Тры таварышы
Шрифт:
— Заўтра будзе весела, — заявіў ён. — На шчасце, заўтра вечарам у канторы дзяжурыць малая сакратарка. Старая Рэксрот не выпусціла б нас. Афіцыйна ж усё забаронена. А неафіцыйна… мы, вядома, даўно не дзеці.
Мы пайшлі катацца. Я ўжо напрактыкаваўся, і вучэбная паляна нам больш не спатрэбілася. Па дарозе нам сустрэўся мужчына з брыльянтавымі пярсцёнкамі на пальцах, у паласатых штанах. На шыі ў яго матляўся стракаты гальштук, якія носяць артысты.
— Смешныя тыпы трапляюцца тут, — сказаў я.
— Гэта важны тып. Праважаты нябожчыкаў.
— Што? — спытаў я здзіўлена.
— Праважаты
Мы яшчэ нейкі час падымаліся ўгору, а потым прымацавалі лыжы і пакаціліся. Белыя пагоркі гайдалі нас, а за намі з брэхам, нібы рыжы мяч, раз за разам правальваючыся па грудзі ў снег, імчаў Білі. Ён зноў прывык да мяне, хоць часта раптам вяртаўся з сярэдзіны дарогі і стралой імчаў назад да санаторыя — толькі вушы матляліся.
Я практыкаваўся рабіць паварот «Крысціянія» і кожны раз, калі з'язджаў з гары і рыхтаваўся да скачка і расслабляўся, то думаў: калі ўдасца і я не ўпаду, Пат паправіцца. Вецер свістаў мне ў твар, снег быў цяжкі і вязкі, але я зноў і зноў адштурхоўваўся, я шукаў усё больш крутыя адхоны, усё больш цяжкую мясцовасць, і калі мне зноў і зноў шанцавала, я думаў: «Выратавана!», хоць і ведаў, што гэта глупства, і ўсё ж радаваўся, як ужо даўно не радаваўся.
У суботу быў вялікі тайны выхад. Антоніа падрыхтаваў сані, якія чакалі ўнізе ў баку ад санаторыя. Сам ён з вясёлай песняй з'язджаў з пагорка на лакіраваных туфлях, у расхрыстаным паліто, з-пад якога свяціла белая манішка.
— Ён звар'яцеў, — сказаў я.
— Ён так часта робіць, — адказала Пат. — Ён бязмежна легкадумны. Толькі гэтым ён трымаецца. Інакш ён не быў бы ўвесь час у добрым настроі.
— Затое мы цябе добра спаўём.
Я ўхутаў яе ва ўсе коўдры і шалі, якія ў нас былі. Потым сані паехалі ўніз. Калона была доўгая. Усе, хто мог, уцяклі. Можна было падумаць, што ў даліну з'язджае вяселле — так святочна матляліся ў месячным святле стракатыя султаны на конскіх галовах, так шмат было смеху і воклічаў.
Медзала была ўбрана шыкоўна. Тут ужо танцавалі. Для санаторцаў быў пакінуты куток, куды не траплялі скразнякі з вокнаў. Было цёпла, пахла кветкамі, парфумай і віном. За нашым сталом сядзела шмат людзей: расеец, Рыта, скрыпач, нейкая бабуля, дама з тварам размаляванага шкілета, з ёй яшчэ нейкі тып, Антоніа і хтосьці яшчэ.
— Хадзем, Робі, — сказала Пат. — Патанцуем.
Пляцоўка паволі круцілася вакол нас. Скрыпка і віяланчэль выводзілі пяшчотную плаўную мелодыю, якая плыла над аркестрам. Ногі танцораў шоргалі па падлозе.
— Дзіва, мой адзіны каханы, раптам выяўляецца, што ты цудоўна танцуеш, — здзіўлена сказала Пат.
— Ну, цудоўна.
— Канечне. Дзе ты навучыўся?
— Мяне яшчэ Готфрыд навучыў, — сказаў я.
— У вашай майстэрні?
— Там… і ў кавярні «Інтэрнацыяналь». Нам жа і дамы
— Што ты! — Яе вочы блішчалі. — Мы ўпершыню танцуем з табой, Робі!
Побач з намі танцавалі расеец з гішпанкай. Ён з усмешкай кіўнуў нам. Гішпанка выглядала вельмі бледнай. Чорныя бліскучыя валасы, як вароняе крыло, спадалі ёй на лоб. Яна танцавала з нерухомай сур'ёзнай мінай. На запясці ў яе быў надзеты бранзалет з вялікіх чатырохкантовых смарагдаў. ёй было васемнаццаць гадоў. Ад стала прагнымі вачыма за ёй сачыў скрыпач. Мы вярнуліся на месца.
— Хачу цыгарэту, — сказала Пат.
— Вось гэтага не варта было б, — асцярожна параіў я.
— Толькі пару зацяжак, Робі. Я так даўно не паліла.
Яна ўзяла цыгарэту, але зноў адклала.
— Не смачна, Робі. Проста ўжо не смачна.
— Так заўсёды бывае, калі доўга жывеш без нечага.
— А ты ж доўга жыў без мяне, і як? — спытала яна.
— Гэта датычыць толькі ядаў, — адказаў я. — Толькі алкаголю і табакі.
— Людзі — куды горшы яд, чым алкаголь і табака, каханы.
Я засмяяўся.
— Ты — разумнае дзіця, Пат.
Яна аблакацілася на стол і паглядзела на мяне.
— Ты, шчыра кажучы, ніколі не прымаў мяне сур'ёзна?
— Я сам сябе ніколі не ўспрымаў усур'ёз, — адказаў я.
— Але ж і мяне. Скажы праўду.
— Не ведаю. Але нас дваіх я заўсёды ўспрымаў страшэнна ўсур'ёз, гэта я ведаю.
Яна ўсміхнулася. Антоніа запрасіў яе на танец. Яны пайшлі ў кола. Я назіраў, як яна танцавала. Кожны раз, набліжаючыся да мяне, яна ўсміхалася. Яе срэбныя туфелькі амаль не датыкаліся да падлогі. Яна рухалася, як лань.
Расеец зноў танцаваў з гішпанкай. Яны маўчалі. Яго буйны цёмны твар выказваў пяшчоту. Скрыпач зрабіў спробу запрасіць гішпанку на танец. Яна толькі пахітала галавой і пайшла з расейцам.
Скрыпач раструшчыў цыгарэту доўгімі кастлявымі пальцамі. Раптам мне зрабілася шкада яго. Я прапанаваў яму запаліць. Ён адмовіўся.
— Мне трэба паберагчы сябе, — сказаў ён сваім адрывістым голасам. — А гэны, — хіхікаючы, працягваў ён і паказаў на расейца, — смаліць па пяцьдзесят штук.
— Адзін так робіць, другі — гэтак, — адказаў я.
— Хоць яна зараз і не хоча танцаваць са мной, але я яе ўсё ж дамагуся…
— Каго?
— Рыты. У нас былі добрыя адносіны. Мы разам ігралі. А потым з'явіўся расеец і звёў яе ад мяне сваімі тырадамі. Але я вярну яе.
— Вам трэба будзе прыкласці намаганні, — сказаў я. Ён мне не падабаўся.
Ён зарагатаў, быццам авечка забляяла.
— Намаганні! Вы — наіўны анёл! Мне трэба толькі пачакаць.
— Тады чакайце.
— Пяцьдзесят цыгарэт, — шаптаў ён. — Кожны дзень. Я ўчора бачыў яго рэнтгенаўскі здымак. Каверна на каверне. Гатоў. — Ён зноў засмяяўся. — Спачатку ў нас было аднолькава. Нашы здымкі можна было пераблытаць. Цяпер пабачыць бы вам розніцу! Я паправіўся на два фунты. Не, мой мілы, мне трэба толькі чакаць і берагчы сябе. Я ўжо з радасцю чакаю наступнага здымка. Сястра мне іх паказвае заўсёды. Калі яго не будзе, я займу яго месца.