Жыццё і дзіўныя прыгоды марахода Рабінзона Круза
Шрифт:
Напалохаўшы і наздзекаваўшыся з іх, бандыты разбегліся па выспе, відаць, каб агледзець мясцовасць, дзе яны апынуліся.
Палонных яны пакінулі пад наглядам двух сваіх таварышаў.
Але тыя, напэўна, былі п'яныя: як толькі астатнія пайшлі, абодва яны залезлі ў лодку і адразу ж заснулі.
Такім чынам палонныя засталіся адны. Але, замест таго каб выкарыстаць момант і дзейнічаць, яны сядзелі на пяску і азіраліся па баках у поўным адчаі.
Гэта нагадала мне першы дзень майго з'яўлення на выспе. Гэтаксама і я тады сядзеў на беразе, безнадзейна азіраючыся наўкол, і таксама лічыў сябе загінуўшым. Я быў упэўнены тады, што мяне разарвуць драпежныя звяры, залез на дрэва і праседзеў там усю ноч. Наогул не было такіх жахаў, якія б не здаваліся мне на тым першым часе. А між тым як ціхамірна пражыў я ўсе гэтыя гады! Але нічога гэтага я тады не прадбачыў.
Таксама і гэтыя трое няшчасных былі ў адчаі, не ведаючы, што выратаванне блізка.
Раздзел дваццаць шосты
Рабінзон сустракаецца з капітанам ангельскага карабля
Бандыты высадзіліся на выспе ў час прыліву. Пакуль яны здзекаваліся з палонных, якіх яны прывезлі з сабой, а потым блукалі па незнаёмай выспе, прайшло вельмі многа часу: пачаўся адліў, і лодка апынулася на мелі.
У ёй, як ужо гаварылася, заставалася два чалавекі, якія вельмі хутка заснулі.
Праз гадзіну адзін з іх прачнуўся і, убачыўшы, што лодка стаіць на зямлі, паспрабаваў сцягнуць яе да вады, але не здолеў. Тады ён пачаў клікаць астатніх. Тыя прыбеглі і ўзяліся памагаць яму, але лодка была такая цяжкая, а пясок быў такі мокры і рыхлы, што ў іх не хапіла сілы спусціць яе на ваду.
Тады яны, як сапраўдныя маракі — а маракі, як вядома, самы бесклапотны народ на ўсім свеце і ніколі не думаюць пра будучыню, — кінулі лодку і зноў пайшлі гуляць. Перад тым як пайсці, адзін з іх моцна гукнуў другому:
— Ды кінь ты, Джэк, яе! Ахвота табе мазоліць рукі! Вось будзе прыліў, яна сама і ўсплыве.
Гэта гаварылася па-ангельску. Значыць, яны і сапраўды былі мае землякі.
Пакуль яны не пайшлі, я то сядзеў, стаіўшыся за агароджай крэпасці, то сачыў за імі з вяршыні пагорка.
Да пачатку прыліву заставалася не меней дзесяці гадзін.
Значыць, увесь гэты час іх лодка праляжыць на пяску.
Вечарам, калі сцямнее, я выйду са свайго сховішча, падкрадуся да гэтых матросаў бліжэй; буду сачыць за кожным іх учынкам, за кожным рухам і, магчыма, я здолею падслухаць, пра што яны будуць гаварыць.
А пакуль не сцямнела, трэба было рыхтавацца да бою. Цяпер у мяне быў куды больш моцны і небяспечны праціўнік, чым раней, і рыхтавацца трэба было куды больш старанна.
Я доўга рыхтаваў стрэльбы, чысціў і зараджаў іх, а потым загадаў Пятніцу, які пад маім кіраўніцтвам зрабіўся вельмі ўдалым стралком, узброіцца з ног да галавы. Я ўзяў сабе дзве паляўнічыя стрэльбы, а яму даў тры мушкеты. Астатнюю зброю мы таксама размеркавалі паміж сабою.
Трэба сказаць, што ў гэтых даспехах у мяне быў вельмі ваяўнічы выгляд. На мне была мая грубая куртка з казінага футра і вялізная калматая шапка, на баку вісела голая шабля, за поясам былі два пісталеты, на кожным плечуку па стрэльбе.
Як ужо гаварылася, я вырашыў не распачынаць нічога, пакуль не сцямнее. Але гадзіны ў дзве, калі сонца пачало прыпякаць асабліва моцна, я заўважыў, што матросы пайшлі ў лес і не вярнуліся.
Відаць, іх змарыла спёка, і яны заснулі ў цяньку.
Іх палонным было не да сну. Няшчасныя панура сядзелі пад нейкім вялізным дрэвам, прыгнечаныя сваім горкім лёсам. Паміж імі і мною было не болей чвэрці мілі.
Іх ніхто не вартаваў, і я вырашыў, не чакаючы вечара, прабрацца да іх і пагутарыць з імі. Мне карцела даведацца, што яны за людзі і чаму яны тут. І я пайшоў да іх з тым дзіўным узбраеннем, якое я толькі што апісваў. За мною следам крочыў Пятніца. Ён таксама быў узброены з галавы да ног, хаця і не здаваўся такім страшыдлам, як я.
Я падышоў да трох палонных зусім блізка (яны сядзелі да мяне спіною і не бачылі мяне) і гучна спытаў іх па-гішпанску:
— Хто вы такія, сеньёры?
Яны здрыгануліся ад нечаканасці, але, здаецца, напалохаліся яшчэ больш, калі ўбачылі, якое страшыдла падышло да іх. Ніхто з іх не адказаў ні слова, і мне здалося, што яны збіраюцца ўцякаць ад мяне.
Тады я загаварыў па-ангельску.
— Джэнтльмены, — сказаў я, — не палохайцеся. Магчыма, вы сустрэнеце сябра там, дзе менш за ўсё чакаеце сустрэць яго. Я ангелец і хачу вам дапамагчы. Вы бачыце: нас толькі двое; у нас ёсць зброя і порах. Кажыце ж адразу, якім чынам мы можам аблегчыць ваш лёс, якое няшчасце надарылася з вамі?
— Нашых няшчасцяў так многа, што апісваць іх было б вельмі доўга, — адказаў адзін палонны, — між тым нашы мучыцелі непадалёку і кожную хвіліну могуць вярнуцца сюды. Але вось вам уся наша гісторыя ў некалькіх кароткіх словах. Я капітан карабля; мой экіпаж узбунтаваўся. Я заўсёды любіў матросаў, і яны мяне любілі. Пад маёй камандай ім жылося выдатна. Але іх збіла з панталыку шайка мярзотнікаў, якія завяліся на судне ў апошні час. Гэтыя мярзотнікі падбухторылі іх зрабіцца піратамі — марскімі бандытамі, каб рабаваць і паліць караблі. Таварышы мае, якіх вы тут бачыце (адзін — мой памочнік, другі — пасажыр), ледзь упрасілі гэтых людзей не забіваць нас, і, нарэшце, яны згадзіліся, з той умоваю, што высадзяць нас на якім-небудзь бязлюдным беразе. Так яны і зрабілі. Мы былі ўпэўнены, што нас чакае тут галодная смерць, — мы лічылі гэту зямлю бязлюднай. Цяпер жа высветлілася, што тут жывуць людзі, якія гатовы самааддана выратаваць нас ад смерці.
— Дзе гэтыя бандыты? — спытаўся я. — Куды яны пайшлі? У які бок?
— Яны ляжаць пад тымі вунь дрэвамі, сэр, — паказаў капітан на пясок, што віднеўся непадалёку. — Сэрца ў мяне абмірае ад страху: я баюся, што яны ўбачаць вас і пачуюць, пра што мы зараз гаворым. Калі так, то мы загінулі! Яны бязлітасна заб'юць нас усіх да аднаго.
— У іх ёсць зброя? — спытаў я.
— Толькі дзве стрэльбы і яшчэ адна, якую яны пакінулі ў лодцы.
— Цудоўна, — сказаў я. — Астатняе я бяру на сябе. Усе яны спяць, і нам было б няцяжка падкрасціся да іх і ўсіх іх перабіць, але ці не лепей захапіць іх жывымі? Магчыма, яны адумаюцца, пакінуць разбой і захочуць стаць сумленнымі людзьмі.
Капітан сказаў, што сярод іх ёсць два небяспечныя бандыты, якія і пачалі бунт; наўрад ці трэба пакідаць іх, але, калі пазбавіцца ад гэтых двух, астатнія, ён упэўнены, раскаюцца і зноў вернуцца да свае ранейшай справы.
Я папрасіў яго паказаць мне гэтых двух. Ён адказаў, што наўрад ці пазнае іх на такой вялікай адлегласці, але пры выпадку, вядома, пакажа.
— Наогул, я і мае таварышы, — сказаў капітан, — гатовы падпарадкавацца вам ва ўсім. Мы аддаёмся поўнасцю пад вашу ўладу. Кожны ваш загад будзе для нас законам.