Чтение онлайн

на главную

Жанры

Казкi (на белорусском языке)
Шрифт:

– Дзяўчынка, - узмалiўся першы мiнiстр, - я назначу цябе першай пасудамыйкай i нават дазволю паглядзець, як абедае сам iмператар, калi ты пакажаш нам, дзе жыве салавей. Ён запрошаны сёння вечарам у iмператарскiя палаты.

I вось усе накiравалiся ў лес.

Паперад усiх iшла дзяўчынка, а за ёй мiнiстры i саноўнiкi.

Iшлi яны, iшлi, i раптам недзе непадалёк зарыкала карова.

– Во!
– дружна выгукнулi прыдворныя.
– Гэта, напэўна, i ёсць салавей. Якi, аднак, у яго моцны голас!

– Гэта карова рыкае, - растлумачыла дзяўчынка.

Яшчэ далёка да таго дрэва, на якiм жыве салавей.

I ўсе пайшлi далей.

Раптам у балоце заквакалi жабы.

– Цудоўна!
– узрадаваўся прыдворны бонза.
– Нарэшце я чую салаўя. Цюцелька ў цюцельку як сярэбраныя званочкi ў нашай бажнiцы!..

– Не, гэта ўсяго толькi жабы, - прамовiла дзяўчынка.
– Але цяпер, я думаю, мы хутка пачуем i самога салаўя.

I на самай справе, з гушчэчы галiн данёсся цудоўны спеў.

– Вось гэта i ёсць салавей!
– сказала дзяўчынка.
– Слухайце, слухайце! А вось ён i сам!
– I яна паказала пальцам на маленькую шэранькую птушачку, што сядзела на галiнцы.

– Пф!
– здзiвiўся першы мiнiстр.
– Нiяк не думаў, што гэты знакамiты салавей такi нягеглы з выгляду. Напэўна, ён стаў шэрым ад страху, убачыўшы адразу столькi вяльможных асоб.

– Салавейка!
– гучна закрычала дзяўчынка.
– Наш лiтасцiвы iмператар хоча паслухаць цябе.

– Вельмi рад!
– адказаў салавей i заспяваў яшчэ званчэй.

– Пф, пф!
– надзьмуўся першы мiнiстр.
– Яго голас звiнiць гэтак жа звонка, як шкляныя бразготкi на парадным балдахiне iмператара. Зiрнiце толькi, як працуе гэты маленькi гарлапан! Дзiўна, што мы нiколi дагэтуль не чулi такога выдатнага спевака. Ён несумненна будзе мець вялiкi поспех пры двары.

– Цi не жадае iмператар, каб я паспяваў яшчэ?
– спытаў салавей. Ён думаў, што з iм размаўляе сам iмператар.

– Непераўзыдзены пан салавей!
сказаў першы мiнiстр.
– Яго вялiкасцi iмператара тут няма, але ён усклаў на мяне прыемнае даручэнне запрасiць вас на маючае адбыцца сёння ўвечары прыдворнае свята. Не сумняваюся, што вы зачаруеце яго вялiкасць сваiм дзiўным спевам.

– Песнi мае куды лепш гучаць у зялёным лесе, - адказаў салавей.
– Але я ахвотна палячу з вамi, калi гэта будзе прыемна iмператару.

А ў палацы, мiж iншым, рыхтавалiся да свята. Усе бегалi, шчыравалi, мiтусiлiся. У фарфоравых сценах i ў шкляной падлозе адлюстроўвалiся сотнi тысяч залатых лiхтарыкаў; у калiдорах радамi былi расстаўлены надзвычай прыгожыя кветкi, а прывязаныя да кветак званочкi ад усёй беганiны, сумятнi i скразняку звiнелi так гучна, што нiхто не чуў свайго ўласнага голасу.

I вось наступiў вечар. Пасярод агромнiстай залы сядзеў iмператар. Насупраць iмператарскага трона паставiлi залаты шост, а на самым вяршку яго сядзеў салавей. Усе прыдворныя былi ў поўным зборы. Нават беднай дзяўчынцы з кухнi дазволiлi стаяць у парозе, - яна ж была цяпер не звычайная дзяўчынка, а прыдворная пасудамыйка. Усе былi па-святочнаму расфуфыраны i не адводзiлi вачэй ад маленькай шэранькай птушачкi.

Але вось iмператар запрашальна кiўнуў галавой. I салавей заспяваў. Ён спяваў так далiкатна, так цудоўна, што нават у самога iмператара выступiлi на вачах слёзы i пакацiлiся па шчоках.

Тады салавей залiўся яшчэ грамчэй, яшчэ больш пяшчотна. Спеў яго так i палонiў сэрца.

Калi ён скончыў, iмператар абвясцiў, што даруе яму сваю залатую пантофлю на шыю. Але салавей падзякаваў i адмовiўся.

– Я ўжо i так узнагароджаны, - сказаў ён.
– Я бачыў слёзы ў вачах iмператара. Якой жа яшчэ жадаць мне ўзнагароды?

I зноўку загучаў яго крыштальны голас.

– Ах, як гэта чароўна!
– усклiкнулi наперабой прыдворныя дамы.

I з той пары, калi яны размаўлялi з кiм-небудзь, хто iм падабаўся, яны набiралi ў рот вады, каб яна булькатала ў iх у горле. Прыдворныя дамы ўявiлi, што гэтае булькатанне падобна на салаўiны пошчак.

Салаўя пакiнулi пры двары i адвялi яму асобны пакой. Два разы днём i адзiн раз уначы яго выпускалi на волю.

Але да яго прыставiлi дванаццаць слуг, i кожны з iх трымаў у руках прывязаную да ножкi салаўя шаўковую стужачку.

Нiчога не скажаш, вялiкае задавальненне магла прынесцi такая прагулка!

Увесь горад пачаў гаварыць пра дзiвосную птушку, i калi на вулiцы сустракалiся трое знаёмых, адзiн з iх вымаўляў: "Са", другi падхоплiваў: "ла", а трэцi заканчваў: "вей", пасля чаго ўсе трое ўздыхалi i скiроўвалi позiрк у неба.

Адзiнаццаць лавачнiкаў далi сваiм сынам новае iмя: "Салавей" - у гонар iмператарскага салаўя, хоць галасы ў гэтых дзiцянят нагадвалi скрып нязмазаных колаў.

Словам, маленькая лясная птушачка праславiлася на ўвесь Кiтай.

Але аднойчы iмператару прыслалi з Японii скрыначку, загорнутую ў шаўковую матэрыю. На скрыначцы было напiсана: "Салавей".

– Гэта, напэўна, новая кнiга пра нашу знакамiтую птушку, - сказаў iмператар.

Скрынку адчынiлi, але ў ёй была не кнiга, а размаляваны куфэрчык. А ў куфэрчыку ляжаў штучны салавей. Ён быў вельмi падобны на жывога, але ўвесь зiхацеў брыльянтамi, рубiнамi i сапфiрамi. Цацку заводзiлi - i яна пачынала спяваць адну з тых песняў, якую спяваў сапраўдны салавей, i варушыць пазалочаным хвосцiкам. На шыйцы ў птушкi была стужачка з надпiсам: "Салавей iмператара японскага нiшто ў параўнаннi з салаўём iмператара кiтайскага".

– Якая прыгажосць!
– прамовiлi ўсе.

А тога, хто прывёз каштоўную птушку, тут жа прызначылi пры двары пастаўшчыком салаўёў.

– Цяпер няхай гэты новы салавей i наш стары спявак зацягнуць разам, вырашыў iмператар.

Ды справа на лад не пайшла: сапраўдны салавей кожны раз спяваў сваю песню па-новаму, а штучны паўтараў адну i тую ж песеньку, як заведзеная шарманка.

Тады штучнага салаўя прымусiлi спяваць аднаго. Ён меў такi ж поспех, як i сапраўдны салавей, але знешне пры гэтым быў куды прыгажэйшы - увесь так i пералiваўся, так i зiхацеў каштоўнымi каменнямi. Трыццаць тры разы праспяваў ён адно i тое ж i нiколькi не стамiўся.

Поделиться:
Популярные книги

Толян и его команда

Иванов Дмитрий
6. Девяностые
Фантастика:
попаданцы
альтернативная история
7.17
рейтинг книги
Толян и его команда

Сердце дракона. Том 18. Часть 2

Клеванский Кирилл Сергеевич
18. Сердце дракона
Фантастика:
героическая фантастика
боевая фантастика
6.40
рейтинг книги
Сердце дракона. Том 18. Часть 2

Идеальный мир для Лекаря 6

Сапфир Олег
6. Лекарь
Фантастика:
фэнтези
юмористическая фантастика
аниме
5.00
рейтинг книги
Идеальный мир для Лекаря 6

Машенька и опер Медведев

Рам Янка
1. Накосячившие опера
Любовные романы:
современные любовные романы
6.40
рейтинг книги
Машенька и опер Медведев

"Дальние горизонты. Дух". Компиляция. Книги 1-25

Усманов Хайдарали
Собрание сочинений
Фантастика:
фэнтези
боевая фантастика
попаданцы
5.00
рейтинг книги
Дальние горизонты. Дух. Компиляция. Книги 1-25

Кодекс Крови. Книга II

Борзых М.
2. РОС: Кодекс Крови
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Кодекс Крови. Книга II

По дороге пряностей

Распопов Дмитрий Викторович
2. Венецианский купец
Фантастика:
фэнтези
героическая фантастика
альтернативная история
5.50
рейтинг книги
По дороге пряностей

Мама из другого мира. Делу - время, забавам - час

Рыжая Ехидна
2. Королевский приют имени графа Тадеуса Оберона
Фантастика:
фэнтези
8.83
рейтинг книги
Мама из другого мира. Делу - время, забавам - час

Газлайтер. Том 8

Володин Григорий
8. История Телепата
Фантастика:
попаданцы
альтернативная история
аниме
5.00
рейтинг книги
Газлайтер. Том 8

Найди меня Шерхан

Тоцка Тала
3. Ямпольские-Демидовы
Любовные романы:
современные любовные романы
короткие любовные романы
7.70
рейтинг книги
Найди меня Шерхан

Идеальный мир для Социопата 13

Сапфир Олег
13. Социопат
Фантастика:
боевая фантастика
постапокалипсис
рпг
5.00
рейтинг книги
Идеальный мир для Социопата 13

Утопающий во лжи 4

Жуковский Лев
4. Утопающий во лжи
Фантастика:
фэнтези
боевая фантастика
рпг
5.00
рейтинг книги
Утопающий во лжи 4

Сила рода. Том 1 и Том 2

Вяч Павел
1. Претендент
Фантастика:
фэнтези
рпг
попаданцы
5.85
рейтинг книги
Сила рода. Том 1 и Том 2

Лорд Системы 7

Токсик Саша
7. Лорд Системы
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
рпг
5.00
рейтинг книги
Лорд Системы 7