Сабака з залатым зубам
Шрифт:
Кацярына Карпаўна. Вады!.. Пі-іць… Вады!
Маёр Козлікаў заторквае вушы. Просьбы аб вадзе ўсё цішэй, пакуль, нарэшце, не змаўкаюць зусім. Кацярына Карпаўна не падае больш прыкмет жыцця. Маёр Козлікаў на дыбачках набліжаецца да яе, прыкладвае вуха да грудзей.
Фяўроння Захараўна (нецярпліва). Ну, што там?
Маёр Козлікаў (устае, уздыхае).
Фяўроння Захараўна (з недаверам). А ты добра паглядзеў?
Маёр Козлікаў. Не дыхае. (П'е самагонку, плача.)
Фяўроння Захараўна асцярожна набліжаецца да Кацярыны Карпаўны, на хвілінку моўчкі застывае перад ёй, а потым, як птушка, пырхае да шафы, дастае чорную хусцінку і павязвае галаву. Глядзіць у люстэрка, крывіцца, зрывае хусцінку. Падбірае тэлефон, уторквае вілку ў разетку, набірае нумар.
Фяўроння Захараўна (у трубку). Універмаг?.. Зіна, ты?.. (Плача.) Ой, не гавары! Такая бяда!.. Свякроўка… Ага, толькі што… Магла б жыць яшчэ ды жыць… Зінуля, я чаго званю? Можа, якая хусцінка ў вас завалялася на такі выпадак?.. Са срэбнымі блёсткамі пойдзе… Ага, забягу! І табе, Каранат, трэба нешта жалобнае апрануць. (Азіраецца, прыкмячае касцюм у крэсле.) Во касцюм! Якраз пад пахаванне! Адзень!
Маёр Козлікаў (ад касцюма, як ад агню). Гэта — не мой касцюм.
Фяўроння Захараўна. А чый?
Маёр Козлікаў. Не ведаю.
Фяўроння Захараўна (рашуча). Раз у нас, значыць, наш! Апранай!
Маёр Козлікаў неахвотна пераапранаецца. Касцюм сядзіць на ім як уліты. Фяўроння Захараўна хуценька набірае другі нумар.
Ізольда?! Я?! (Галосіць у трубку.) Свякроўка!.. Пяць хвілін назад… Сэрца ад жалю становіцца. Можа, у цябе ёсць таблеткі якія ці каплі?.. Не, я сама забягу.
Маёр Козлікаў (налівае ў шклянку самагонку). За ўпакой яе душы. (Выпівае.)
Фяўроння Захараўна (уражана). Каранат, ты сам не мог купіць такі касцюм. У цябе завялася палюбоўніца.
Маёр Козлікаў (іранічна). Кааператыўная.
Фяўроння Захараўна. Каранат, я ад цябе не чакала такой подласці. (Плача па-сапраўднаму.)
У дзверы моцна грукае нагой Лада. Маёр Козлікаў адчыняе.
Лада (з
Фяўроння Захараўна (плаксіва). У нас, Лада, гора. Баба памерла. (Закрывае твар рукамі, плечы ўздрыгваюць.)
Лада. Ма, ты ж чакала яе смерці. Ты ж спяваць павінна. (Падыходзіць да Кацярыны Карпаўны, злёгку качаецца на нагах.) Ой, якая ж ёй лафа! Як я ёй зайздрошчу! Хай бы мяне пачакала. Я б з ёй — за кампанію!
Фяўроння Захараўна. Доча, так нельга гаварыць.
Лада. Усё, ма, можна. (Рэзка.) Продкі, ганіце пяць кускоў!
Маёр Козлікаў глядзіць на Фяўронню Захараўну, тая — на яго.
Што анямелі?
Маёр Козлікаў. Пакойніца ў хаце. Як не сорамна, мля?
Лада (ціха, але выразна). Мне сорамна?! (Паказвае пальцам сабе ў грудзі.) За што? Сорамна вам. Я б на вашым месцы згарэла з сораму. Вырадзілі дачку, а цяпер двое такіх ілбоў не могуць яе пракарміць.
Маёр Козлікаў. Мы — не мільянеры, каб раскідвацца сотнямі.
Фяўроння Захараўна. Лада, нашто табе столькі?
Лада. На кулон. Хачу залаты кулон!
Фяўроння Захараўна. У цябе ўжо ёсць залаты ланцужок. Дачка, мы не можам…
Лада. Не можаце, дык не трэба было раджаць мяне на гэты праціўны свет. А цяпер мне як быць? Ісці красці?.. А вы потым будзеце сваімі сабакамі лавіць родную дачку. Я думаю, чаго гэта мае продкі так улеглі ў сабакаводства?
Маёр Козлікаў (праз зубы). Замаўчы!
Лада (іранічна). Што-о?.. Вы сёння яшчэ не чулі майго голасу. Зараз я напомню! (Кудлаціць валасы, кладзецца на падлогу, б'е нагамі, крычыць.) Хціўцы!.. Здраднікі!.. Хачу залаты кулон!.. Памру!
Маёр Козлікаў і Фяўроння Захараўна мітусяцца каля Лады.
Маёр Козлікаў. Лада!
Фяўроння Захараўна. Доча!.. Зараз дадзім!.. Зараз…
Фяўроння Захараўна кідаецца да Кацярыны Карпаўны, абмацвае яе, ірве кофту. Лада спакваля супакойваецца, пачынае з цікавасцю сачыць за дзеяннямі маці.
(З істэрыкай адскоквае ад Кацярыны Карпаўны.) Людзі!.. Няма!.. Абманула!..
Маёр Козлікаў. Хто абмануў?.. Чаго няма?..
Фяўроння Захараўна. Грошай у старой няма.
Маёр Козлікаў. Во, мля, не можа быць.