Мроi Багны

Гуринович Влада

– А потым прыйшо гаспадар крмашу пасадз х усх у клетку.

– Чаму?

– Ну, сама паразважай. Пацук, якя меюць размаляць. А таксама танчыць, курыць, што там яшчэ? Уяляеш, кольк можна грошай зарабць, паказваючы х на крмашы?

– Але яны не захацел быць крмашовым пацукам. Яны не жадал таньчыць на пацеху гледачам. Гаспадар пагража м бзуном, мары голадам, але так не здоле х прымусць.

– А кал ён зразуме, што скакаць х не прымусш, ён махну рукой падсыпа м атруты. Усё рона карысц з х някай.

– Але пацук

не памерл!

– Ды здохл яны се.

– Не се! Адна пацучыха засталася на вол. Дакладней, пацук-дзячынка. Пацучынка. яе бы лепшы сябар, як сядзе у крмашовай клетцы разам з ншым пацукам. Але яму не хапла атруты, ён застася жывы. тады Пацучынка прабралася на крмаш, каб вызвалць свайго сябра з клетк.

– Ага, атруты не хапла, але злосны хлапчук, сынок гаспадара крмашу, узя ды выкала яму вочы шплькай.

Яны замокл.

– А што далей, Ян?
– спытала Нара.

– Нчога. Канец гсторы.

– Не, так нельга гсторы заканчваць.

Ён не адказа. Нара апусцлася на падлогу, паклашы руку сабе пад галаву. Гледзячы цемру, яна прыдумвала працяг гсторы. Дзячынка не заважыла, як вочы яе заплюшчылся, яна праваллася сон. Ёй снлся пацук клетцы гаспадар крмашу, падобны на акруговага суддзю. На м была паласатая камзэлька, а за яго пояс бы заткнуты бзун.

Нара прачнулася раптона, як ад удару. За вокнам цьме шэры свтанак. У прыцемку яна разглядзела незнаёмага чалавека расцягнутай фуфайцы шапцы-аблавушцы, як, апусцшыся на кален упёршыся далонню падлогу, пльна зрася ёй у твар. Спрасонку ёй здалося, што гэта хлопчык-пацук з яе казк. Нара залямантавала. Незнаёмец падхапся на ног адбег убок.

– Што, так жо страшны?
– сказа ён.
– Эх, казала мне бабуля, з гэткм рылам тольк сляпых вадзць.

– Памва?!

Ян падняся з падлог, прытрымлваючыся за сцяну.

– Прывтанне, Злыдзень. Не засумава тут?
– спыта Памва.

Ён падскочы да Яна, з размаху плясну яго па плячы, а потым абня.

– Хлуск, адкуль ты тут?
– спыта Ян.

– Адтуль. Схап вхор за бараду ды з м прыляце. Ладна, жартую. Па гарадскм вале. Там зараснк пасюль, патрульных няма. Прада, спачатку прыйшлося ляцець праз усё поле.

– Але як? Там жа Цёрн.

Памва вышчары зубы ва смешцы.

– Дык генератар. Я стрыжань вылама, ён адразу здох. Усё, як ты каза.

– Ды тваю ж маць ...
– Ян раптам затросся ад смеху, прыкрышы рот далонню.
– Растрыбушы усётк.

Памва энергчна заква.

– Ага, ага. А Лта гаварыла, што не атрымаецца.

– Яна там?

– Так! З ёй усё добра, не хвалюйся. Я за ёй прыглядва, - не без гонару сказа Памва.

– дога вы там прабадзялся? Пад Цёрнам?
– спыта Ян.

– Два дн, дзве ночы. Мы да чорашняга дня не ведал, жывы ты ц не. А надоечы мы бачыл цябе на замчышчы. Мне нават здалося, што ты памаха нам рукой. Ян, ты напраду можаш бачыць?

–

Не. Мусць, рука тарганулася, кал я кда талер.

– Як талер?

– Потым растлумачу. Два дн, гаворыш? У так холад сабачы.

Памва махну рукой.

– Ды нчога, не страшна. Мы машыне грэлся.

– У чыёй?

– Йорхас падагна.

– Кантрабандыст гэты?
– з цкавасцю спыта Ян.

Памва затрос галавой.

– Няк ён не кантрабандыст. завуць яго не Йорхас. Ён...карацей, ён таксама каза, што не атрымаецца. Генератар жа навдавоку стая, пад навесам. А потым дзяжурны з кмсьц засварыся, на генератар ужо не глядзе, а тут я. Сетку рэзаць я жо часу не ме, дый не было чым. Я пад Цёрнам прапоз. Кал ён згас, канечне. Кажух на м пакну. добра, бегчы было лягчэй. Усе, ясная рэч, замтуслся, кал генератар здох. Народ рвану да агароджы, каб прабцца горад, салдаты пачал страляць у паветра, а потым запалл карбдавы лхтар.

– Так, мы чул стрэлы начы, - сказала Нара.

Яна са здзленнем глядзела на рабацнстага рудавалосага хлапца шапцы-аблавушцы. Памва смхнуся кну.

– Ага, рыхтык. Па мне стралял. Вунь, нават вуха прастрэлл. Ад шапк. А зваць цябе як?

– Гэта Нара, - сказа Ян.
– Заблудзлася горадзе, кал пачалася пошасць. Яе бацьк памерл.

– Ад моравай язвы?
– спыта Памва, спагадлва зрнушы на дзячынку.

Нара пахтала галавой.

– Не. Яны памерл вельм дано. Я х не помню.

– Я свах таксама. Эх, роднасная душа, - Памва здыхну.
– А бацьк, нябось, з Царгорада был?

– З чаго ты зя?
– спытаЯн.

Памва пацсну плячыма.

– Па гаворцы хба незразумела? выглядае яна, як усе рамейцы. Валасы, як крыло гругана. Вочы вось тольк не чорныя, а сня. Як у Йорхаса цяпер. Хаця ён Альбн, насамрэч.

– Вось, значыць, як, - прагавары Ян.

– Можа, хопць мяне абмярковаць?
– спытала дзячынка, трох пачырванешы.

– Памва, а як ты нас знайшо?
– спыта Ян.

– А язык на што? У людзей спыта. Народ тут да рання па корчмах сядзць, дадому сц нхто не хоча. Яно зразумела, дома-то страшна, а раптам Морава Дзека завтае? Так што, многя бачыл, як вы бегл ад таго храма, быццам за вам нежыць гонцца.

Ян спахмурне.

– Ведаеш ужо, Хлуск?

– То ж бо! Увесь горад тольк пра гэта гаворыць. Не кожны дзень здараецца, каб акруговага суддзю загрызл гул.

– Чакай. Якя гул?
– прамов Ян з неразуменнем.

– Ты ж быццам сказа, што сё ведаеш? Ну гэтыя, пажыральнк мярцвячыны. Кажуць, х бачыл горадзе з самага пачатку пошасц. Снодался па вулцах, нкога не чапал, н жывых, н мёртвых. Быццам чакал чагосьц. Ну вось знайшл сабе ласы кавалачак. Абгрызл шчэнт. Я сам бачы, як яго выносл коранеры. Хаця выносць ужо не было чаго - пара костак ды шматк вопратк... А з храмам, пагадзся, штосьц было не так, кал там завялся гул.