Выбранае

Алесь Аркуш

СІВЫЯ ЛІСТЫ

Гэта роспач пісала, не я,

Гэты ліст напаўзмрочнай парою.

Гэта вецер віхурнага дня

Ліст прыбіў да магілы героя.

Хто яму прачытаў гэты ліст?

І няўжо тыя словы кранулі?

Бо ён жыў невядома калі,

Ў час далёкі: між дзідай і куляй.

Бо

сплыло столькі рознай вады,

Неспакойна і сёньня герою...

Мне прыходзяць сівыя лісты,

Ды атрамант бярэцца крывёю.

СТАРЫ ДУБ

Гайдаюць пругкія галіны,

Сваволяць жалуды-малечы.

Сьпякотных тыдняў успаміны

Дуб занатоўвае пад вечар.

Забыўся на мясьціну гэту

Пяшчотны дождж сівых абшараў.

Ды ведаю, наложыць вета

На сьпёку колішняя хмара.

НЕМАЎЛЯ

На сьнезе знайшлі немаўля -

У неба глядзіць і ня плача.

Далонька сьціскае імя -

Адзіную спадчыну.

Марозу яго не працяць,

І сьнег не пячэ халадэчай.

Гілі ўсьлед за сонцам ляцяць,

І бачыць іх толькі малеча.

Ніякіх ня ведае слоў,

Свабода - дзіцяці калыска.

Існуе ў сьвеце яно

Як сьнег, як мароз, як вятрыска.

* * *

Шукае лекавыя травы

Сабака брудны, нехлямяжы.

Паміж няіснасьцю і явай

Прашкандыбае - зноўку ляжа.

Няўжо ня знойдзе і загіне?

Няўжо ў Чырвонай кнізе лекі?

Цьвітуць у дворыках вяргіні,

Буяюць флёксы ля аптэкі.

СТАЛЁВАЯ РЫБА

Рыба губляе луску -

Сталь дамагаецца цела.

Па мэталёвым пяску

Рыба зьнямогла ляцела.

Чуеш - як скрыгат расьце,

Воды стаўбурацца ў гудзе?

Безьліч сьмяротных асьцей

Рэчцы патрапілі ў грудзі.

Бачыш -

хвалюецца сталь,

Срэбныя воды ўскіпаюць?

Чайка і хлопчык-вудаль

Марна ратунку гукаюць.

На мэталёвым пяску

Сьлед пісягом застаецца.

Рыба, згубіўшы луску,

Блешняй сама абярнецца.

ТРАСКА

У кансэроўцы зварухнулася траска.

І плаўнікі запрацавалі, што вінты.

У плаўнях морквы і лаўровага ліста

Яна ўсплывала са статычнае вады.

Марудзіць час... лятуць вякі...

Траска ўсплывае - новы мацярык.

Ня ведаюць спакою маракі.

Лунае акіянам рыбін крык.

* * *

Сьвет наш ня ведае райскіх мясьцін,

Мусіць, яны толькі ў кнігах ды песьнях

Клічуць вандроўнікаў мройным узлесьсем.

Сьвет наш ня ведае райскіх мясьцін.

Прывіднай зьнічкаю думка ўваскрэсьне:

Досыць рабіць пісягі каляін, -

Сьвет наш ня ведае райскіх мясьцін,

Мусіць, яны толькі ў кнігах ды песьнях.

Зьнічка хвіліну трымціць...

ВАБІК

Забі пярун мяне, - я чую

Выразны сумны голас твой!

Наперадзе чарот сьцяной.

Праз чараты на кліч прастую,

Бо голас - ТВОЙ!

Хаваюць неба чараціны.

Хапаюцца за ногі балаціны.

А голас кліча, мкне чароўны

І працінае мне душу.

Марудна як! Хай парашут

Мяне на голас выкіроўваў.

Я захліснуў бы парашут!

Сьцяну апошнюю патрушчыў.

Насупраць - праз лагчыну - пушча,

Дзе пад кашлатаю ялінай

Дзьмуў паляўнічы ў чараціну.

* * *

Вэнэра пацеркай мігціць,

У аскетычны космас запрашае.

Камэты срэбнаколерная ніць