Залаты ключык, або Прыгоды Бурацiны (на белорусском языке)
Шрифт:
Ад стомленасцi Бурацiна ледзь перастаўляў ногi, як муха восенню на падаконнiку.
Раптам праз галiнкi арэшнiку ён убачыў прыгожую палянку i пасярод яе маленькi, асветлены месяцам домiк на чатыры акенцы. На аканiцах намаляваны сонца, месяц i зоркi.
Навокал раслi вялiкiя блакiтныя кветкi.
Дарожкi пасыпаны чыстым пясочкам. З фантана бiў тоненькi струмень вады, у iм падскакваў паласаты мячык.
Бурацiна рачком узлез на ганак. Пастукаў у дзверы. У домiку было цiха. Ён пастукаў гучней, - мабыць, там моцна спалi.
У
Бурацiна грукаў у дзверы рукамi i нагамi:
– Памажыце, памажыце, людзi добрыя!..
Тады ў акенца высунулася кучаравая прыгожанькая дзяўчынка з прыгожанькiм кiрпатым носiкам. Вочы ў яе былi заплюшчаны.
– Дзяўчынка, адчынiце дзверы, за мною гоняцца разбойнiкi!
– Ах, якое глупства!
– сказала дзяўчынка, пазяхаючы прыгожанькiм ротам. Я хачу спаць, я не магу расплюшчыць вачэй...
Яна ўзняла рукi, сонна пацягнулася i знiкла ў акне.
Бурацiна ў роспачы ўпаў носам у пясок i прыкiнуўся мёртвым.
Разбойнiкi падбеглi да яго:
– Ага, цяпер ад нас не ўцячэш!..
Цяжка ўявiць, чаго толькi яны не выраблялi, каб прымусiць Бурацiна разявiць рот.
Калi б у час пагонi яны не згубiлi нажа i пiсталета, - на гэтым месцы i можна было б скончыць расказ пра няшчаснага Бурацiна.
Нарэшце разбойнiкi вырашылi яго павесiць унiз галавой. Прывязалi да ног вяроўку, i Бурацiна павiснуў на дубовай галiне... Яны селi пад дубам, выцягнуўшы мокрыя хвасты, i чакалi, калi ў яго вываляцца з рота залатыя манеты...
На свiтаннi ўзняўся вецер, зашумелi на дубе лiсты. Бурацiна гойдаўся, як дзеравячка. Разбойнiкам надакучыла сядзець на мокрых хвастах...
– Павiсi, дружа, да вечара, - сказалi яны злавесна i пайшлi шукаць якую-небудзь прыдарожную харчэўню.
Дзяўчынка з блакiтнымi валасамi выратоўвае Бурацiна
За галiнамi дуба, дзе вiсеў Бурацiна, пачынала свiтаць.
Трава на палянцы зрабiлася шызай, блакiтныя кветкi пакрылiся кропелькамi расы.
Дзяўчынка з кучаравымi блакiтнымi валасамi зноў высунулася ў акенца, працерла i шырока расплюшчыла заспаныя прыгожанькiя вочы.
Гэтая дзяўчынка была самай прыгожай лялькай з тэатра лялек сiньёра Карабаса Барабаса.
Не маючы сiлы цярпець грубыя выхадкi гаспадара, яна ўцякла з тэатра i пасялiлася ў адзiнокiм домiку на шызай палянцы.
Звяры, птушкi i некаторыя з казюлек вельмi палюбiлi яе, - мабыць, таму, што яна была выхаваная i лагодная дзяўчынка.
Звяры прыносiлi ёй усё, што патрэбна для жыцця.
Крот прыносiў спажыўныя карэннi.
Мышы - цукар, сыр i кавалачкi каўбасы.
Высакародны сабака - пудзель Артамон - прыносiў булкi.
Сарока крала для яе на рынку шакаладныя цукеркi ў сярэбраных паперках.
Жабы прыносiлi
Коршак - смажаную дзiчыну.
Хрушчы - розныя ягады.
Матылькi - пылок з кветак - пудрыцца.
Вусенi - пасту для чысткi зубоў i змазвання рыпучых дзвярэй.
Ластаўкi знiшчалi паблiзу дома восаў i камароў...
Дык вось, расплюшчыўшы вочы, дзяўчынка з блакiтнымi валасамi адразу ж убачыла Бурацiна, якi вiсеў унiз галавой.
Яна прыклала далонi да шчок i крыкнула:
– Ах, ах, ах!
Пад акном, матляючы вушамi, з'явiўся высакародны пудзель Артамон. Ён толькi што абстрыг сабе заднюю палавiну тулава, што рабiў кожны дзень. Кучаравая поўсць на пярэдняй палавiне тулава была расчасана, кутасiк на канцы хваста перавязаны чорным бантам. На пярэдняй лапе - сярэбраны гадзiннiк.
– Я гатоў!
Артамон павярнуў убок нос i прыўзняў верхнюю губу над белымi зубамi.
– Паклiч каго-небудзь, Артамон!
– сказала дзяўчынка.
– Трэба зняць небараку Бурацiна, перанесцi ў дом i запрасiць доктара...
– Гатоў!
Артамон ад гатоўнасцi так закруцiўся, што сыры пясок паляцеў з-пад яго заднiх лап...
Ён кiнуўся да мурашнiка, брэхам пабудзiў усё насельнiцтва i паслаў чатырыста мурашак - перагрызцi вяроўку, на якой вiсеў Бурацiна.
Чатырыста сур'ёзных мурашак папаўзлi адна за адной па вузенькай сцяжынцы, залезлi на дуб i перагрызлi вяроўку.
Артамон падхапiў пярэднiмi лапамi Бурацiна i занёс яго ў дом... Паклаўшы Бурацiна на ложак, сабачым галопам памчаўся ў лясны зараснiк i адразу ж прывёў адтуль славутага доктара Саву, фельчарыцу Жабу i народнага лекара Багамола, падобнага на сухi сучок.
Сава прыклала вуха да грудзей Бурацiна.
– Пацыент хутчэй мёртвы, чым жывы, - прашаптала яна i адвярнула галаву назад на сто восемдзесят градусаў.
Жаба доўга цiскала вiльготнай лапай Бурацiна. У роздуме глядзела вытрашчанымi вачыма адразу ў розныя бакi.
Прачаўкала вялiкiм ротам:
– Пацыент хутчэй жывы, чым мёртвы...
Народны лекар Багамол сухiмi, як травiнкi, рукамi пачаў кратаць Бурацiна.
– Адно з двух, - прашапацеў ён, - або пацыент жывы, або ён памёр. Калi ён жывы - ён застанецца жывым або ён не застанецца жывым. Калi ён мёртвы - яго можна ажывiць або нельга ажывiць.
– Шшшарлатанства, - сказала Сава, узмахнула мяккiмi крыламi i паляцела на цёмныя вышкi.
У Жабы ад злосцi надзьмулiся ўсе бародаўкi.
– Якое брррыдкае невуцтва!
– квакнула яна i, шлёпаючы жыватом, паскакала ў сыры склеп.
Лекар Багамол на ўсякi выпадак прыкiнуўся высахлым сучком i вывалiўся за акенца.
Дзяўчынка пляснула прыгожанькiмi рукамi:
– Ну як жа мне яго лячыць, грамадзяне?
– Рыцынай, - квакнула Жаба з-пад падлогi.
– Рыцынай!
– пагардлiва зарагатала Сава на вышках.