Таямнічы надпіс
Шрифт:
Зінаіда Антонаўна адразу ж накіравалася да начальніка будаўніцтва. Вярнулася яна хутка і ўзрадавана паведаміла:
— Ну, вось што, не сумаваць! Заўтра пачнецца закладка падмурка, і начальнік абяцаў, што першым пойдзе менавіта гэты штабель. І яшчэ ён сказаў, што дай бог, каб яго хапіла на два дні. Так што ўсё ў парадку. А цяпер давайце выканаем адну просьбу Сяргея Пятровіча.
— А якую? — зацікавіліся дзеці.
— Ды вось скардзіцца начальнік, што ёсць у яго людзі розных спецыяльнасцей, а мастакоў і пісьменнікаў няма. Адным словам, ён просіць памагчы выпусціць насценную газету.
— Вядома, вядома!
Усім хацелася хутчэй узяцца за справу. Толькі Васілёк застаўся абыякавым: яго па-ранейшаму займала думка аб тым, як бы пакіраваць экскаватарам.
Зінаіда Антонаўна размеркавала паміж піянерамі абавязкі: адны разышліся па будоўлі «збіраць матэрыял», другія — у першую чаргу «мастакі» — накіраваліся ў кабінет начальніка будаўніцтва, які часова стаў рэдакцыяй. Работа над першым нумарам насценнай газеты «Будаўнік» закіпела.
«Карэспандэнты» адзін за адным прыбягалі ў рэдакцыю, наспех дыктавалі матэрыял Ніне. Заметкі адразу ж правіліся з дапамогай Зінаіды Антонаўны і перапісваліся на вялікія артыкулы ватману.
Калі работа падыходзіла ўжо да канца, дзверы нечакана расчыніліся і ў пакой увайшоў Болцікаў. Ён быў у новым касцюме з ордэнскімі калодкамі, але трымаўся сарамліва.
— Я чуў, што вы тут выпускаеце насценгазету. Скажыце, каму здаваць заметкі? — расцягнуўшы вусны ў дагодлівай усмешцы, сказаў Болцікаў.
Зінаіда Антонаўна паднялася яму насустрач.
— Калі ласка, пакіньце мне. А пра што тут у вас?
— Пра самае галоўнае, — важна паведаміў Болцікаў.— Крытыканаў тут, на будоўлі, хапае — аднаму тое не падабаецца, другому — іншае. А вось расказаць аб значэнні нашай будоўлі не кожны можа.
— Дзякуй, — адказала госцю Зінаіда Антонаўна. — Менавіта такога артыкула ў нас і не хапае.
Яна ўзяла ў Болцікава акуратна складзеныя лісткі, зірнула на загаловак, потым на подпіс і раптам усхвалявана сказала:
— Прабачце, як ваша прозвішча? Тут неразборліва…
— Казіміраў,— спакойна адказаў госць.
— А імя і імя па бацьку?
— Сцяпан Вікенцьевіч.
— Сцяпан Вікенцьевіч? — здзіўлена перапытала настаўніца. — Гэтыя імя і прозвішча мне знаёмыя. Вы выпадкова не партызанілі ў злучэнні дзядзькі Мірона?
— А як жа, усю вайну ў партызанскіх разведчыках прахадзіў,— стрымана, усміхаючыся аднымі вуснамі, адказаў Болцікаў, а яго маленькія вадзяністыя вочкі трывожна забегалі.
— Ой, як добра! — пляснула рукамі Зінаіда Антонаўна. — Мне трэба будзе абавязкова з вамі пагутарыць. Мы збіраем матэрыял для партызанскага музея аб злучэнні дзядзькі Мірона, дык вы нам раскажаце пра баявыя подзвігі разведчыкаў.
Болцікаў паморшчыўся.
— Расказаць можна, ды вось няма калі мне цяпер.
— А калі вы зможаце выбраць час? Ну, хоць паўгадзіны? — не адступала Зінаіда Антонаўна.
— Заўтра. Я буду дзяжурыць, вось вы і прыходзьце ўвечары. Тады і пагутарым.
— Прабачце, а дзе вы будзеце дзяжурыць? Я ж не ведаю, дзе вы працуеце, — дапытвалася Зінаіда Антонаўна.
— Вартаўніком працую, — па-ранейшаму ўсміхаючыся аднымі вуснамі, адказаў Болцікаў.— Сціплая пасада, але, ведаеце, старыя раны… — і ён палопаў сябе па параненай назе.
— Загадзя вам удзячная, — усміхнулася
Як толькі Болцікаў зачыніў за сабою дзверы, дзеці акружылі настаўніцу.
— Зінаіда Антонаўна! Што ж гэта атрымліваецца? Мы знайшлі дзённік Сцяпана Казімірава, а ён, аказваецца, жывы.
— Магчыма, гэта іншы Казіміраў. Ва ўсякім выпадку, на Сцёпу ён ні кропелькі не падобны, ды і гадамі старэйшы… удвая. У злучэнні дзядзькі Мірона маглі быць і людзі з аднолькавымі прозвішчамі.
Дзяцей супакоіў гэты адказ, але сама Зінаіда Антонаўна была вельмі ўсхвалявана. Не, нешта не памятае яна, каб у іх злучэнні быў яшчэ адзін Казіміраў. А там, хто ведае, — злучэнне ж было вялікае. Ды і прозвішча гэта сустракаецца не так ужо рэдка. Але тут такое супадзенне! Прозвішча, імя і імя па бацьку. Гэта адразу насцярожыла Зінаіду Антонаўну. Вось чаму яна прыдумала гэты ход з гісторыяй злучэння дзядзькі Мірона. Калі яна пагутарыць з ім, распытае больш падрабязна, усё стане зразумела. Акрамя таго, Зінаіда Антонаўна, не марудзячы, напісала пісьмо былому партызанскаму камандзіру Мірону Захаравічу Дубатаўку, па ваенным часе — дзядзьку Мірону. Яна прасіла тэрмінова паведаміць, ці быў у яго злучэнні яшчэ адзін Казіміраў, і коратка расказвала пра сустрэчу з поўным цёзкам героя-разведчыка Сцёпы Казімірава. Пісьмо, відаць, будзе дастаўлена Мірону Захаравічу заўтра. Паслязаўтра яна трымае адказ.
Далёка па тэрыторыі будоўлі, па навакольных лясах разносіцца гулкі металічны звон. Бязвусы падлетак старанна б'е цяжкім гаечным ключом па падвешаным да дрэва кавалку рэйкі. Спыняюцца маторы, уторкваюцца ў зямлю вострыя рыдлёўкі, замірае ў паветры страла экскаватара. Гэты звон — сігнал на абед.
У адну мінуту зялёны лужок непадалёк ад таго месца, дзе рыецца катлаван, запаўняецца рабочымі. Яны рассаджваюцца, дастаюць бутэрброды, бутэлькі з малаком. Потым, падсілкаваўшыся, здымаюць кашулі, загараюць ці, прыладкаваўшыся дзе-небудзь у ценю, чытаюць газеты.
А хто гэтыя двое, што прабіраюцца ў далёкі канец будаўнічай пляцоўкі, дзе складзены велізарны штабель цэглы? Гэта Антак і Болцікаў. Вось яны падыходзяць да штабеля, спыняюцца.
— Тут, — паказвае Болцікаў.— Яго піянеры адшукалі.
— Атрымліваецца, яны нам вельмі дапамаглі,— задаволена адказвае Антак. — А ты ўжо гатовы быў рукі апусціць.
— Але пакуль не забяруць цэглу, да пня нам не дабрацца.
— Нічога не папішаш. — Антак адкусіў кончык цыгарэты і злосна сплюнуў.— Давядзецца чакаць…
— Чакаць? — жахнуўся Болцікаў.— Я і так па начах не сплю, ад кожнага шолаху ў пот кідае.
— А з чаго гэта раптам? Ці заўважылі што? — нахмурыўся Антак.
— Ды як быццам не… Толькі вось сёння…
— Што сёння? Кажы!
— Ды вось… Узяў напісаў ім для газеты заметку, каб пусціць пыл у вочы. Ну, панёс. А яна як убачыла подпіс, дык адразу: «А вы раптам у злучэнні дзядзькі Мірона не партызанілі?» А я ёй: «Так, вядома». А яна як паглядзіць на мяне…
— Ды хто гэта яна, кажы толкам.