Nauka Holenderskiego przez Literatur?: Analiza i T?umaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej
Шрифт:
Hy was geestig en onderhoudend wanneer hy gevoelde dat zyn geest begrepen werd, maar anders stug en teruggetrokken. (Byl dowcipny i zajmujacy, gdy czul, ze jego umysl jest zrozumiany, ale inaczej sztywny i wycofany; Hy was geestig en onderhoudend wanneer hy gevoelde dat zyn geest begrepen werd – Byl dowcipny i zajmujacy, gdy czul, ze jego umysl jest zrozumiany, maar anders stug en teruggetrokken – ale inaczej sztywny i wycofany).
Hartelyk voor zyn vrienden, maakte hy – wat te snel soms – zyn vriend van al wat leed. (Serdeczny dla swoich przyjaciol, czasem zbyt szybko stawal sie przyjacielem kazdego, kto cierpial; Hartelyk voor zyn vrienden – Serdeczny dla swoich przyjaciol, maakte hy – wat te snel soms – zyn vriend van al wat leed – czasem zbyt szybko stawal sie przyjacielem kazdego, kto cierpial).
Hy was gevoelig voor liefde en aanhankelykheid… trouw aan zyn gegeven woord… zwak in kleinigheden, maar standvastig tot hoofdigheid toe, waar 't hem de moeite waard scheen karakter te toonen… nederig en welwillend voor wie zyn geestelyk overwicht erkenden, doch lastig wanneer men poogde zich daartegen te verzetten… rondborstig uit trots, en by vlagen achterhoudend, waar hy vreesde dat men zyn oprechtheid zou aanzien voor onverstand… evenzeer vatbaar voor zinnelyk als voor geestelyk genot… beschroomd en slecht bespraakt waar hy meende niet begrepen te worden, maar welsprekend als hy gevoelde dat zyn woorden op willigen bodem vielen… traag als hy niet werd aangespoord door eenigen prikkel die voortkwam uit zyn eigen ziel, maar yverig, vurig, en doortastend waar dit wel het geval was… voorts, vriendelyk, beschaafd in zyn manieren, en onberispelyk van gedrag: ziedaar nagenoeg Havelaar! (Byl wrazliwy na milosc i przywiazanie… wierny swojemu danemu slowu… slaby w drobiazgach, ale wytrwaly do uporu, gdy wydawalo mu sie, ze warto pokazac charakter… pokorny i zyczliwy dla tych, ktorzy uznawali jego duchowa przewage, ale trudny, gdy probowano sie jej sprzeciwic… otwarty z dumy, a czasami powsciagliwy, gdy obawial sie, ze jego szczerosc zostanie uznana za glupote… rownie podatny na zmyslowe, jak i duchowe przyjemnosci… niesmialy i zle wypowiadajacy sie, gdy uwazal, ze nie jest zrozumiany, ale elokwentny, gdy czul, ze jego slowa padaja na podatny grunt… powolny, gdy nie byl pobudzany przez bodziec pochodzacy z jego wlasnej duszy, ale gorliwy, zarliwy i zdecydowany, gdy tak bylo… przyjazny, dobrze wychowany w swoich manierach i nienaganny w zachowaniu: oto Havelaar!; Hy was gevoelig voor liefde en aanhankelykheid – Byl wrazliwy na milosc i przywiazanie, trouw aan zyn gegeven woord – wierny swojemu danemu slowu, zwak in kleinigheden, maar standvastig tot hoofdigheid toe, waar 't hem de moeite waard scheen karakter te toonen – slaby w drobiazgach, ale wytrwaly do uporu, gdy wydawalo mu sie, ze warto pokazac charakter, nederig en welwillend voor wie zyn geestelyk overwicht erkenden – pokorny i zyczliwy dla tych, ktorzy uznawali jego duchowa przewage, doch lastig wanneer men poogde zich daartegen te verzetten – ale trudny, gdy probowano sie jej sprzeciwic, rondborstig uit trots, en by vlagen achterhoudend, waar hy vreesde dat men zyn oprechtheid zou aanzien voor onverstand – otwarty z dumy, a czasami powsciagliwy, gdy obawial sie, ze jego szczerosc zostanie uznana za glupote, evenzeer vatbaar voor zinnelyk als voor geestelyk genot – rownie podatny na zmyslowe, jak i duchowe przyjemnosci, beschroomd en slecht bespraakt waar hy meende niet begrepen te worden – niesmialy i zle wypowiadajacy sie, gdy uwazal, ze nie jest zrozumiany, maar welsprekend als hy gevoelde dat zyn woorden op willigen bodem vielen – ale elokwentny, gdy czul, ze jego slowa padaja na podatny grunt, traag als hy niet werd aangespoord door eenigen prikkel die voortkwam uit zyn eigen ziel – powolny, gdy nie byl pobudzany przez bodziec pochodzacy z jego wlasnej duszy, maar yverig, vurig, en doortastend waar dit wel het geval was – ale gorliwy, zarliwy i zdecydowany, gdy tak bylo, voorts, vriendelyk, beschaafd in zyn manieren, en onberispelyk van gedrag – przyjazny, dobrze wychowany w swoich manierach i nienaganny w zachowaniu, ziedaar nagenoeg Havelaar – oto Havelaar).
Ik zeg: nagenoeg. (Mowie: prawie; Ik zeg: nagenoeg – Mowie: prawie).
Want indien reeds alle bepalingen moeielyk zyn, geldt dit vooral van de beschryving van een persoon die zeer ver van den dagelykschen grondvorm afwykt. (Poniewaz jesli wszystkie definicje sa trudne, dotyczy to zwlaszcza opisu osoby, ktora znacznie odbiega od codziennej normy; Want indien reeds alle bepalingen moeielyk zyn – Poniewaz jesli wszystkie definicje sa trudne, geldt dit vooral van de beschryving van een persoon die zeer ver van den dagelykschen grondvorm afwykt – dotyczy to zwlaszcza opisu osoby, ktora znacznie odbiega od codziennej normy).
Het zal dan ook wel hierom wezen, dat romandichters hun helden gewoonlyk tot duivels of engelen maken. (Dlatego tez powiesciopisarze zwykle czynia swoich bohaterow diablami lub aniolami; Het zal dan ook wel hierom wezen – Dlatego tez, dat romandichters hun helden gewoonlyk tot duivels of engelen maken – powiesciopisarze zwykle czynia swoich bohaterow diablami lub aniolami).
Zwart of wit laat zich gemakkelyk schilderen, maar moeielyker is 't juist weergeven van schakeeringen die daartusschen liggen, wanneer men aan waarheid gebonden is en dus noch te donker noch te licht mag kleuren. (Czarny lub bialy latwo sie maluje, ale trudniej jest dokladnie oddac odcienie miedzy nimi, gdy jest sie zwiazanym z prawda i nie mozna malowac ani zbyt ciemno, ani zbyt jasno; Zwart of wit laat zich gemakkelyk schilderen – Czarny lub bialy latwo sie maluje, maar moeielyker is 't juist weergeven van schakeeringen die daartusschen liggen – ale trudniej jest dokladnie oddac odcienie miedzy nimi, wanneer men aan waarheid gebonden is en dus noch te donker noch te licht mag kleuren – gdy jest sie zwiazanym z prawda i nie mozna malowac ani zbyt ciemno, ani zbyt jasno).
Ik gevoel dat de schets die ik van Havelaar trachtte te geven, hoogst onvolkomen is. (Czuje, ze szkic, ktory staralem sie przedstawic o Havelaara, jest wysoce niekompletny; Ik gevoel dat de schets die ik van Havelaar trachtte te geven – Czuje, ze szkic, ktory staralem sie przedstawic o Havelaara, hoogst onvolkomen is – jest wysoce niekompletny).
De bouwstoffen die voor me liggen, zyn van zoo uit-eenloopenden aard, dat ze my door overmaat van rykdom in myn oordeel belemmeren, en ik zal dus wellicht daarop, onder het ontwikkelen der gebeurtenissen die ik wensch meetedeelen, ter-aanvulling terugkomen. (Materialy, ktore mam przed soba, sa tak roznorodne, ze nadmiar bogactwa utrudnia mi ocene i byc moze powroce do nich podczas rozwijania wydarzen, ktore chce przekazac; De bouwstoffen die voor me liggen, zyn van zoo uit-eenloopenden aard – Materialy, ktore mam przed soba, sa tak roznorodne, dat ze my door overmaat van rykdom in myn oordeel belemmeren – ze nadmiar bogactwa utrudnia mi ocene, en ik zal dus wellicht daarop, onder het ontwikkelen der gebeurtenissen die ik wensch meetedeelen, ter-aanvulling terugkomen – i byc moze powroce do nich podczas rozwijania wydarzen, ktore chce przekazac).
Dit is zeker, hy was een ongewoon mensch, en wel de moeite van 't bestudeeren waardig. (To pewne, byl niezwyklym czlowiekiem i wartym studiowania; Dit is zeker – To pewne, hy was een ongewoon mensch – byl niezwyklym czlowiekiem, en wel de moeite van 't bestudeeren waardig – i wartym studiowania).
Ik bemerk nu reeds dat ik verzuimd heb als een zyner hoofdtrekken optegeven, dat hy de belachelyke en de ernstige zyde der dingen met dezelfde snelheid en te-gelyker-tyd opvatte, aan welke eigenschap zyn wyze van spreken, zonder dat hyzelf dit wist, een soort van humor ontleende, die zyn toehoorders gedurig in twyfel bracht, of ze getroffen waren door 't diep gevoel dat in zyn woorden heerschte, of dat ze te lachen hadden over de koddigheid die op-eenmaal den ernst daarvan afbrak. (Zauwazam juz teraz, ze zaniedbalem wskazanie jednej z jego glownych cech, ze postrzegal absurdalne i powazne strony rzeczy z ta sama szybkoscia i jednoczesnie, co nadawalo jego sposobowi mowienia, bez jego wiedzy, pewien rodzaj humoru, ktory stale wprowadzal jego sluchaczy w watpliwosci, czy byli poruszeni glebokim uczuciem, ktore panowalo w jego slowach, czy tez powinni smiac sie z komizmu, ktory nagle przerywal ich powage; Ik bemerk nu reeds dat ik verzuimd heb als een zyner hoofdtrekken optegeven – Zauwazam juz teraz, ze zaniedbalem wskazanie jednej z jego glownych cech, dat hy de belachelyke en de ernstige zyde der dingen met dezelfde snelheid en te-gelyker-tyd opvatte – ze postrzegal absurdalne i powazne strony rzeczy z ta sama szybkoscia i jednoczesnie, aan welke eigenschap zyn wyze van spreken, zonder dat hyzelf dit wist, een soort van humor ontleende – co nadawalo jego sposobowi mowienia, bez jego wiedzy, pewien rodzaj humoru, die zyn toehoorders gedurig in twyfel bracht – ktory stale wprowadzal jego sluchaczy w watpliwosci, of ze getroffen waren door 't diep gevoel dat in zyn woorden heerschte – czy byli poruszeni glebokim uczuciem, ktore panowalo w jego slowach, of dat ze te lachen hadden over de koddigheid die op-eenmaal den ernst daarvan afbrak – czy tez powinni smiac sie z komizmu, ktory nagle przerywal ich powage).
Opmerkelyk was 't dat zyn voorkomen, en zelfs zyn aandoeningen, zoo weinig sporen droegen van zyn doorgebracht leven. (Zadziwiajace bylo to, ze jego wyglad, a nawet jego dolegliwosci, nosily tak malo sladow jego przezytego zycia; Opmerkelyk was 't dat zyn voorkomen – Zadziwiajace bylo to, ze jego wyglad, en zelfs zyn aandoeningen – a nawet jego dolegliwosci, zoo weinig sporen droegen van zyn doorgebracht leven – nosily tak malo sladow jego przezytego zycia).
Het roemen op ondervinding is een belachelyke gemeenplaats geworden. (Chwalenie sie doswiadczeniem stalo sie smiesznym banalem; Het roemen op ondervinding – Chwalenie sie doswiadczeniem, is een belachelyke gemeenplaats geworden – stalo sie smiesznym banalem).
Er zyn lieden die vyftig of zestig jaren lang meedreven met het stroompje, waarin ze beweren te zwemmen, en die van al dien tyd weinig anders zouden kunnen verhalen dan dat ze verhuisd zyn van de A-gracht naar de B-straat. (Sa ludzie, ktorzy przez piecdziesiat lub szescdziesiat lat unosili sie z pradem, w ktorym twierdza, ze plyna, i ktorzy z calego tego czasu niewiele wiecej mogliby opowiedziec, niz to, ze przeprowadzili sie z kanalu A na ulice B; Er zyn lieden die vyftig of zestig jaren lang meedreven met het stroompje, waarin ze beweren te zwemmen – Sa ludzie, ktorzy przez piecdziesiat lub szescdziesiat lat unosili sie z pradem, w ktorym twierdza, ze plyna, en die van al dien tyd weinig anders zouden kunnen verhalen dan dat ze verhuisd zyn van de A-gracht naar de B-straat – i ktorzy z calego tego czasu niewiele wiecej mogliby opowiedziec, niz to, ze przeprowadzili sie z kanalu A na ulice B).
Niets is gewoner dan op ervaring te hooren bogen, juist door hen die hun gryze haren zoo gemakkelyk verkregen. (Nic nie jest bardziej powszechne niz slyszenie, jak chwala sie doswiadczeniem wlasnie ci, ktorzy tak latwo zdobyli swoje siwe wlosy; Niets is gewoner dan op ervaring te hooren bogen – Nic nie jest bardziej powszechne niz slyszenie, jak chwala sie doswiadczeniem, juist door hen die hun gryze haren zoo gemakkelyk verkregen – wlasnie ci, ktorzy tak latwo zdobyli swoje siwe wlosy).
Anderen weer meenen hun aanspraken op ondervinding te mogen gronden op werkelyk ondergane lotwisseling, zonder dat echter uit iets blykt dat ze door die veranderingen werden aangegrepen in hun zieleleven. (Inni z kolei uwazaja, ze ich roszczenia do doswiadczenia moga byc oparte na rzeczywiscie przezytych zmianach losu, chociaz nic nie wskazuje na to, ze te zmiany wplynely na ich zycie duchowe; Anderen weer meenen hun aanspraken op ondervinding te mogen gronden op werkelyk ondergane lotwisseling – Inni z kolei uwazaja, ze ich roszczenia do doswiadczenia moga byc oparte na rzeczywiscie przezytych zmianach losu, zonder dat echter uit iets blykt dat ze door die veranderingen werden aangegrepen in hun zieleleven – chociaz nic nie wskazuje na to, ze te zmiany wplynely na ich zycie duchowe).