Мроi Багны
Шрифт:
У шарэнзе стражнка распачася нейк рух. Мая вага была прыкавана да плошчы, я не бачыла, як да будынка рэздэнцы пад'еха бранраваны фургон з закрачаным вокнам, спыншыся за спнам салдат. Ляснул металчныя дзверы. Шарэнга расступлася, прапускаючы двух малойчыка у саколках, якя вял пад рук чалавека з залтым крывёй тварам. Яны прайшл зусм побач, я змагла яго разглядзець. Яго вусны был разарваныя, у роце амаль не заставалася зубо, з падбароддзя сцякала цягучая барвовая слна. Выйшашы на пляц, маладзёны зял яго за канер поцягам павалакл па бруку. "Дыверсант! Дыверсант! Схапл дыверсанта!" - пачулся крык з натопу. Маладзёны саколках падцягнул няшчаснага да цэнтра плошчы, дзе гарэл варожыя
– патара натоп.
– Смерць! На кол! У вогншча яго!" Чалавек стая на каленях, захлшы твар рукам, здавалася, намагася нешта сказаць, але з ягонага горла вырывася тольк хрып. Я зрнула на стражнка. Няжо яны не мяшаюцца?.. З натопу вынырнула мажная жанчына палатнянай блузе шырокай спаднцы з вскам учаплася валасы чалавеку, як стая на каленях. Гэта як быццам паслужыла сгналам для астатнх. На "дыверсанта" абрынуся град удара. Яго павалл на зямлю прынялся азвярэла штурхаць нагам. Ён ляжа у пыле, скурчышыся абхапшы галаву рукам, не спрабава нават супрацляцца. Хтосьц, злачышыся, удары яго нагой пад рэбры, потым у твар. На камян бруку пырснула кро. Натоп шчыльна абступ сваю ахвяру, больш я нчога не бачыла.
Я адчула, як да горла падступла млосць. Ног мае падагнулся, я апусцлася на прыступк рэздэнцы. У галаве шумела, перад вачыма плыл барвовыя плямы. 'У адзным парыве'. Колькх яшчэ 'дыверсанта' трэба забць, каб Агуста задаволлася, нарэшце?..
– Лта, вам блага?
– пачула я.
На маё плячо легла рука, зацягнутая пальчатку. Я зняла вочы. Валога стая, схлшыся нада мной, глядзе на мяне амаль са спачуваннем.
– Лта, ды на вас твару няма. Як я вас разумею. Я таксама зрушаны да глыбн душы... падступствам Дуумврату.
Узяшы мяне пад руку, ён дапамог мне падняцца з прыступак.
– Спадарыня Сямшка, кал ласка, збярыцеся, - сказа Шпег.
– Яго Мосць не любць стэрычак. Ну сямейка вас. А я напачатку вырашы, што вы не такая чуллвая, як ваш брат.
"Чуллвы" - гэта ён пра Яна? Аднак. Я паднялася, абапраючыся на ягоны локаць - мяне сё яшчэ калацла, ног был як ватныя.
– Хадзем, Лта, - сказа ён.
– вазьмце сябе рук, нарэшце!
Удвах мы рушыл да ваходу палац. У нас за спнам ро шале натоп. Я разумела, што гэты дзень ужо вайшо у гсторыю. Менавта такм мы запомнм пачатак вайны - звар'яцелы натоп на плошчы, сцяг, дым полымя, кро на бруку немыя ляманты гучнагаварыцеля.
Адыенцыя
Палац на Трымфальнай, узведзены пятую гадавну з'яднання, бы самым выродлвым будынкам у сталцы. Бязладнае нагрувашчанне цылндрычных веж з вузкм, як байнцы, вокнам шырачэзнай тэрасай над цэнтральным уваходам - вдовшча хутчэй недарэчнае, чым велчнае. Хаця Намеснку нбыта падабаецца.
Кал мы вайшл аванзалу, у мяне замльгацела ваччу ад бляску мармуру, крышталю пазалоты. Проста пасярод залы бруся фантан у каменнай чашы, выкладзенай залацстай мазакай. Над фантанам навсала каласальная трох'ярусная люстра з крыштальным падвескам. У кутах стаял вымпелы барвовыя сцяг - жо давол запыленыя. Сцяну прыгожвала пано з каляровай смальты - белакаменныя вежы крэпасц Царгорада, зубчастыя муры Цытадэл кесары круючай дынасты залатых адзеннях. Злашчаснага Аласа сярод х не было. Дванаццаць гадо таму ён бы зрынуты з трона вынку палацавага перавароту, яго далейшы лёс заставася невядомым. Кажуць, што яго ц то забл, ц то адправл ссылку, дзе ён памёр. А яго найсвятлейшая мамаша цяпер самадзяржана круе мперыяй, мяркуючы па см, з Цытадэл яе вынесуць тольк наперад нагам. Пры жыцц ладу яна нзавошта не аддасць.
Зрэшты, у мяне не было часу разглядваць нтэр'еры.
– Збярыцеся, Лта. Зараз будзеце гаварыць з Намеснкам, - сказа Валога.
Ён нацсну на каваную медную ручку, дзверы бясшумна адчынлся. Мы апынулся памяшканн, якое выглядам памерам больш нагадвала гмнастычную залу, чым працоны кабнет. Падлога заслана барвовым дываном з жорсткм ворсам. Голыя рубчастыя сцены - н карцн, н мапа. Пад высокай столлю гудзел плафоны, схаваныя памж бетонным бэлькам. Мэбл амаль не было. Каля вялзнага, ва сю сцяну, акна з зацемненым шыбам размяшчася грувастк псьмовы стол з чырвонага дрэва, на якм стаял мармуровы чарнльны прыбор, хранометр з цылндрычным цыферблатам абсдыянавы апарат. Побач некальк крэсла з аксамтным сядзенням. Усё.
Намеснк Мка Венд, апрануты нязменны палявы мундзр, стая каля акна, заклашы рук за спну, глядзе на плошчу. Адсюль, з вышын некалькх паверха, Трымфальная была як на далон. Унзе сё яшчэ шале натоп, але крыка ляманта было амаль не чуваць.
– Валога, вы спазнлся на чатыры хвлны, - прамов Мка, нават не зрнушы на нас. Позрк яго бы прыкаваны да плошчы.
– Внаваты, Ваша Мосць. Натоп. Подступы да плошчы перакрыты, - прагавары Шпег.
Намеснк пахта галавой.
– Гэта не натоп. Гэта народ. Народ прыйшо сюды, каб выказаць сваю волю. А воля народа - воля Госпада Вышняга, як сказана Выслоях Праведнка. Ты згодны са мной, Валога?
– Так, Ваша Мосць, - адчакан Шпег.
– Мяне часам упкаюць у залшняй жорсткасц, - працягва Намеснк. Голас яго гуча рона.
– Кажуць, нбыта Паночнай Правнцы лады гавораць з народам на мове гвалту. Някай свабоды слова. Але зрнце на гэта. Людз на плошчы, нхто не чынць м перашкод. Хба гэта не свабода слова? хба магчыма такое Дуумвраце, як ганарыцца свам вольнасцям? О, не. У Дуумвраце гэтых людзей дано бы разагнал газавым стрэльбам, вось ся х свабода... Ц я памыляюся?
Ён рэзка адвярнуся ад акна таропся проста на мяне. Яго аблчча з воспнкам здавалася абыякавым, тольк куточках вусна талася дзнаватая смешка.
– Ваша Мосць... Спадар Намеснк...
– прагаварыла я.
За той час, пакуль я чакала адказу з Сакратарыяту, я падрыхтавала цэлую прамову-зварот да Намеснка, неаднаразова пракручвала яе памяц. Але цяпер усе словы раптам вылецел мяне з галавы, я з жахам зразумела, што ледзьве магу сабрацца з думкам.
– Ян Сямшка...мой брат...здзейсн злачынства. ён заслуговае самага суровага пакарання. Але, спадар Намеснк...
– я запнулася.
– Ну? Працягвай, - сказа Мка Венд.
Ён усмхася куточкам вусна глядзе на мяне - з агдай? З пагардай? Не. Я бы назвала гэта цканасцю. Ён разглядва мяне, як пацешную заморскую жывёлнку. Я была роднай сястрой чалавека, як здзейсн замах на ягонае жыццё. Гэта выклкала яго пэны нтарэс. Мажлва, з гэтай прычыны ён да дазвол на адыенцыю. Захаце на мяне паглядзець.
– Я прашу вас аб мласэрнасц, спадар Намеснк, - гаварыла я адрывста.
– Прабачце яму. Злтуйцеся. Кал ласка. Пашкадуйце. Тое, што адбылося, гэта... нейкае вар'яцтва. Мой брат засёды стався да вас з пашанай. Вы был для яго зорам ва см. А той учынак... Штосьц прымусла яго. Альбо нехта. Ён зраб гэта не па сваёй вол...
– Гэта твае меркаванн, альбо ён дзялся з табой свам планам?
– перапын мяне Намеснк.
– Ён гавары, што захапляецца вам. Я пэнена, што гэта было шчыра.
Намеснк кну.