Rubaji

Chajam Amar

Нам віно і каханка, вам — кумірня і храм, Пекла мы абжываем, рай гатовенькі — вам. Дык віна наша вечная ў чым? Адкажы мне! — Так Мастак на скрыжалях лёс павызначыў сам.

* * *

Іх шмат, хто па дарогах дзён пайшоў за небаспад, Хто з іх вярнуўся, каб сказаў пра ўсё яго пагляд? На скрыжаванні прагнасці і немачы шануйся, Не пакідай нічога, бо не вернешся назад.

* * *

О

небасхіл! Хто ў злосці за цябе люцей? Несправядлівасць цэніш ты, як ліхадзей. Калі б, Зямля, твае рассекчы грудзі, ў іх бы Знайшлося шмат каштоўных камянёў — людзей.

* * *

Хаям! Нашто так бедаваць з-за грэху? Малы, вялікі — гэта варта смеху! Як грэху не было б, навошта дараванне? Выходзіць, дараванню грэх на ўцеху.

* * *

Перш чым цябе глыне няшчадны вір, Скажы віна прынесці, о кумір. Не золата ты, дурань бесклапотны, Навошта з-за цябе трывожыць жвір.

* * *

Будзь вясёлы, прывыкай да страт, Зор яшчэ на небе ўзыдзе шмат. І цагліны з праху твайго рупна Пакладуць у сцены іншых хат.

* * *

Небасхіл — толькі пояс на знясіленым целе, А Джэй хун — толькі след нашых слёз, што цяплелі, Пекла — толькі іскрынка ўздыхаў нашае марнаты, Рай — імгненне адно нашай мулкай пасцелі.

* * *

І я ў ганчарню завітаў, як на базар. Маўклівы ўбачыў там і гаваркі тавар, Дзве тысячы збаноў, і закрычаў адзін з іх: «Дзе пакупнік? Дзе прадавец? І дзе ганчар?»

* * *

Кароны і вянцы з іх гулам я прадаю, Чалму за флейту з гукам чулым я прадаю, Ружанец — войска пасланцоў нябёсаў За піялу віна агулам я прадаю.

* * *

О кон! Ты гвалт узносіш над усім, Там, дзе прыгнёт і здзек, жывеш ты ў доме тым. Сумленным дорыш боль, нягоднікам — раскошу. Няздатны, ты аслеп ці звар’яцеў зусім?

* * *

І ад усіх людзей ахоўвай тайну храма, І ад усіх зладзюг, іх дух не ўпусціць брама, Што творыш з боскімі стварэннямі, зірні, І ад усіх людзей чакай таго ж таксама.

* * *

Зайшоў сп’яна ў вінарню ўчора я ўначы, Там збан трымаў схмялелы старац на плячы. Спытаў я: «Ці табе, Тварэц, не сорам?» А ён: «Бог літасцівы, пі віно й маўчы!»

* * *

Лазы дзявоцкую цнатлівасць не крані, Лі кроў, сячы пакайных сэрцаў карані. Залі зямлю крывёй дзвюх тысяч крывадушных, Ды ні глытка віна на дол а ні ліні.

* * *

Як душы скінуць цела апранаху, Прах іншых пойдзе на магілы ў страху. А потым цэглу іншым для магіл Таксама з нашага сфармуюць праху.

* * *

Кажуць: «Людзі — паборнікі строгай маралі, Уваскрэснуць такімі, якімі сканалі». І таму мы з віном і з каханкай заўжды, Каб такімі ўваскрэснуць, сканаўшы без жалю.

* * *

Мне вядомы жыцця і нябыту спадман, Мне вядомы вяршынь і далінаў туман. Хай за веды пры гэтым мне сорамна стане, Як апроч хмельнаты іншы ведаю стан.

* * *

Гэта чара — ёй розум пашану дае, Лоб з любоўю святою цалуе яе. А ганчар лёсу гожую чару такую, Сам стварыўшы, аб дол на кавалачкі б’е.

* * *

Раз, кажуць, будуць гурыі, і рай, І мёд, і чыстага віна праз край. Не грэх цяпер віну і любым пакланяцца, Бо ўрэшце мы ў той самы прыйдзем край.

* * *

А мне б купіць праснак пшанічны на таргу, Віна два маны, барановую нагу І сесці з любай у руінах, — гэткай асалодай Султан не можа цешыцца, а я магу.

* * *

Ганебна імем слынным высіцца над светам, Саромецца бяды пад небасхілам гэтым. Ад соку вінаграднага п’янюткім быць Лепш, чым праславіцца зняможаным аскетам.

* * *

Мне раяць: «Меней пі, бо ты — мужчына! Прычына ў чым, што п’еш віно няспынна?» «Прычына — любы твар і раніцы віно. Разваж, ці ёсць больш важкая прычына?»

* * *

І сэрца кожнае, палоненае ёй, — шчаслівае, І голаў, стаўшьі пылам вуліцы тваёй, — шчаслівая, Не злуйся на яе за крыўдаў драбнату, Бо ўсё, чаму ўсміхаецца яе настрой, — шчаслівае.

* * *

Заслоны таямніц не ўзняць, адужаўшы знямогу, Не ведаем, калі душа рыхтуецца ў дарогу. У сэрцы цёмнае зямлі прыстанак наш адзін. Дык пі віно — такія казкі даспадобы богу.