У краіне райскай птушкі
Шрифт:
— Ну што ж! — сказаў Скот. — Значыцца, будзе з чаго ўзяць няўстойку як за яго, так і за брата.
— Толькі няўстойку? — закрычаў Брук. — Гэтага мала! Дайце мне спачатку палічыцца з ім!
— Я параіў бы палічыцца з ім зусім іншым чынам, — сказаў Кандаракі.— Нічога яму не рабіць, абяцаць яму поўную свабоду за тое, што ён завядзе нас у тое месца.
— Як? — стукнуў кулаком Брук. — Пакінуць яго зусім непакараным? Не можа гэтага быць!
Скот глыбока задумаўся, а Кандаракі падышоў да Брука і ціха шапнуў яму:
— Не пярэчце. Калі ён пакажа нам месца, тады вы заўсёды будзеце мець магчымасць палічыцца.
— Ага! Гэта іншая справа, — супакоіўся Брук.
— Гэта добрая ідэя, — сказаў Скот, — але ж вы самі павінны ведаць, як цяжка наладзіць экспедыцыю ў глыб вострава.
— Ведаем, — адказаў Кандаракі,— аднак трэба таксама прыняць пад увагу, што калі ён адзін дабраўся, то добра падрыхтаваная экспедыцыя — тым болей, а па-другое, трэба памятаць, што не шукаць мы ідзём, а на пэўнае месца.
— Гэта праўда, — задуменна сказаў Скот, — прывядзіце яго сюды!
Праз некалькі хвілін прывялі Чунг-лі. Ен увайшоў пад наглядам двух салдат-сіпаяў. [5]
Чунг-лі са звязанымі рукамі стаяў перад Скотам і чакаў, што будзе. Брук сядзеў і глядзеў на яго, як звер на сваю здабычу. Скот даў знак, каб сіпаі выйшлі, потым звярнуўся да Чунг-лі:
— Ты ведаеш, што, паводле закону, за тое, што ты хацеў забіць англічаніна, ты можаш быць асуджаны на смерць.
— Зусім я не думаў і не хацеў забіваць, — сказаў Чунг-лі.
— Суд не можа ведаць, што ты думаў; ён будзе судзіць па тым, што ты рабіў. І тваё дзеянне лёгка назваць замахам на жыццё. Разумееш?
5
Сіпаі — завербаваныя англічанамі салдаты з жыхароў Індыі, калі яна была пад уладай Англіі.
Чунг-лі маўчаў.
— Ты бачыш, — прадаўжаў Скот, — што ты знаходзішся ў нашых руках. Мы можам з табою зрабіць што хочам.
Скот спыніўся і пачакаў, каб Чунг-лі лепш адчуў сэнс апошніх слоў.
— Але ты можаш атрымаць поўную волю, сваё золата, скасаванне кантракта і нават дапамогу вярнуцца дадому, калі ты нам пакажаш тое месца, дзе знайшоў золата. Згодзен?
Чунг-лі маўчаў. Па-першае, яму вельмі не хацелася зноў пачынаць гэту цяжкую і небяспечную дарогу, па-другое, ён не хацеў служыць сваім ворагам і, па-трэцяе, — самае галоўнае — не быў упэўнены, што яны выканаюць сваё абяцанне. Але што яму заставалася рабіць? Яны маглі б і зараз яго забіць, і нічога ім за гэта не было б.
— Ну, адказвай! — сказаў Кандаракі.
— Ці сапраўды вы мяне тады адпусціце? — спытаў Чунг-лі, каб толькі адразу не паказаць, што ён згодзен.
— Я сам даю слова гонару, — паважна адказаў Скот.
«Мала карысці ад гэтага», — падумаў Чунг-лі. «Чакай», — падумаў Брук.
«Паглядзім яшчэ, што будзе», — падумаў Кандаракі.
І толькі адзін Скот верыў у сваё слова, бо яму не было аніякай патрэбы ашукваць гэтага кітайца.
— Добра, — згадзіўся ўрэшце Чунг-лі. Скот паклікаў сіпаяў і сказаў:
— Развяжыце яму рукі, добра даглядайце, карміце і толькі пільнуйце, каб не ўцёк, бо тады адкажаце сваімі галовамі.
III
У моры. — Сустрэча з папуасамі.— Станцыя Доэр. — Чорны місіянер. — Па рацэ Фляй. — Жывыя плады. — Какаду і восы. — Конь!., Экскурсія ў папуаскую вёску. — Кенгуру на дрэве. — Ноч на выспе.
Уздоўж паўднёвага берага Новай Гвінеі на ўсход хутка ляцела маторная лодка, ці, дакладней, катэр. Ен быў досыць вялікі, меў каюты, змяшчаў чатырнаццаць чалавек і шмат розных прылад і запасаў, асабліва зброі.
Наперадзе сядзелі Скот, Брук і Кандаракі. Кіраваў катэрам стары боцман Старк, машыну даглядаў механік Гуд. Галоўную сілу экспедыцыі складалі шэсць сіпаяў пад камандай свайго сяржанта Ханубі. Тут жа знаходзіўся і Чунг-лі.
Файлу быў узяты ў якасці кухара. У такой экспедыцыі кожны чалавек павінен мець разнастайную вартасць. Негр-кок быў бы толькі кокам, а Файлу, апрача таго, быў верны чалавек ва ўсіх справах.
Мора было ціхае і блішчала ад сонца, як люстра. З правага боку ўздоўж берага цягнулася белая града, то набліжаючыся да берага, то аддаляючыся. Гэта былі каралавыя рыфы, аб якія разбіваліся хвалі. Дзякуючы гэтаму паміж рыфамі і берагам заставалася ціхая паласа, як вуліца.
Праз дзве гадзіны ўбачылі наперадзе папуаскую вёску, на слупах. Яна выходзіла ў мора так далёка, што прыходзілася праязджаць зусім побач яе.
Там даўно пачулі, што трашчыць і набліжаецца дзіўная лодка. Папуасы заварушыліся, палезлі ў свае чоўны, і хутка на спатканне з катэрам выехала восем вялікіх чоўнаў, у якіх сядзела чалавек па дванаццаць.
Чоўны мелі тую асаблівасць, што да іх на некаторай адлегласці былі прыстасаваны бярвенні, злучаныя з чоўнамі жэрдкамі. Дзякуючы гэтаму чоўны былі ўстойлівыя і не маглі перакуліцца.
Папуасы крычалі, махалі рукамі. Чутно было слова «кос, кос» (тытунь).
— Чаго яны хочуць, што яны думаюць рабіць? — трывожна сказаў Скот.
— Чорт іх ведае, — адказаў Брук, — але ў кожным разе гэтая арава для нас небяспечная. Надта іх многа.
— Яны нават з ласкі могуць нашкодзіць нам, — дадаў Кандаракі.
Катэр набліжаўся, а папуасы згрудзіліся і не давалі дарогі.
— Трэба распудзіць іх, — сказаў Скот. — Страляйце ўгору!
Сіпаі пачалі крычаць і страляць. Папуасы замітусіліся, некаторыя кінуліся ў ваду і далі нырца. Катэр тым часам урэзаўся ў сярэдзіну, зачапіў са дзве лодкі, адламаў прылады, а адну лодку дык зусім перакуліў.
Падняліся крыкі, выццё. Праўду кажучы, папуасы не мелі намеру нападаць, бо, жывучы ля берага мора, яны не раз сустракаліся з белымі і ведалі, што нападаць на іх небяспечна, але цяпер яны раззлаваліся і гатовы былі сапраўды распачаць бойку, ды катэр быў ужо далёка.
Ехалі ўвесь дзень. Краявід быў аднолькавы і, можна сказаць, нудны. З левага боку — нізкі бераг, зарослы лесам, большую часткаю мангравым. Дзе-нідзе віднеўся ўзгорак; там часамі ўздымаўся дымок. Мінулі яшчэ некалькі вёсак на вадзе.