Порт у тумане (на белорусском языке)
Шрифт:
Жулi такая напалоханая, што ледзь асмельваецца iсцi першая.
Адчынiлi дзверы ў сталовую. Iдэальны парадак. Паркет i мэбля - што люстра. Пiянiна. Фарфор, прыгожыя кiтайскiя лакiраваныя цацкi, прывезеныя, пэўна, капiтанам з Далёкага Ўсходу. Здаецца, гэтым пакоем нiколi не карысталiся.
– Гляньце, калi ласка, за шторамi, - просiць Жулi.
Пасля - гасцёўня. Мэбля тут расстаўлена ў тым самым парадку, у якiм стаяла ў краме, дзе куплялася. Капiтан iдзе за iмi, яўна задаволены. Яны падымаюцца па засланай чырвоным дываном лесвiцы. Наверсе - тры пакоi, адным з якiх зноў-такi, вiдаць, не карыстаюцца.
I ўсюды - iдэальная чысцiня, бездакорны парадак. Прыемна пахне вёскаю i кухняю.
Нiкога ў доме. Вокны i дзверы ў сад - зачыненыя.
– Кошка, мусiць, прабралася ў дом праз якую-небудзь дзiрку, - кажа Мэгрэ.
– Няма ў нас нiякiх дзiрак...
Усе вяртаюцца на кухню. Жулi адчыняе шафу.
– Можа, налiць вам чаго-небудзь выпiць?
– пытаецца ў Мэгрэ Жулi.
Менавiта цяпер, у звычайным гаспадарчым клопаце, налiваючы лiкёр у маленькiя чарачкi, аздобленыя маляванымi кветачкамi, яна адчула асаблiва востры адчай i заплакала.
Яна ўпотайкi кiдае позiрк на капiтана, якi спакойна сядзiць у крэсле. Ёй цяжка глядзець на свайго гаспадара, i яна адварочваецца ад яго i лапоча, каб хоць крыху забыцца:
– Я падрыхтую вам пакой...
I зноў плача. Здымае са сцяны белы фартух i выцiрае слёзы.
– Я спынюся лепш у гатэлi, - кажа камiсар.
– Тут ёсць якi-небудзь гатэль?
Жулi глядзiць на маленькi насценны гадзiннiк - такiя звычайна выйграюць на кiрмашах. Цiканне яго вельмi натуральна ўпiсваецца ў патрыярхальнасць дома.
– Але, ёсць, - адказвае дзяўчына.
– Цяпер там яшчэ не спяць. Гэта па той бок шлюза, якраз непадалёк ад шынка, што вы бачылi.
Аднак вiдаць, што ёй не хочацца адпускаць яго. Пэўна, яна баiцца застацца адна з капiтанам, бо i зiрнуць цяпер на яго не асмельваецца.
– Вы думаеце, у доме няма нiкога чужога?
– пытаецца яна.
– Вы ж самi бачылi.
– Вы прыйдзеце заўтра ранiцай?
Яна праводзiць яго да дзвярэй - i адразу ж зачыняецца. Туман такi густы, што Мэгрэ не ведае, куды iсцi. Але брамку ўсё ж такi знаходзiць. Выйшаўшы з саду, ён адчувае спачатку, што iдзе па траве, пасля выходзiць на брук. Удалечынi чуваць нейкi гук, але нельга зразумець, што гэта такое.
Гук падобны на мычанне каровы, але нейкi роспачны.
– Во дзе дурань!
– кажа раптам сам сабе Мэгрэ.
– Гэта ж карабельны сiгнал, на туман...
Камiсар дрэнна арыентуецца. Далёка ўнiзе, пад нагамi, ён бачыць ваду - яна дымiцца. Мэгрэ i не ведае, што стаiць на сцяне шлюза. Недзе скрыпяць дзержакi. Камiсар не памятае, у якiм месцы яны пераехалi канал, i, убачыўшы вузенькi масток, ужо мерыцца ступiць на яго.
– Асцярожна!
– чуе ён голас.
Ну i ну! Голас зусiм побач, Мэгрэ здаецца, што ён тут зусiм адзiн, а за тры метры ад яго, аказваецца, стаiць чалавек. Толькi пiльна ўгледзеўшыся, Мэгрэ распазнае сiлуэт.
Камiсар адразу ж разумее перасцярогу: масток, на якi ён ужо ледзь не ступiў быў, апускаецца. Гэта вароты шлюза. Неўзабаве вiдовiшча робiцца яшчэ больш фантасмагарычнае: побач, за некалькi метраў ад Мэгрэ, узнiкае ўжо не постаць чалавека, а сапраўдная сцяна вышынёю з добры дом. Уверсе, над сцяною цьмяныя агеньчыкi.
Зусiм побач з камiсарам, як выцягнуць руку, праплывае параход! Падае швартоў, хтосьцi падымае яго, цягне да кнехтаў i замацоўвае.
– Назад!.. Асцярожна!
– зноў крычыць нехта, ужо на капiтанскiм мастку.
Яшчэ хвiлiну назад усё навокал здавалася мёртвым, пустынным. А цяпер, iдучы ўздоўж шлюза, Мэгрэ прыкмячае, што ў тумане рухаюцца чалавечыя постацi. Хтосьцi круцiць дзяржак, нехта цягне другi швартоў. Таможнiкi чакаюць, пакуль з борта спусцяць трап.
I ўсё гэта людзi робяць, лiчы, усляпую.
Мэгрэ дакранаецца да вусаў - на iх цяжкiя кроплi вiльгацi.
– Хочаце перайсцi?
– крычыць яму зноў нехта.
Голас зусiм побач з камiсарам - Мэгрэ стаiць цяпер каля другiх варотаў шлюза.
– Давайце хутчэй, а то прыйдзецца чакаць хвiлiн пятнаццаць.
Мэгрэ пераходзiць, трымаючыся за парэнчы. Пад нагамi бурлiць вада, а ўдалечынi гэтаксама, як i раней, чуецца роспачны гудок. Чым далей праходзiць наперад Мэгрэ, тым больш узнiкае ў тумане постацей, тым жвавей вiруе ў порце загадкавае жыццё. Увагу камiсара прыцягвае недалёкi агеньчык. Мэгрэ падыходзiць блiжэй i ў прывязанай да пiрса лодцы бачыць рыбака, якi апускае i падымае вялiкiя сеткi, прымацаваныя да жэрдак.
Рыбак кiдае на камiсара абыякавы позiрк i зноў пачынае разбiраць у сваiм кашы дробную рыбу.
Побач з параходам трохi святлей. Вiдаць, як на палубе ходзяць людзi. На мастку ангельская гаворка. На краi пiрса мужчына ў форменнай фуражцы вiзiруе дакументы.
Начальнiк порта. Чалавек, якi замяняе цяпер Жарыса.
Як i той, гэты мужчына невысокага росту, але худзейшы i рухавейшы. Ён перакiдваецца жартамi з афiцэрамi на караблi.
Увогуле, свет цяпер раздзелены для Мэгрэ на дзве часткi: некалькi адносна светлых квадратных метраў порта i бясконцая цемра, у якой угадваюцца абрысы сушы i мора, што ледзь чутна шумiць злева.
Цi не ў такi вось вечар знiк з Вiстрэама Жарыс? Пэўна, ён правяраў дакументы, як гэта робiць цяпер яго калега, гэтаксама жартаваў, сачыў за шлюзам, за манеўрам судна. Бачыць нешта ў гэтым тумане яму не трэба было: ён выдатна арыентаваўся па прывычных гуках. У порце звычайна нiхто i не глядзiць сабе пад ногi, калi iдзе.
Мэгрэ распальвае люльку i хмурыцца: яму непрыемна адчуваць сябе тут няўклюдным, нязграбным сухапутнiкам, якога палохае i хвалюе ўсё, што мае дачыненне да мора.
Вароты шлюза адчыняюцца. Судна выходзiць у канал, толькi троху вузейшы за Сену ў Парыжы.