Трошкі далей ад Месяца...

Караткевіч Уладзімір Сямёнавіч

Вярыга. Гэта ўзор Мужчыны. З вялікай літары.

Бяскішкін.Уласна, чаму такі запал? Вам што да гэтага?

Вярыга.Я сам з такіх. Вы не адчулі майго прозвішча. Я – Вярыга.

Бяскішкін. Вя-рыга? Т-так.

Вярыга.Былі нават калісь трошкі знаёмы.

Бяскішкін. Тады ўсё зразумела. Я проста не думаў...

Вярыга. Не ўсё зразумела (ціха), і не варта вам, таварыш Бяскішкін, так дрэнна пра нас думаць. Мы спекуляваць на

нашых пакутах нікому не дамо. Бывае дрэнь і сярод нас. Але як казаць пра тыповасць, дык часцей сярод тых, хто даносіў або ўмываў рукі.

Бяскішкін. Дык што тады Агееву рабіць прыкажаце?

Вярыга.Быць прыстойным і папрасіць прабачэння. Пасля таго, што ад Берыі выцерпелі, Агееву яны даруюць.

Бяскішкін. Ну, гэта ўжо глупства!

Вярыга. А я разумнага ад яго і не чакаў.

Нязручнае маўчанне.

Бяскішкіна. Але прабачце, якая ж у гэтым была трагедыя? Гэта непаразуменне. Усё добра, усё абышлося.

Бяскішкін. А Божа мой, ды маўчы хоць ты ўжо!

Вярыга. Гэта трагедыя. Таму што гэта... як сам сябе арыштаваў.

Бяскішкіна. Ну хопіць, хопіць, не будзем пра гэта. Дык у Сяргейчыка паслязаўтра дзень нараджэння?

Бяскішкін. Стукаць у дзверы нагамі.

Бяскішкіна. Ну і чаго ты хацеў бы?

Сяргей. Любоў Трахімаўна, нічога я не хачу. (Альжбеце на вуха.) Яшчура хіба?

Альжбета кісне ад смеху.

Бяскішкін. Дык мы пайшлі. А вы не нервуйцеся, таварыш Вярыга, гэта хутка пройдзе. Усё праходзіць.

Яны пайшлі з Ганнай. Паўза.

Альжбета. Што гэта з табою, Максімчык?

Вярыга. Так. Нельга заўсёды любіць людзей, Францаўна.

Альжбета. Гэта ён так цябе разнерваваў, гэтая гліста з яшчурам? А, каб у яго ціск быў “пяцьсот”.

Вярыга. Я не злуюся. Хіба гэта чалавек? Вяленая вобла.

Заслона

Дзея другая

Карціна першая

Гарадскі бульвар. Заінелыя дрэвы. За імі – панарама начнога горада. Ліхтар кідае жоўты, хісткі конус святла на лаўку, на снежныя гурбы вакол, на помнік, які цямнее ў канцы алеі, між дрэў. Падае вельмі-вельмі рэдкі сухі снег.

На лаўцы Сяргей, наставіўшы каўнер паліто.

Сяргей. I няма чаго хвалявацца. Нічога ж

яшчэ невядома. (Паўза.) I усё ж, брат ты мой Сяргей, нешта ёсць. Ты і сам адчуваў: не да ладу, нядобра ў доме. Толькі думаць пра гэта не думаў. Таму што сапля і мамчын сынок... Хоць бы Анэля хутчэй прыходзіла.

Бульварам ідзе сям’я Бяскішкіных.

Бяскішкіна. Бог ты мой, гэта Сярожа! Сярожа, родненькі, чаго ж ты так сядзіш? Гэта ж у цябе абавязкова будзе мільярдны ТБЦ.

Сяргей. Мне трэба пасядзець, Любоў Трахімаўна. Галава баліць.

Бяскішкін. Гэта ад кніжак. Мы ў твае гады не чыталі столькі і былі дубы. А ты сядзіш над гэтымі кнігамі ўсю ноч, як які-небудзь прадузяты Ганібал.

Бяскішкіна. I хоць бы раманы чытаў. У тваім узросце абавязкова трэба закахацца. Адразу характар робіцца іншым, адразу музыка ў душы.

Бяскішкін. Пайшла, паехала. Хадзем лепей да нас, Сяргей, вып’ем.

Сяргей. Я не п’ю. I прабачце, мне вельмі трэба пабыць аднаму.

Бяскішкіна. Божа, у хлопчыка спатканне! Хлопчык закахаўся. Ну хадзем, хадзем, Авяр’янчык. Агусінькі, Сярожачка. Памажы табе Божа.

Пайшлі далей.

Бяскішкін (ціха). Ваўчаня нейкае.

Бяскішкіна. Авяр’янчык,у хлопчыка сустрэча. Ты забыў, як ты сам быў закаханы. Як мы сустракаліся. Божа, гэтыя мужчыны так хутка забываюць. Аддавай ім пасля гэтага сэрца – усё жыццё будзеш няшчаснай.

Бяскішкін. Хлопец стаў зусім другі са мною. I Вярыга гэты там.

Бяскішкіна. Авяр’янчык мой, баранчык мой. Дурны, смешны пуця. Ну пацалуй мяне хоць у вочкі.

Бяскішкін. Ты, матухна, дурная да святасці.

Зніклі.

Сяргей. Можа, і дарэмна, але не магу як раней ставіцца да іх. (Паўза.) Калі гэта праўда – жыць па-ранейшаму немагчыма. I дом, і Янка, і сябры, і Наташа – усё прэч. У вочы глядзець людзям нельга будзе. Тым, хто не для хлеба, не для жратвы... А Анэля спазняецца. Хвілін на... сорак. Добра як.

Непрыкметна падышла Анэля.

Анэля. Сяргей!

Сяргей. Ты... Прыйшла ўсё ж. Добра, сядай поруч.

Анэля села. Паўза.

Глядзі, горад які прыгожы. I цішыня. Мне здаецца, не будзе больш такіх вечароў...

Анэля. А чым ён адметны? Пакуль існую я, пакуль існуеш ты – усе яны будуць аднолькавыя.