Порт у тумане (на белорусском языке)
Шрифт:
– Ну i што?
– Якi ў вас быў план трынаццатага верасня? Вы ж хацелi, каб вам нешта ўдалося?
Жулi спынiлася, паглядзела Мэгрэ ў твар. Цяпер яна была намнога спакайнейшая. Мусiць, абдумалася. У вачах у яе з'явiлася прыемная сур'ёзнасць.
– Я ведала, што ўсё гэта прывядзе да няшчасця. Але брат мой, знайце, не рабiў нiчога благога! Я клянуся вам, што, калi б ён забiў капiтана, я была б першая, хто адплацiў бы яму тым самым.
У яе глухiм голасе пачулася рашучасць.
– Проста бываюць супадзеннi. А тут яшчэ гэтая гiсторыя з катаргай, якую ўвесь час прыгадваюць. Зробiць чалавек у жыццi адну памылку, ну i вешаюць на яго пасля ўсе чужыя грахi...
– Якi ў Луi быў план?
– Гэта быў не план. Усё намнога прасцей. Ён сустрэў нейкага чалавека, вельмi багатага, не ведаю вось толькi - у Гаўры цi ў Ангельшчыне. Мне ён яго прозвiшча не называў. Чалавеку гэтаму надакучыла жыць на сушы, i ён хацеў купiць яхту. Вось i папрасiў брата знайсцi яму судна.
Яны ўсё яшчэ стаялi. Удалечынi, там, дзе быў Вiстрэам, адсюль вiднеўся толькi бялюткi маяк, якi добра вылучаўся на фоне бледнага неба.
– Луi расказаў пра гэта гаспадару. Ланэк i сам з некаторага часу падумваў прадаць "Сэн-Мiшэль". Вось i ўсё! "Сэн-Мiшэль" - лепшы кабатажнiк, якi толькi можна знайсцi, каб перарабiць яго на яхту. Спачатку брат павiнен быў атрымаць, калi тое выйдзе, дзесяць тысяч франкаў. А пасля пакупнiк прапанаваў яму застацца на гэтым судне капiтанам - як даверанаму чалавеку.
Яна адразу ж пашкадавала, што сказала апошнiя словы - Мэгрэ мог iранiчна засумнявацца, - i ўгледзелася цяпер у яго твар, чакаючы ўсмешкi.
Не ўбачыўшы яе, дзяўчына адчула ўдзячнасць. Мэгрэ ж мог i прыкладна так адказаць: "Катаржнiк - давераная асоба?!"
Але нiчога падобнага яму ў галаву не прыйшло. Камiсар думаў. Ён быў здзiўлены простасцю гэтага расказу, тою простасцю, якая надавала словам Жулi праўдзiвасць.
– Толькi вы не ведаеце, хто гэты пакупнiк?
– Не ведаю.
– Дзе ваш брат мусiў зноў сустрэцца з iм?
– Не ведаю.
– Калi?
– Вельмi хутка. Здаецца, шхуну хацелi пераабсталяваць у Нарвегii, а праз месяц яна павiнна была адправiцца ў Мiжземнае мора, да Эгiпта.
– Гэты чалавек - француз?
– Не ведаю.
– А сёння вы прыйшлi ў каплiцу забраць вашу ракавiну?
– Таму што падумала: знойдуць яе - чаго толькi не падумаюць, апрача праўды. Прызнайцеся, вы ж не верыце мне?
Замест адказу ён спытаў:
– Вы бачылiся з братам?
Яна ўздрыгнула.
– Калi?
– Сёння ноччу цi ранiцай.
– Луi тут?
Здавалася, што пытанне напалохала яе, збiла з панталыку.
– "Сэн-Мiшэль" прыйшоў.
Гэтыя словы крыху яе супакоiлi, быццам яна баялася, што брат з'явiцца тут без шхуны.
– Дык ён адправiўся ў Кан?
– Не! Ён пайшоў спаць на драгу.
– Хадзем!
– сказала яна.
– Мне холадна.
Вецер з мора ўсё свяжэў, а хмары яшчэ больш зацягвалi неба.
– I часта ён спiць на старых суднах?
Яна не адказала. Гаворка абарвалася сама сабою. Яны iшлi, чуючы толькi шапаценне пяску пад нагамi i гудзенне прыбярэжнай машкары - устрывожаная людзьмi, яна спынiла свой пiр i кружыла цяпер над водарасцямi, выкiнутымi на бераг прылiвам.
"Яхта... Асадка з залатым пяром", - круцiлася ў галаве ў Мэгрэ.
Камiсар думаў. Ранiцай цяжка было растлумачыць, хто б мог згубiць на пiрсе гэтую асадку: знаходка нiяк не вязалася нi з экiпажам "Сэн-Мiшэля", нi з ягонымi гасцямi, людзьмi для такой рэчы дужа простымi. "Яхта... Асадка з залатым пяром..."
Цяпер з'яўлялася логiка! Багаты немалады мужчына шукае яхту для падарожжаў i губляе асадку з залатым пяром...
Але заставалася яшчэ растлумачыць, чаму гэты чалавек, замест таго каб прыйсцi ў порт са шхунаю, сышоў з яе i перасеў у лодку, потым выбраўся на пiрс i схаваўся на дразе, якая цi не напалову ўжо затанула.
– У той вечар, калi знiк Жарыс, брат, як прыходзiў да вас, нiчога не казаў пра свайго пакупнiка? Не казаў, напрыклад, што той на шхуне?
– Не... Ён толькi аб'явiў мне, што справа амаль ужо скончана.
Яны падышлi да маяка. Жарысаў дом стаяў побач, злева, i ў садзе яшчэ вiднелiся кветкi, пасаджаныя капiтанам.
Жулi пахмурнела, разгублена азiрнулася вакол, як чалавек, якi ўжо не ведае, што рабiць у жыццi.
– Мусiць, вас хутка выклiчуць да натарыуса з нагоды завяшчання. Цяпер вы багатая...
– Ды кiньце вы!
– сказала яна суха.
– Што вы хочаце сказаць?
– Самi добра ведаеце... Казкi ўсё гэта - пра багацце... Капiтан не быў багаты...
– Вы не можаце гэта ведаць.
– Ён нiчога не ўтойваў ад мяне. Калi б у яго былi сотнi тысяч франкаў, ён сказаў бы. I, вядома, купiў бы летась зiмою паляўнiчую стрэльбу за дзве тысячы франкаў. Яна ж яму так спадабалася! Ён убачыў яе ў мэра i даведаўся пра цану...
Яны падышлi да брамкi.
– Вы зойдзеце?
– Не... Я, мабыць, хутка вас убачу...
Яна не рашалася ўвайсцi ў дом, дзе зноў застанецца адна.
* * *
Прайшло некалькi гадзiн. Нiчога не здарылася. Мэгрэ хадзiў вакол драгi, паглядаючы на яе, усё роўна як разявака ў нядзелю, якi з мiжвольнай пачцiвасцю назiрае новае для сябе вiдовiшча. А тут было што разглядаць: вялiкiя трубы, каўшы, ланцугi, кабестаны...
Гадзiн у адзiнаццаць ён выпiў аперытыву з партавiкамi.
– Не бачылi Вялiкага Луi?
Яго бачылi ранiцай. Ён выпiў у шынку дзве чаркi рому i рушыў некуды па шашы.
Мэгрэ хацелася спаць. Ноччу ён, мусiць, прастудзiўся. I настрой у яго быў, як у чалавека, якi захварэў на грып. Гэта можна было прыкмецiць па яго рухах i млявым твары.
Камiсар i не спрабаваў хаваць свой дрэнны настрой, што яшчэ больш устрывожыла наведнiкаў шынка, якiя ўпотайкi паглядвалi на яго. Размова не клеiлася. Капiтан Дэлькур спытаў: