Порт у тумане (на белорусском языке)
Шрифт:
– Як справы?
– Нiчога, - адказаў Дэлькур.
– Хутка ж вы ўправiлiся!
– Вецер быў спадарожны, i Луi паставiў усе ветразi. Нават абышлi нейкi параход!
– Ты ў Кан iдзеш?
– Але, на разгрузку! Тут нiчога новага?
Мэгрэ стаяў за два крокi ад капiтана "Сэн-Мiшэля", з якiм гаварыў Дэлькур, Вялiкi Луi - крыху далей, але яны амаль не бачылi адзiн аднаго.
Начальнiк порта павярнуўся да камiсара, не ведаючы, што i сказаць.
– Праўда, што Жарыс вярнуўся? Здаецца, пра гэта пiсалi ўжо ў газеце...
– Ён вярнуўся i зноў паехаў...
– Як гэта?
Засунуўшы рукi ў кiшэнi, Вялiкi Луi падышоў крыху блiжэй. Незвычайна высокi i шырокi ў плячах, быў ён нейкi нязграбны, скасабочаны, азызлы. Праўда, у гэтакай цемрадзi ён мог здацца шмат больш непрыгожы целам, чым быў на самой справе.
– Ён памёр...
Цяпер Луi наблiзiўся да Дэлькура ўсутыч.
– Гэта праўда?
– выцiснуў ён з сябе.
Толькi цяпер пачуў Мэгрэ ягоны голас. Ён быў нейкi млявы, хрыплы, манатонны. Твар па-ранейшаму быў нябачны.
– У першую ж ноч, як вярнуўся, яго атруцiлi...
Абачлiвы Дэлькур паспяшаўся дадаць - з яўным намерам папярэдзiць:
– Вось камiсар з Парыжа, якому даручана справа.
Дэлькуру стала лягчэй. Ён ужо даўно думаў, як iм пра гэта паведамiць. Можа, ён баяўся якой-небудзь неабачлiвасцi экiпажа "Сэн-Мiшэля"?
– А, гэта пан з палiцыi...
Судна ўсё яшчэ падымалася. Капiтан перамахнуў праз борт на прыстань, не ведаючы, падаваць Мэгрэ руку цi не.
– Ну i ну!
– вымавiў ён, думаючы пра Жарыса.
Адчувалася, што ён таксама занепакоены - i яшчэ больш, чым Дэлькур. Велiзарны нязграбны Луi тупаў на месцы. Ён усё роўна як прагаўкаў нешта зусiм неразборлiвае.
– Што ён кажа?
– спытаў камiсар.
– Балбоча па-тутэйшаму: "Свалата на свалаце!.."
– Хто - свалата?
– спытаўся Мэгрэ ў былога катаржнiка.
Але той толькi паглядзеў яму ў вочы. Цяпер Мэгрэ i Луi стаялi амаль побач. Вiдаць было, што твар у матроса азызлы, адна шчака таўсцейшая або здавалася такой, бо ён трымаў галаву набок. Вочы - вялiкiя, лупатыя.
– Учора вы былi тут, - сказаў яму камiсар.
Шлюзаванне скончылася. Адчынiлiся верхнiя вароты. Параход паплыў па канале, i Дэлькуру прыйшлося бегчы за iм, каб спытаць, якi ў яго танаж i адкуль ён iдзе. З мастка данеслася:
– Дзевяцьсот тон!.. Руан...
Але "Сэн-Мiшэль" са шлюза не выходзiў. Людзi, якiя стаялi на сваiх месцах, гатовыя да манеўру, адчувалi, што адбываецца нешта незвычайнае, i напружана чакалi.
Вярнуўся Дэлькур, занатоўваючы на хаду ў нататнiк атрыманыя звесткi.
– Ну дык як?
– нецярплiва спытаўся Мэгрэ ў Луi.
– Што - як?
– прабурчаў той.
– Вы кажаце, што я быў тут. Ну, значыцца, быў...
Зразумець яго было нялёгка, бо ён неяк дзiўна глытаў словы, гаварыў, не разяўляючы рота, усё адно як жаваў штосьцi. Да таго ж у яго было тыповае тутэйшае вымаўленне.
– Навошта вы прыходзiлi?
– З сястрою пабачыцца...
– А раз яе не было дома, пакiнулi ёй цыдулку.
Мэгрэ ўпотайкi разглядваў капiтана шхуны, якi быў апрануты гэтаксама проста, як i яго матрос. Нiчога асаблiвага ў iм не было. Выдаваў хутчэй на заводскага майстра, чым на капiтана.
– Прастаялi тры днi на рамонце ў Фекане. Вось Луi i скарыстаўся выпадкам, каб праведаць Жулi!
– умяшаўся ён.
Людзi, што стаялi вакол шлюза, прыслухоўвалiся, напэўна, да размовы i старалiся не шумець. Удалечынi выла сiрэна. Туман рабiўся ўсё больш вiльготны, i брук пад нагамi аж блiшчаў.
На палубе шхуны адкрыўся люк, высунулася нечыясь галава. Валасы ў чалавека былi раскудлачаныя, твар няголены.
– Ну i што?.. Так i будзем стаяць тут?..
– Заткнiся, Сэлестэн!
– рэзка крыкнуў гаспадар шхуны.
Дэлькур прытупваў нагамi - можа, каб сагрэцца, а можа, каб не выдаць сваёй збянтэжанасцi, бо не ведаў, што цяпер рабiць: заставацца тут цi iсцi, куды яму трэба.
– Чаму вы лiчыце, Луi, што Жарысу пагражала небяспека?
– Ну... раз яму рассадзiлi чэрап, - пацiснуў плячыма матрос, - дык няцяжка здагадацца.
Каб размаўляць з iм, патрэбны быў, бадай што, перакладчык, так нялёгка было разабраць яго бурчанне.
Дужа скоўвала няёмкасць, а тут яшчэ ўсё адно як нейкая трывога павiсла ў паветры.
Луi паглядзеў у бок Жарысавага дома, але нiчога не ўбачыў.
– Яна там, Жулi?
– Там... Вы пойдзеце да яе?
Ён пакруцiў галавою, усё роўна як мядзведзь.
– Чаму?
– Раве цяпер, вiдаць, - сказаў ён з агiдаю чалавека, якi цярпець не можа слёз.
Туман гусцеў i гусцеў. Дэлькур не мог ужо больш выносiць гэтага маўчання i тупання на адным месцы.
– Можа, хадзем вып'ем?..
Нейкi рабочы, якi стаяў непадалёк, папярэдзiў:
– Шынок толькi што зачынiлi.
Тады капiтан "Сэн-Мiшэля" прапанаваў:
– Давайце прапусцiм па адной у кубрыку - калi хочаце...
* * *
Яны сядзелi ўчатырох: Мэгрэ, Дэлькур, Вялiкi Луi i капiтан судна Ланэк. Кубрык быў невялiкi. Маленькая печачка ажно палала, i ўсё вакол запацела. Святло падвеснай газнiчкi здавалася чырвоным.
Сцены былi з пакрытых лакам сасновых дошак. Дубовы стол сцёрты i парэзаны нажом, месца жывога на iм не было. На стале - брудныя талеркi, залапаныя шклянкi з тоўстага шкла, паўбутэлькi чырвонага вiна.