Nauka Holenderskiego przez Literatur?: Analiza i T?umaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej
Шрифт:
Ook de kontroleur, een man van middelbaren leeftyd, die sedert eenige maanden na den dood van den vorigen adsistent-resident, als eerstopvolgende in rang het bestuur had waargenomen, was daar tegenwoordig. (Rowniez kontroler, mezczyzna w srednim wieku, ktory od kilku miesiecy po smierci poprzedniego asystenta-rezydenta pelnil obowiazki kierownika, byl tam obecny; kontroleur – kontroler, man van middelbaren leeftyd – mezczyzna w srednim wieku, eenige maanden na den dood – kilka miesiecy po smierci, vorigen adsistent-resident – poprzedni asystent-rezydent, eerstopvolgende in rang – pierwszy w randze, het bestuur had waargenomen – pelnil obowiazki kierownika, daar tegenwoordig – obecny tam).
Zoodra het tydstip der komst van den nieuwen adsistent-resident bekend was, had men in-aller-yl een pendoppo doen oprichten, een tafel en eenige stoelen daarheen gebracht, en eenige ververschingen gereed gezet. (Gdy tylko znano czas przybycia nowego asystenta-rezydenta, w pospiechu wzniesiono pendopo, przyniesiono tam stol i kilka krzesel oraz przygotowano kilka przekasek; tydstip der komst – czas przybycia, nieuwen adsistent-resident – nowy asystent-rezydent, bekend was – znano, in-aller-yl – w pospiechu, pendoppo doen oprichten – wzniesiono pendopo, tafel en eenige stoelen – stol i kilka krzesel, daarheen gebracht – przyniesiono tam, ververschingen gereed gezet – przygotowano kilka przekasek).
In deze pendoppo wachtte de Regent met den kontroleur de aankomst van den nieuwen chef af. (W tym pendopo regent wraz z kontrolerem czekali na przybycie nowego szefa; pendoppo – pendopo, Regent met den kontroleur – regent wraz z kontrolerem, aankomst van den nieuwen chef – przybycie nowego szefa, wachtte af – czekali).
Na een hoed met breeden rand, een regenscherm, of een hollen boom, is een pendoppo zeker de eenvoudigste uitdrukking van het denkbeeld: dak. (Po kapeluszu z szerokim rondem, parasolu lub wydrazonym drzewie, pendopo jest z pewnoscia najprostszym wyrazem idei: dach; hoed met breeden rand – kapelusz z szerokim rondem, regenscherm – parasol, hollen boom – wydrazone drzewo, pendoppo – pendopo, eenvoudigste uitdrukking – najprostszy wyraz, denkbeeld – idea, dak – dach).
Verbeeld u vier of zes bamboezen palen in den grond geslagen, die aan de boveneinden met elkander verbonden zyn door andere bamboes, waarop een deksel is vastgehecht van de lange bladen van den waterpalm die in deze streken atap heet, en ge zult u dusdanige pendoppo kunnen voorstellen. (Wyobraz sobie cztery lub szesc wbitych w ziemie bambusowych pali, polaczonych na gornych koncach innymi bambusami, na ktorych przymocowana jest pokrywa z dlugich lisci palmy wodnej, ktora w tych regionach nazywa sie atap, i bedziesz mogl sobie wyobrazic takie pendopo; verbeeld u – wyobraz sobie, vier of zes bamboezen palen – cztery lub szesc bambusowych pali, in den grond geslagen – wbitych w ziemie, aan de boveneinden met elkander verbonden – polaczonych na gornych koncach, andere bamboes – inne bambusy, deksel vastgehecht – pokrywa przymocowana, lange bladen van den waterpalm – dlugie liscie palmy wodnej, deze streken atap heet – w tych regionach nazywa sie atap, zult u dusdanige pendoppo kunnen voorstellen – bedziesz mogl sobie wyobrazic takie pendopo).
Het is, zooals ge ziet, zoo eenvoudig mogelyk, en het moest hier dan ook slechts dienen als pied a terre voor de europesche en inlandsche beambten die daar hun nieuw opperhoofd kwamen verwelkomen aan de grenzen. (Jak widzisz, jest to tak proste, jak to mozliwe, i mialo sluzyc jedynie jako pied a terre dla europejskich i miejscowych urzednikow, ktorzy przybyli tam, aby powitac swoje nowe przelozone na granicy; eenvoudig mogelyk – tak proste, jak to mozliwe, pied a terre – pied a terre, europesche en inlandsche beambten – europejscy i miejscowi urzednicy, nieuw opperhoofd – nowy przelozony, kwamen verwelkomen – przybyli powitac, grenzen – granica).
Ik heb me niet volkomen juist uitgedrukt, toen ik den adsistent-resident het opperhoofd, ook van den Regent, noemde. (Nie wyrazilem sie calkowicie precyzyjnie, kiedy nazwalem asystenta-rezydenta rowniez przelozonym regenta; niet volkomen juist uitgedrukt – nie calkowicie precyzyjnie, adsistent-resident – asystent-rezydent, opperhoofd – przelozony, ook van den Regent – rowniez regenta, noemde – nazwalem).
Een uitweiding over 't mechanismus van het bestuur in deze landstreken is hier, tot juist begrip van hetgeen volgen zal, noodzakelyk. (Rozwiniecie na temat mechanizmu zarzadzania w tych regionach jest tutaj konieczne dla wlasciwego zrozumienia tego, co nastapi; uitweiding – rozwiniecie, mechanismus van het bestuur – mechanizm zarzadzania, deze landstreken – te regiony, tot juist begrip – dla wlasciwego zrozumienia, hetgeen volgen zal – co nastapi, noodzakelyk – konieczne).
Het dusgenaamd Nederlandsch Indie – 't adjektief nederlandsch komt me eenigszins onnauwkeurig voor, doch 't werd officieel aangenomen14 – is, wat de verhouding van het moederland tot de bevolking aangaat, te splitsen in twee zeer verschillende hoofddeelen. (Tak zwane Indie Holenderskie – przymiotnik holenderski wydaje mi sie nieco nieprecyzyjny, ale zostal oficjalnie przyjety – jesli chodzi o relacje miedzy krajem macierzystym a ludnoscia, mozna podzielic na dwie bardzo rozne glowne czesci; dusgenaamd Nederlandsch Indie – tak zwane Indie Holenderskie, adjektief nederlandsch – przymiotnik holenderski, eenigszins onnauwkeurig – nieco nieprecyzyjny, officieel aangenomen – oficjalnie przyjety, verhouding van het moederland tot de bevolking – relacje miedzy krajem macierzystym a ludnoscia, te splitsen in twee zeer verschillende hoofddeelen – mozna podzielic na dwie bardzo rozne glowne czesci).
Een gedeelte bestaat uit stammen welker vorsten en vorstjes de opperheerschappy van Nederland als suzerein erkend hebben, doch waarby nog altyd het rechtstreeksch bestuur, in meer of minder mate gebleven is in handen van de ingeboren Hoofden zelf. (Jedna czesc sklada sie z plemion, ktorych ksiazeta uznali zwierzchnictwo Holandii jako suzerena, ale gdzie nadal bezposrednie zarzadzanie, w wiekszym lub mniejszym stopniu, pozostaje w rekach rdzennych przywodcow; gedeelte – czesc, bestaat uit stammen – sklada sie z plemion, vorsten en vorstjes – ksiazeta, opperheerschappy van Nederland – zwierzchnictwo Holandii, suzerein erkend hebben – uznali jako suzerena, rechtstreeksch bestuur – bezposrednie zarzadzanie, meer of minder mate gebleven – w wiekszym lub mniejszym stopniu, handen van de ingeboren Hoofden – rece rdzennych przywodcow).
Een ander gedeelte, waartoe – met een zeer kleine, wellicht maar schynbare, uitzondering – geheel Java behoort, is rechtstreeks onderworpen aan Nederland. (Inna czesc, do ktorej – z bardzo malym, byc moze tylko pozornym, wyjatkiem – nalezy cala Jawa, jest bezposrednio podporzadkowana Holandii; ander gedeelte – inna czesc, zeer kleine, wellicht maar schynbare, uitzondering – bardzo maly, byc moze tylko pozorny, wyjatek, geheel Java behoort – cala Jawa, rechtstreeks onderworpen aan Nederland – bezposrednio podporzadkowana Holandii).