Казкi (на белорусском языке)
Шрифт:
А калi вярнуўся, тваёй мацi ўжо не было: злая варажбiтка скарысталася з маёй адсутнасцi i забiла яе, а цябе збiралася надзялiць найгоршымi заганамi ў свеце. На шчасце, маё вяртанне не дазволiла здейснiцца яе злым намерам. Я паспеў спынiць яе як раз у той момант, калi яна надзялiла цябе цiкаўнасцю. Праз сваю цiкаўнасць ты ў пятнаццаць год павiнна была падпасцi пад яе поўную ўладу. Але каралева феяў i я, злучыўшы нашу агульную магутнасць, здолелi ўраўнаважыць варажбiткiна злое наканаванне. Было вырашана, што ты падпадзеш пад варажбiткiну ўладу толькi тады, калi да пятнаццацi год тройчы саступiш сваёй цiкаўнасцi. Разам з гэтым рашэннем каралева феяў пакарала Мярзотнiцу, абярнуўшы яе ў шэрую мыш i зачынiўшы ў той хатцы, якую ты бачыла. Тады ж яна абвясцiла, што варажбiтка не зможа выйсцi з свайго вязення, пакуль
Таму я i трымаў цябе за гэтымi мурамi, таму i не дазваляў нiкога ўбачыць, i не меў нават слуг. Сваёю ўладай я стараўся даць табе ўсё, што ты толькi хацела, i пачынаў ужо радавацца, што ўсё iдзе гэтак добра. Заставалася ўсяго тры тыднi да твайго дня нараджэння, пасля якога ты была б вызваленая ад страшных варажбiткiных чараў. Але ў той дзень ты спытала ў мяне пра ключык, пра якi раней, здавалася, i не думала. Я не здолеў схаваць ад цябе хвалявання, выклiканага тваёй просьбай, i гэта яшчэ больш распалiла тваю цiкаўнасць. Хоць ты ўдавала вясёлай i бесклапотнай, я ведаў твае сапраўдныя думкi. Таму - сама можаш уявiць, як мне было цяжка, калi каралева феяў загадала мне пакiнуць цябе адну i пакласцi ключык на вiдным месцы, каб твая спакуса была яўнай i тым больш заслужанай магчымая перамога! Я вымушаны быў пакiнуць ключык i даць табе за маёю адсутнасцю вырашаць самой.
Уявi, Разалi, як я пакутаваў усю тую гадзiну, пакуль ты была адна, а тым больш калi вярнуўся i ўбачыў тваю разгубленасць i пачырванелыя шчокi. Я адразу здагадаўся, што ты не здолела стрымацца. Да таго дня, пакуль табе не споўнiцца пятнаццаць гадоў, я вымушаны быў хаваць ад цябе праўду i нiчога не казаў пра тое, хто ты i якая небяспека цябе чакае. Iначай ты адразу апынулася б пад уладай Мярзотнае варажбiткi.
Але i цяпер, Разалi, не ўсё яшчэ страчана. Ты можаш выправiць сваю вiну, калi за астатнiя два тыднi да твайго дня нараджэння хоць раз устаiш перад варажбiткiнымi чарамi. У пятнаццаць год ты павiнна была заручыцца з Чароўным прынцам, якi таксама паходзiць з нашага роду. I гэтыя заручыны яшчэ магчымыя. Ах, мiлае маё дзiця, Разалi, пашкадуй, калi не мяне, то хоць бы саму сябе, набярыся мужнасцi i болей не саступай сваёй прыхамацi.
Разалi слухала бацьку, седзячы ў яго на каленях, i горка плакала, схаваўшы твар у далонях. Але апошнiя бацькавы словы яе крыху падбадзёрылi, яна ласкава пацалавала яго i сказала:
– Бацька, клянуся вам, я выпраўлю сваю вiну, але не пакiдайце мяне болей адну. Побач з вамi ў мяне на ўсё стане мужнасцi, а без вас, без вашага мудрага бацькоўскага догляду мне можа зноў яе не хапiць.
– Ах, Разалi, - адказаў бацька, - на жаль, я больш не магу заставацца з табою. Цяпер я ва ўладзе Мярзотнае варажбiткi, свайго лютага ворага, а яна нiколi не пагадзiцца, каб я быў побач з табой i засцерагаў цябе ад яе вераломства. Мне нават дзiўна, чаму дагэтуль яе не вiдаць: ёй, вядома ж, было б вельмi прыемна паглядзець на маю скруху.
– Я тут, каля ног тваёй любай дачкi, - прарэзлiва вiскнула шэрая Мыш i вылезла, каб яе мог убачыць няшчасны чарадзей.
– Мне было вельмi забаўна паслухаць расказ пра пакуты, якiя я табе прычынiла. Таму я i не паказвалася, каб даць табе скончыць. А цяпер, развiтвайся са сваёй даражэнькаю Разалi, я забiраю тваю прыгажуню з сабой i забараняю табе iсцi за намi.
Сказаўшы гэта, яна ўхапiла сваiмi маленькiмi вострымi зубамi Разалi за прыпол i моцна пацягнула за сабой. Разалi пачала крычаць, чапляцца за бацьку, але яе цягнула нейкая неадольная сiла. Гаротны чарадзей не вытрымаў, схапiў палку i замахнуўся ёю на Мыш, але не паспеў ён апусцiць рукi, як Мыш дакранулася да яго сваёй маленькаю лапкай, i ён знерухомеў, зрабiўшыся падобным да статуi. Разалi абедзвюма рукамi абхапiла бацькавы каленi i закрычала, молячы Мыш злiтавацца, але тая засмяялася сваiм страшным прарэзлiвым смехам i адказала:
– Хадзем, хадзем, мая любачка, табе яшчэ двойчы трэба паддацца тваёй мiлай цiкаўнасцi, але гэта будзе не тут. За два тыднi, што засталiся да твайго дня нараджэння, мы з табой шмат дзе пабываем i я шмат чаго табе пакажу.
Мыш яшчэ мацней пацягнула дзяўчынку, але Разалi з такою сiлай абхапiла бацьку рукамi, што нават нягледзячы на ўсю незвычайную варажбiткiну моц, тая не магла яе ададраць. Тады Мыш раптам рэзка i пранiзлiва вiскнула, i ўвесь дом разам патануў у агнi. Разалi не разгубiлася, яна здолела зразумець, што калi застанецца тут i згарыць разам з домам, то астатняя надзея ўратаваць бацьку будзе страчаная i ён назаўжды застанецца рабом Мярзотнае варажбiткi. А калi яна захавае сабе жыццё, то захавае i магчымасць уратаваць бацьку.
– Бывай, мой бацька!
– закрычала яна.
– Мы абавязкова ўбачымся праз два тыднi. Вашая Разалi прынесла вам многа гора, але яна вас i ўратуе, абяцаю вам!
I яна кiнулася ўпрочкi, ратуючыся ад полымя. Яна доўга бегла, сама не ведаючы куды, потым яшчэ некалькi гадзiн iшла i нарэшце, не адчуваючы ног ад стомы i паўжывая ад голаду, адважылася падысцi да нейкай добрай кабеты, якая сядзела на парозе сваёй хаты.
– Панi, - сказала ёй Разалi, - цi не дасцё вы мне прытулак? Я памiраю ад стомы i голаду, дазвольце ж мне ўвайсцi ў вашу хату i правесцi ў вас ноч.
– Але чаму такая прыгожая дзяўчынка цягаецца адна па дарогах?
– здзiвiлася кабета.
– I што гэта з вамi за брыдкая мыш з такой страшнаю пысай?
Разалi азiрнулася i ўбачыла побач шэрую Мыш, якая глядзела на яе кплiвым позiркам.
Яна хацела яе прагнаць, але Мыш упарта стаяла на месцы. Убачыўшы iх барацьбу, добрая кабета закiвала галавой i сказала:
– Iдзiце, красуня, сваёй дарогай. Я не даю ў сябе прытулку нячыстай сiле i тым, хто з ёй знаецца.
Заплакаўшы, Разалi пайшла далей, i паўсюль, дзе яна нi пыталася, яе не хацелi пускаць, таму што ўсе бачылi брыдкую Мыш, якая нi на крок не адставала ад дзяўчынкi. Неўзабаве Разалi ўвайшла ў дрымучы лес. На шчасце, яна знайшла ў iм чыстую ручаiну i змагла наталiць смагу. У лесе было шмат арэхаў i ягад; i вось, папiўшы ды паеўшы, Разалi села, прытулiлася да дрэва i з трывогай пачала думаць пра свайго бацьку ды пра тое, што ёй рабiць i як быць адной усе гэтыя два тыднi. Думаючы так, Разалi заплюшчыла вочы, каб не бачыць праклятае шэрае Мышы; стома i прыцемак пачалi наганяць на яе дрымоту, i яна заснула глыбокiм сном.
Глава 3
Чароўны прынц
Пакуль Разалi спала, у лес на паляванне з паходнямi прыехаў Чароўны прынц. Ён сабакамi атутаваў аленя, i той, перапалоханы, схаваўся ў хмызах непадалёк ад месца, дзе спала Разалi. Сабачая зграя i мыслiўцы былi ўжо зусiм блiзка, яны гатовыя былi накiнуцца на аленя, калi сабакi раптам перасталi брахаць i цiха скупiлiся вакол Разалi. Прынц сышоў з каня, каб пусцiць сабак зноў у пагоню. Але якое ж было яго здзiўленне, калi ён убачыў прыгожую маладую дзяўчыну, якая спакойна спала пасярод дрымучага леса! Ён паглядзеў вакол, але нiкога болей не ўбачыў: яна была адна, зусiм адна, пазабытая ўсiмi. Разгледзеўшы яе ўважлiвей, прынц заўважыў на яе твары сляды ад слёз, якiя i цяпер кацiлiся з яе заплюшчаных вачэй. На Разалi была простая сукенка, але пашыта яна была з вельмi дарагога ядвабу, яе прыгожыя белыя ручкi, тонкiя пальчыкi, акуратныя каштанавыя валасы, дбайна зашпiленыя залатым грабянцом, зграбныя чаравiчкi i нiзка дробных перлаў на шыi - усё сведчыла пра яе высокае паходжанне.
Дзяўчына спала, хоць вакол тупалi капытамi конi, брахалi сабакi, шумна перагукалiся загоншчыкi i мыслiўцы. Здзiўлены прынц не мог звесцi вачэй з Разалi, але нiхто з прыдворных не ведаў, хто яна i адкуль. Прынц пачаў хвалявацца, чаму дзяўчына спiць такiм непрабудным сном? Ён цiхутка ўзяў яе за руку, але Разалi не прачнулася. Тады ён крыху пакратаў яе за плячо, але ўсё роўна не змог пабудзiць.
– Я не магу пакiнуць тут гэтае няшчаснае дзiця, - сказаў прынц сваiм афiцэрам.
– Нехта, вiдаць, наўмысна завёў яе ў гэты лес i кiнуў. Яна, напэўна, ахвяра нейкага злоснага ашуканства. Але як яе можна адсюль забраць, каб не пабудзiць?