Руны Перуновы

Барадулін Рыгор

СВЯТЛО Вушацкае паданне Яны сядзелі каля агню, Кармілі галодны агонь ламаччам. I сын раптоўна схапіў галаўню I торкнуў, гарачую, Ў вочы матчыны. Агонь ні на што не зважаў, Балюючы, Ды стала светла аслеплай начы Ад крыку матчынага балючага: — Сыночак, рукі не абпячы!..

* * * Маме я не ўсё гаварыў, Часта

клікаў ману на падмогу. I застаўся адзін, Як абрыў, Што здзічэў ад глухога глогу. Лёс Апошні адчай падарыў — Гаварыць шчыра толькі Богу.

ПЛЕЧНЫ ШЛЯХ Ёсць Млечны Шлях І – Плечны Шлях: У космасе бяды Матулі Зярняты неслі ў хатулях І немаўлят. І шлях той гнулі Адчай сляпы, відушчы страх, І ўсемагутная хвароба. Шлях Млечны – Вечны зорны прах. Шлях Плечны Няньчыць хлебароба.

ЦЯЖКА Іспас. З яблыкамі да мамы. Яблыкі з саду, які Перажыў сваю гаспадыню. Раней за мяне паспела сарока, Згубіла з хваста пер'іну На зялёны пакровец вечнай пасцелі. Ад спёкі погарб бароняць Прысмірэлыя дрэвы З апошняе сілы зялёнай. У сасну суседнюю дзяцел б'е, Як у чэрап скалелы а неўхаўтураны. Унізе на пойме падперазанай рэчкай Перасохлай, як вочы сплаканыя, Бляе навязаная авечка звяглівая. Сонца заходзіць збіраецца, Каб заўтра зноў узыйсці. Мама зайшла, каб аднойчы ўзыйсці На аброўе ніцай вярбою. Магільнік перанасяляецца. Памінальшчыкі галёкаюць смела, Нібыта заблуканыя ў лесе Ягаднікі ці грыбнікі. У гэтым ляску заблудзіцца цяжка. Свая прагаліна чакае кожнага. Ціха. Цярпліва. Спрадвечна.

ПАКІДАЕ... Паклалі ў шчыры пясок шчыруху. I галасістая баравіна На гэты момант як анямела. Сарока скінуць хацела пуху, Бо дужа мулкая дамавіна. Хмурынка цьмела, Ды слёз не мела. Радня па бацьку на гэтым свеце Апошняя Мяне пакідае. Даўно няма ўжо радні па маме. Бяроза светла плача па леце. Расце імжа, Як іржа, рудая. Жуда, як роднага, мяне абдымае...

ПАМІНАЮ МАМУ... Свечка — Цень светлацелы дрэва жыцця, Дрэва з адсечанымі сукамі, Якія вятры з апрамецця Паўсюль шукалі, Каб дыхнуць на полымя забыцця, А полымя, Дапальваючы свой язык, Пра тых, што згарэлі, Недагарэлым нагадвае. Дух продкаў, Працінаючы недакрычаны крык, Шэпча штосьці З нязбытнай спагадаю. I слухае скруха. I надзея людзее...

НАПЯРЭДАДНІ... З усяе маёй негустой радні Словы маміны I засталіся жывымі. I таму, такі напярэдадні Развітання Я гутару з імі. I я ны адны разумеюць мяне, I яны таксама адны засталіся. Іх адных, незабытых, Нябыт абміне. Можа, ўспомняць яны I мяне таксама...

ХОЦЬ НЕШТА... Маміны вочы слухалі неба. Маміны рукі чыталі луг. Маміны ногі гадавалі дарогу, Каб па ёй, ідучы няспешна, Мог прачуць я і скеміць Хоць нешта...

МОЎЧКІ Берагамі тугі Валакуцца вятры талакой, Цягнуць невад смугі, I трапечацца ў ім заранка. На хутар, Дзе пасвіцца Знелюдзелы спакой, Стала моўчкі прасіцца Душа хутаранка. Там бакі папралежвалі Маўчуны валуны. Без сваяцкай душы Ім самотна таксама. Там вартуе дагэтуль Бясхмарныя сны I чакае бяссонная зорка — Мама...

* * * Памяць любіць журбу пялегваць. I сцяжыны сыноўняга лёсу Ціха ў тлумным свеце пралеглі, Як маміны чорныя косы. I на смутных сцяжынах гэтых Не заблудзіць кайнасці ветах. Да вясёлага маладзіка Сцісне шыю рацэ асака...

НЕБА НАД МАМІНАЙ ХАТАЙ Дагарэла нейчая душа — Знічка рассыпаецца імкліва... Не ўтрымаўшы зорнага каўша, Зорнае млынар рассыпаў мліва... Павуціння зорнага імжа... Зорнага іржышча рабацінне... Куфра змроку зорная іржа... Зорнай лесапільні пілавінне...

ВУЧЫЦЦА ДЫХАЦЬ ПАЖАР

КАХАННЕ Дзень у раніцу закахаўся, Развярэдзіўся, раскалыхаўся. Толькі раніца не чакае – Пасміхаецца і ўцякае. Дзень да вечара выглядае: Дзе няўлоўніца маладая?

ЛЕТА Брывей сіло Звяло дзяўчо. Правей сяло, Сяло Ваўчо... Счубацеў хмель. Сухмень аглух. Хмялее чмель. Чмялее луг...

* * * Каханне і веру не трэба Усім выстаўляць напаказ: Душа толькі чуе і неба.

* * * Цяпер, каб цябе не было, Прыдумаў наноў бы ўсё роўна Цябе, апрануўшы ў святло.

* * * Я выцісну цябе з сябе, Як выціскаюць яд змяіны. Не разбудзіўшы напаміны, Ссівеўшы на глухой сяўбе, Стрываю ўсе абразы, кпіны. Я выцісну цябе з сябе, Як выціскаюць яд змяіны. У харашбе, У варажбе Усю святую Да хвіліны Я выцісну цябе з сябе, Як выціскаюць яд змяіны. Чаму мне злосці не стае, Каб рэзаць там, Дзе ўкус змяіны, Каго вініць? Усе правіны — Яны мае, мае, мае!