Учебник языка эсперанто. Основной курс
Шрифт:
Симо Милоевич, генеральный директор Всемирной ассоциации эсперантистов
[Московские новости. 1989, N 19, с. 2.]
В редакцию идут письма из разных стран с просьбой выпускать нашу газету также и на языке эсперанто, поскольку многим недоступны те девять языков, на которых газета уже выходит.
На днях редакция «Московских новостей» совместно с возрождённым в начале текущего года Союзом эсперантистов советских республик выпустила пробный номер газеты на эсперанто на тридцати двух полосах половинного формата, составленный из материалов, ранее
[Московские новости. 1989, N 30, с. 2.]
Урок 17
agnoski ‘признать’,
amaso ‘масса’, ‘толпа’, ‘скопление’,
aspiri ‘стремиться’,
aroro ‘утренняя заря’,
balta ‘балтийский’,
disko ‘диск’, ‘грампластинка’,
doloro ‘боль’,
ebria ‘пьяный’, ‘опьянённый’,
epoko ‘эпоха’,
fidela ‘верный’, ‘преданный’ (malfideli ‘проявить неверность’, ‘изменить’),
fiksi ‘установить’, ‘закрепить’ (fiksaskulti ‘вслушаться’),
flamo ‘пламя’,
flui ‘течь’,
fremda ‘чужой’, ‘иностранный’,
gardi ‘хранить’, ‘беречь’, ‘стеречь’,
kasedo ‘кассета’,
komponi ‘сочинять музыку’,
konkeri ‘покорить’,
konsili ‘советовать’,
kvalito ‘качество’,
kvanto ‘количество’,
logi ‘манить’, ‘привлекать’,
mendi ‘заказать’,
ondo ‘волна’,
pasio ‘страсть’, ‘пыл’,
peni ‘стараться’, ‘пытаться’, ‘прилагать усилия’,
penetri ‘проникать’,
perei ‘погибнуть’ (pereigi ‘погубить’),
pluraj ‘несколько’, ‘довольно много’,
pola ‘польский’,
postuli ‘требовать’,
presi ‘печатать’,
provi ‘пробовать’, ‘пытаться’,
romanco ‘романс’,
simila ‘подобный’, ‘похожий’,
societo ‘общество’, ‘организация’, ‘объединение’,
surprizi ‘удивить’, ‘поразить’ (surpriza ‘неожиданный’, ‘поразительный’),
^salti ‘включить’,
^sanco ‘случай’, ‘возможность’, ‘шанс’,
traduki ‘переводить’,
Varsovio ‘Варшава’,
vasta ‘обширный’, ‘просторный’ (disvastigi ‘распространять’),
veki ‘будить’, ‘пробуждать’.
Без
Unufoje, sidante ^ce radioricevilo kaj askultante muzikon, mi subite atentis, ke mi komprenas vortojn de la kanto en fremda lingvo. ^Gi similis al la itala a latina lingvo, sed fiksaskultinte, mi rimarkis, ke la kanto sonas en Esperanto. Tio estis disadigo de la Pola radio. Ekde tiu momento mi penas laeble ofte askulti Varsovion, la naski^gurbon de Esperanto, kiu ekde la 1959-a jaro plurfoje en ^ciu tago disadigas en la Internacia lingvo. Kaj nemalofte mi havas bon^sancon adi kantojn en tiu belsona lingvo.
Balda post tio mi veturis en Baltan Esperanto-Tendaron (BET) en Estonio. Tie mi ekadis novajn kantojn kaj e^c konati^gis kun ties atoroj. Kaj dum la lastaj tendaraj tagoj mi verkis tekston de mia unua Esperanta kanto, kio postulis ne malmultajn penojn.
Komence kantoj estis malmultaj, tial ni kolektadis kaj gardadis ^ciun, e^c se ^gi ne tre bonkvalitis. Poste venis surpriza periodo, kiam verkado, tradukado kaj plenumado de Esperantaj kantoj ricevis amasan karakteron. Aperis pluraj atoroj tra la tuta lando. E^c tiuj, kiuj sukcesis ellerni nur la bazon de la lingvo, ekprenis plumon kaj ekprovis verki. Kaj, oni devas agnoski, ne ^ciam sensukcese. Aperis tioma kvanto de kantoj, ke ili devis elteni grandan konkurencon por veki ^cies intereson, por konkeri ^cies korojn, por penetri ^ciujn Esperanto-klubojn, de Latvio ^gis Kam^catko.
Ekde tiam dati^gas la neskribita tradicio – kunprenadi por la koncertoj en Esperanto-tendaroj ^cefe novajn kantojn. Do ^car en ^ciu tendaro okazas kelkaj koncertoj, ^giaj partoprenantoj forveturigas kelkdekon da novaj kantoj. En la tendaro okazas anka lernado de novaj kaj de jam konataj kantoj.
La kanto estas populariganto de nia vivmaniero. Tial Unio de sovetiaj societoj por amikeco kaj kulturaj ligoj kun eksterlando (SSOD) en Moskvo komencis presadi kaj disvastigadi tra la tuta mondo kolektojn de kantoj de nialandaj komponistoj, kantoj el diversaj epokoj de nia historio. Mi memoras, kiel dum la 48-a Universala Kongreso de Esperanto en Sofio ni disdonacis al la kongresanoj pli ol du mil ekzemplerojn de tia kantaro. Kaj la tuta kongreso kantis «Estu ^ciam la suno!» en la Internacia lingvo. Rapide populari^gas diskoj kaj kasedoj kun originalaj kaj tradukitaj Esperantaj kantoj. Pluraj kluboj kunmetas siajn proprajn kantarojn.
Precipe belaj estas Esperantaj kantoj ^ce lignofajro. Longe mi memoros nokton en Karpatoj, kiam ni sidis ^cirka ardanta fajro, plenumante mendojn de niaj frumatene forveturontaj gekamaradoj. Gitaristoj laci^gadis kaj anstataadis unu la alian, de tempo al tempo nin kovradis nuboj, lumigataj de la flamo, sed kantoj fluadis onde, ^gis aperis sur la horizonto la aroro.
Pri kio kantas Esperantaj kantoj? Pri ^cio plej bona – pri nia lando, pri la paco, pri la amikeco, pri la amo, pri bonaj homoj, pri iliaj revoj kaj aspiroj, pri tio, ke la vivo estas belega.