Трошкі далей ад Месяца...

Караткевіч Уладзімір Сямёнавіч

Наташа. Ён рыпучым смехам смяецца. Не ведаю я, хто ён. Але што ёсць у ім нешта цёмнае, нячыстае, нешта вельмі-вельмі дрэннае – гэта факт.

Сяргей. Ну вось і ўсё. Ясна.

Наташа. Сяргей, што здарылася? Скажы мне, калі ласка. Ты такі сухі, такі халодны. Ты проста, відаць, па-сапраўднаму не кахаў мяне.

Сяргей. Не кахаў. I не магу кахаць. Як сцяна паміж намі.

Наташа. Ты маніш, Сяргей, ты хлус. А вочы яшчэ не навучыліся брахаць.

Сяргей.

Чаму гэта такая ўпэўненасць?

Наташа. Ты проста не можаш не кахаць мяне. Вось што. I я цябе кахаю.

Сяргей. Калі ласка, забараніць не магу. Але не падыходзім мы адзін да аднаго.

Наташа. Я пайду, Сярожа. Ты вельмі ўзрушаны, зараз ты накрычыш на мяне, а я тады магу пакрыўдзіцца. Мы пасварымся. Нашто гэта? Лепей я зайду да цябе заўтра.

Сяргей. Як хочаш.

Наташа пайшла.

Родная ты мая, светлая, добрая. Што б ты пра мяне сказала, каб даведалася, хто я такі?!

Ідуць бульварам Алесь Пятровіч, Ганна Вадзімаўна і Вярыга.

Як парад які прымаю. (Адвярнуўся да жывой агароджы, але яго ўжо заўважылі.)

Алесь Пятровіч. Сярожанька, чаго ты тут?

Сяргей. Галава баліць.

Алесь Пятровіч. I ў мяне, з пахмелу. (Смяецца.)

Вярыга. Было выпіта. А поп адзін мне казаў: “Многае піццё ёсць грэх вялікі і падаронага нам Панам Богам грэшнага цела шкоднае знішчэнне, онае ж раней Госпада і паўз волю яго ніхто не разбурыць”.

Алесь Пятровіч. Такія думкі толькі з пахмелля ў галаву прыходзяць. Ты спытаў бы ў яго, ці не прымаў ён напярэдадні царкоўны кагор? Хадзем, брат, дахаты. Твой поп сказаў бы: “Дзеля ўлагоджвання чэрава, якое з дзвюх гадзін не емшы”. Пайшлі, Сярожа.

Сяргей. Я не пайду.

Алесь. Не дуры, Сярожа. Што з табой? Закахаўся няўдала – параду дам. Са стыпендыі зрэзалі – глупства, пражывём. Якія ў цябе яшчэ няшчасці могуць быць?

Сяргей. З манастыра ўходжу. У Бога перастаў верыць.

Алесь. З якога манастыра?

Сяргей. З жаночага.

Ганна. Сыне, ты якім гэта тонам размаўляеш?!

Алесь. Пакінь яго, Ганна... Калі ў розум прыйдзеш – вячэраць прыходзь, макітра чарапяная. Пайшлі, Вярыга.

Вярыга. Ідзіце. Я яшчэ з хвіліну тут пасяджу.

Алесь і Ганна пайшлі. Вярыга сядзіць на лаўцы

і маўчыць.

Дай мне папяроску.

Сяргей. Бярыце.

Вярыга. Мухі ў цябе ў носе завяліся, Сяргей, ці што? Ох, быў бы я тваім бацькам...

Сяргей. I лепей, магчыма, было б.

Вярыга. Гэта што, прыкажаце за камплімент прымаць?

Сяргей. Жыць абрыдла.

Вярыга. Чаго? Ты ж учора ўсё так хваліў. Кнігі, інстытут, дзяўчат знаёмых...

Сяргей. Дурны быў. Дзяўчаты на мяне і пляваць хутка не захочуць, у кнігах – хлусня, інстытут – пітомнік ясналобых ідыётаў... Якой вы думкі пра Анэлю?

Вярыга. Бачыў учора. Дурненькае дзяўчо, уяўляе, што яна штосьці значнае. Эх, Сяргей, усе людзі яе тыпу проста не ведаюць, што з сабою зрабіць, і таму ходзяць на галаве, даводзяць іншым, што яны індывідуальнасці. (Паўза.) Ты што, з Наташай пасварыўся? Не трэба, брат, гэта – Чалавек!

Сяргей. Скажыце, можа чалавек, у якога нічога няма, ажаніцца?

Вярыга. Табе гэта нашто?

Сяргей. Проста так.

Вярыга. Вядома. Ну не зможа ён даць ёй “Волгу”, Сочы, туалеты. Гэта ўсё лухта, гэта з часам прыходзіць. Каб так думалі, дык і не жаніліся б ніколі, каб не сапсаваць сяброўцы жыццё. Будуць працаваць разам, будуць дзеці. А маці твайго дзіцёнка стае ў дзесяць разоў даражэй, чым проста жонка.

Сяргей. А можа ажаніцца на добрай чыстай дзяўчыне чалавек з нячыстым сумленнем?

Вярыга. Не. Гэта трэба зусім ужо свіннёй быць.

Сяргей. Вось і я кажу. А, скажам, такі выпадак. Ажаніўся чалавек, дзесяць год жыў у сям’і жонкі... Дзесяць год жыў у сям’і злодзея і не ведаў, што ён злодзей. Можаце вы паверыць?

Вярыга. Цяжкавата паверыць, Сярожа. Бадай што не можа такога быць.

Сяргей (ціха). Ну вось. Ясна. I ўсе так думаюць.

Вярыга. Ды ў чым нарэшце справа? Што ты ходзіш кругом ды навокала?

Сяргей. Ні ў чым.

Вярыга. Ну глядзі. (Устае. Глядзіць на Сяргея.)

Сяргей. Я пасяджу яшчэ трохі.

Вярыга пайшоў.

Вось табе і ўсё. Усе шляхі закрыты. Кожны скажа: “У яго бацька... Меланхолік”... Брыдка неяк, халодна... Бо каб хто расказаў усім – ганьба была б. А расказаць трэба. Самому... Халодна як!.. I не раскажу я ніколі, таму што не толькі ненавіджу, а і люблю яшчэ яго... Бацьку прадаць – гэта... Што ж рабіць?