За волю
Шрифт:
– Вось чалавек да вас, Дэйвiд, - сказала сакратарка.
– Шукаю працы, - устаў з крэсла Алесь.
– Працы? Якой хочаш працы? Ты даўно ў Канадзе?
Уласьнiк Трыфты Тонi спасьцярог Алесеў акцэнт, а сам гаварыў шпарка, напэўна сьпяшыўся. Алесь наважыўся iсьцi на пралом.
– Я хачу працы. Можа ня ведаю чаго, але навучуся... Я ў Канадзе ўжо больш як год. На поўначы ў пушчы кантракт адрабляў...
– Зь якой краiны ты прыехаў?
– спытаўся ў яго Зэлман.
– Зь Беларусi.
– Дык ты Беларус?
Уласьнiк Трыфты Тонi пераключыўся на беларускую мову,
– Знаеш Пiнск?
– Так, знаю Пiнск, горад на Палесьсi.
– Я адтуль. Хадзi ў маё бюро, малады чалавек.
Калi Давiд Зэлман пасяброўску ўзяў Алеся за руку й накiраваў яго ў сваё бюро, змучаны доўгiмi пошукамi працы дзяцюк нарэшце спанатрыў, што здабыў сабе ўжо нейкае месца ў гэтым горадзе. Узяўшыся за працу пры вешалках з гальштукамi назаўтра ранiцай, Алесь пастанавiў, што ад гэтага часу ён павiнен сканцэнтраваць сваю ўвагу на двух прадметах: вырашыць, дзе была крынiца дынамiзму, што няспынна паганяла Давiда Зэлмана ды пазнаць-вывучыць спружыны ягонага бiзнэсу.
Сам Зэлман быў няспынна ў руху i такiм чынам дадатна ўплываў на iншых. Ён адразу спасьцярог Алесеву пiльнасьць пры працы i цi раз ня скупiўся на словы парады.
– Алесь, глянь, - казаў ён, - я прыехаў сюды перад вайной. Нiчога ня меў апроч яснай галавы i ахвоты да працы. Былi цяжкасьцi, рызыка. Бяз гэтага нiчога ня бывае. I помнi: гэта ёсьць вялiкая краiна iз многiмi пэрспэктывамi для тых, што ўмеюць працаваць i рызыкаваць. Я зрабiў сваё i бачыш, што ўжо нешта маю. Але гэта толькi пачаткi, найбольшае ўсё наперадзе. Працуй, хлопча, працуй, вучыся, мей розум. Гэты бiзнэс будзе расьцi i мы будзем расьцi разам зь iм. Я бачу, што стараешся. Гэта добра. Помнi, што ў гэтым гешэфце няма месца для разявякаў. Ясна?
Алесю падабалася тое ўсёабдымнае "мы". Адчуваў сябе ўжо жывой часткаю няспынна растучай машыны. Два гады хадзiў на вячэрнiя гандлёвыя курсы, здабыў асноўныя i зусiм неабходныя бiзнэсавыя веды. Цяпер iх можна пашырыць у практыцы i адтуль ужо накiравацца ў матар'яльна больш бясьпечную будучыню.
Нейкi час Алесь працаваў на складзе. Адсюль выгадна можна было прасачыць рух тавараў, што прыходзiлi ў краму. Закуп тавараў даручылi Якiмовiчу пазьней. Спачатку Зэлман накiраваў яго на жартаўлiва названыя iм скаўцкiя падарожжы. Алесь наведваў шматлiкiя крамы, параўноўваў цэны розных тавараў. Пабi канкурэнтаў!
– галоўны дэвiз Трыфты Тонi. Адпаведная сэлекцыя тавараў, хуткi iх рух i мiнiмальны адмiнiстрацыйны кошт - вось тыя тры кiты росту Трыфты Тонi. А карнавальная маска на рагу двух вулiцаў блiзка цэнтру гораду прынаджвала шмат клiентаў.
7
Назаўтра ранiцай у канторы зьявiлiся неабходныя сябры ўправы. Джоў Кэмп, худы, сярэдняга веку бляндын, акуратна апрануты ў стандартны чорны "бiзнэс касьцюм" трымаў функцыю гандлёвага аналiста й рэклямнага загадчыка. Жанаты iз занудай, што трымала яго на кароткiм павадку. Мала калi бываў на якiм-небудзь сяброўскiм гуляньнi працаўнiкоў кампанii за выняткам каляднага абеду цi якога-небудзь авансу. Сядзеў цяпер Кэмп у выгадным крэсьле й на каленях трымаў сытую сумку. У выпадку патрэбы, ён гэтта-ж выцягне патрэбнае iз тае пукатае сумкi i адразу манатонна павядзе
Нiк Лок, векам у канцы дваццаткi, вызначаўся ня толькi сваёй буйнай цемнаватай чупрынай. Агрэсыўнасьць загнязьдзiлася i ў ягоных рухах, i ў заядласьцi ў працы, i ў недахопе меры шмат у чым iншым. Любiў працу, дзяўчат i спорт. Ягонае гобi (улёблены занятак) - гэтак званыя практычныяжарты. Выдумляў рознаеды й сам выконваў. Алесь спадабаўся яму i абое адразу пасябравалi. Нiк Лок пачаў працу ў Трыфты Тонi iз самага нiзу й лез уверх цяжкiм шляхам, дапаўняў камэрцыйныя веды ў гандлёвай школе вечарамi.
Анды Кул, стрыманы ў паводзiнах i нiштаваты з выгляду, у трыццатых гадох, здабыў некалi салiдную бiзнэсавую адукацыю. Стары дзяцюк, любiў усё клясычнае, жыў на дарагой кватэры. Анды любiў сяброўскiя сустрэчы й гуляньне зь людзьмi свайго асяродзьдзя цi iнтэлектуальнага ўзроўню. Шмат чытаў. Сумленны пры працы. I Нiк i Анды мелi нагляд за двума дэпартамантамi, а "олд бой" ("старым хлопцам" называлi Давiда Зэлмана) быў наагул задаволены iмi.
– Здароў, Ал!
– ускочыў з крэсла Нiк, калi Якiмовiч зьявiўся ў дзьвярох.
– Што гэта я чую, быццам ты далучаешся да нашай адборнай галоўнай каманды?
– Пры чым тут я?
– усьмiхнуўся Алесь.
– Спытайся ў свайго галоўнакамандуючага.
– Вiншую. Цешуся, што бачу цябе на нашай курасаднi, - сьцiснуў Нiк Алесеву руку.
– Дзякую, Нiк.
– Вiншуем, вiншуем. Ужо пара!
– падаў сваю руку Анды.
– Жадаю посьпеху вам, мiстар Якiмовiч, на вашай новай пазыцыi, падняўся з крэсла й трос Алесеву руку Джоў Кэмп.
– Гэта трэба было-б належна адзначыць. Як ты думаеш, вялiкi пiянер i пасьпяховец?
– зьвярнуўся да Алеся Нiк.
– Я - да вашай дыспазыцыi. Выбiрайце час i месца, - адказаў Алесь.
– Што ты скажаш пра пятнiцу вечарам у цябе?
– прапанаваў Нiк.
– Час адпаведны. Месца? У мяне будзе цеснавата. Цi ў тваiм палацы нельга? Кошт пакрываю, - адказаў Алесь.
– Надзвычайна. Паклiкаю цябе на гаспадара, - згадзiўся Нiк.
– А каго-ж мы запросiм?
– Ды вось пачнем з прысутных, запросiм мiстара Кэмпа. Прыйдзеце?
– Дзякую за запросiны, аднак не магу анi згадзiцца, анi адмовiцца пакуль...
– ...пакуль не параюся iз сваёй дарагой мiсiс, - уставiў Нiк.
– Скажаце мне заўтра, мiстар Кэмп. Окэй?
– запрапанаваў Алесь.
– Окэй, мiстар Якiмовiч, так i зраблю.
Анды Кул сказаў, што вечар пятнiцы ў яго раней заняты.
– А як-жа мы безь дзяўчат? Якое бязь iх гуляньне?
– гаварыў далей Нiк.
– А цябе яшчэ нiводная не забрытала?
– спытаўся Анды.
– Пакуль што не. Пара, пара, ведаю, - усьмiхнуўся Нiк.
– Мы ня сумляваемся, што ўлiчваючы тваю практыку, патрэбную цацаньку знойдзеш, - пакляпаў Алесь Нiка па плячы.