80000 кіламетраў пад вадой
Шрифт:
— Спадар П’ер Аранакс? — спытаў ён.
— Ён самы, — адказаў я. — Капітан Фарагут?
— Я і ёсць. Калі ласка, спадар прафесар! Кабіна чакае вас.
Я адкланяўся і, каб не перашкаджаць капітану ў гэтыя гарачыя перадад’ездныя хвіліны, папрасіў матроса паказаць прызначаную мне каюту.
Выбар «Аўраама Лінкальна» для задуманай экспедыцыі быў вельмі ўдалым.
Гэта быстраходны фрэгат, абсталяваны самымі дасканалымі машынамі, дазваляўшымі яму развіваць хуткасць васямнаццаць і тры дзясятых мілі ў гадзіну Але і гэтая вялікая хуткасць была недастатковай для барацьбы з гіганцкім нарвалам.
Унутранае абсталяванне не было горшым за яго навігацыйныя якасці. Я быў зусім задаволены
— Мы добра тут абсталюемся, — сказаў я Канселю.
— З дазволу гаспадара, я скажу — таксама ўтульна, як раку-пустэльніку ў ракавіне ўліткі, — адказаў мой вучоны слуга.
Я пакінуў Канселя ў каюце распакоўваць чамаданы, а сам выйшаў на палубу, каб сачыць за падрыхтоўкай да адплыцця.
У гэтую хвіліну капітан Фарагут якраз загадаў аддаць канцы, прывязаўшыя «Аўраама Лінкальна» да Бруклінскай наберажнай. Варта мне было затрымацца на чвэртку гадзіны — «Аўраам Лінкальн» адплыў-бы без мяне, я-б не ўдзельнічаў у гэтай надзвычайнай экспедыцыі, самая праўдзівая справаздача аб якой напэўна будзе ўсё-такі недаверліва сустрэта многімі скептыкамі.
Капітан Фарагут не хацеў адкладаць не толькі на дзень, але і на гадзіну, нават на хвіліну пачатак паходу супраць нарвала.
Ён выклікаў карабельнага інжынера.
— Ціск пары выстарчальны? — спытаў ён.
— Так, капітан.
— Малы ход! — скамандаваў капітан.
Атрымаўшы гэты загад па машыннаму тэлеграфу, што дзейнічае сціснутым паветрам, механік павярнуў пускавы рычаг. Пара са свістам ірванула ў цыліндры, і поршні пачалі рухаць грабны вал. Лопасці вінта пачалі круціцца з усё ўзрастаючай хуткасцю, і «Аўраам Лінкальн» важна паплыў, суправаджаемы сотнямі катэраў і буксірных параходзікаў, перапоўненых праводзячымі.
Наберажныя Брукліна былі перапоўнены сотнямі тысяч гледачоў: Трохразовае «ура» з пяцісот тысяч глотак прагучала, як гром. Тысячы хустачак затрапяталі ў паветры над шчыльным натоўпам, вітаючы «Аўраама Лінкальна», пакуль фрэгат не зайшоў у раку Гудзон, у канцы таго выцягнутага ў даўжыню паўвострава, за якім стаіць горад Нью-Ёрк.
Спусціўшыся ўніз па плыні ракі Гудзона, удоўж Нью-Джэрсея, што выцягнуўся ланцугом прыгожых віл, «Аўраам Лінкальн» мінаваў фарты і адказаў на іх пушачныя салюты тройчы ўзнятым і спушчаным кармавым сцягам, усыпаным трыццаццю дзевяццю зоркамі. Потым сцішыўшы ход, фрэгат увайшоў у няроўны фарватэр марскога канала, адзначаны бакенамі; пасля таго абагнуў пясчаную касу Сэндзі-Гука, дзе яго зноў вітаў тысячны натоўп гледачоў, і вышаў у адкрыты акіян.
Чарада катэраў і буксіраў праводзіла фрэгат да плывучых маякоў, агні якіх паказваюць суднам уваход у Нью-Ёрк.
Было тры гадзіны пасля поўдня. Лоцман пакінуў мосцік, шлюпка хутка даставіла яго на катэр, і «Аўраам Лінкальн», набіраючы хуткасць, паплыў удоўж берагу Лонг-Айлэнда. Да васьмі гадзін вечара зніклі і агні Файр-Айлэнда, і фрэгат на ўсіх парах панёсся па цёмных водах Атлантычнага акіяна.
Раздзел чацвёрты
Нэд Лэнд
Капітан Фарагут быў добрым мараком, вартым вялікага фрэгата, якім ён камандаваў. Карабель і ён складалі нібы адно цела, у якім капітан выконваў функцыі мозгу. У яго не было ніякіх сумненняў у існаванні нарвала, і ён не дапускаў у сваёй прысутнасці ніякіх спрэчак па гэтаму пытанню. Страшыдла існавала, і ён ад, яго вызваліць моры — ён пакляўся ў гэтым. Або капітан Фарагут заб’е нарвала, або нарвал заб’е капітана Фарагута — трэцяга выйсця, не было.
Афіцэры судна падзялілі перакананні капітана. Прыемна было чуць, як яны спрачаліся аб шансах на хуткую сустрэчу з страшыдлам, вылічалі хуткасць яго хода, шукалі яго вачыма на паверхні пустыннага акіяна. Нават тыя, хто ў звычайных умовах лічылі вахты нуднай неабходнасцю, у гэты рэйс заўсёды гатовы былі аддзяжурыць лішні раз.
Пакуль сонца абходзіла па небасхілу свой дзённы шлях, мачты былі ўсыпаны кучкамі матросаў, якія лічылі за лепшае сядзець на рэях і выглядаць страшыдла, чым стаяць гадзінамі на распаленых, апякаючых ногі дошках палубы. А між тым «Аўраам Лінкальн» быў яшчэ далёка ад падазроных вод Ціхага акіяна!
Каманда гарэла жаданнем сустрэць нарвала, загарпуніць яго, усцягнуць на борт і пасячы яго на кавалачкі. Уся вольная ад работы частка каманды з самаю пільнаю ўвагай углядалася ў марскую гладзь. Трэба сказаць, што капітан Фарагут заахвочваў гэта, паабяцаўшы прэмію ў дзве тысячы долараў, якую мог атрымаць кожны — юнга, матрос, боцман або афіцэр, — хто першы заўважыць нарвала. Няцяжка сабе ўявіць, з якой стараннасцю каманда Фрэгата ўглядалася ў мора!
Што тычыцца мяне, дык і я не адставаў ад іншых і сумленна прастойваў па цэлых днях ля бартоў. Адзін толькі Кансель быў абыякі да пытання, якое займала ўсіх, і не падзяляў агульнага захаплення.
Я ўжо казаў, што капітан Фарагут узброіў свой фрэгат усімі прыладамі для лоўлі гіганцкіх кітоў. Мабыць, ніводнае кітабойнае судна не выходзіла ў плаванне лепш узброеным.
У нас былі ўсе сучасныя кіталоўныя снасці, пачынаючы ад ручнога гарпуна і канчаючы зубчастымі стрэламі, якія выкідаліся з спецыяльных гармат. На носе стаяла скарастрэльная ўдасканаленая гармата, якая пасылала свае чатырохкілаграмныя снарады на шаснаццаць кіламетраў.
Такім чынам, «Аўрааму Лінкальну» нельга было паскардзіцца на нястачу смертаносных аруддзяў. Але гэтага мала — на барту яго знаходзіўся сам Нэд Лэнд, кароль гарпуншчыкаў!
Нэд Лэнд быў ураджэнцам Канады і спрытнейшым у свеце кіталовам, не маючым роўнага ў гэтым небяспечным рамястве. Ён быў надзелены выключным спакойствам, спрытнасцю, смеласцю і кемлівасцю. І трэба было быць дужа спрытным кітом або хітрым кашалотам, каб выкруціцца ад яго страшнага гарпуна.
Нэд Лэнду было каля сарака год. Гэта быў высокі, амаль шасці футаў росту, моцны, суровы чалавек. Ён трымаўся асобна, быў запальчывы і лёгка прыходзіў у ярасць пры самым нязначным супярэчанні.
Выгляд яго міжвольна прыкоўваў да сябе ўвагу, асабліва вочы, надзвычайная дальназоркасць якіх надавала своеасаблівы выраз усяму яго твару.
Я лічу, што капітан Фарагут зрабіў зусім правільна, прыцягнуўшы яго ў экспедыцыю: калі патрэбна будзе моцная рука і вернае вока, ён адзін будзе каштоўней за ўсю каманду. Яго можна параўнаць з магутным тэлескопам, злучаным у адно непадзельнае цэлае з заражанай, заўсёды гатовай стрэліць гарматаю.
Канадзец — гэта той-жа француз, і хоць не надта таварыскі быў Нэд, але я мушу зазначыць, што ён хутка прывязаўся да мяне, — відаць, яго прыцягнула мая нацыянальнасць. Ён быў рады выпадку пагутарыць па-французску, а мне было прыемна паслухаць старафранцузскі дыялект, захаваны некранутым з часоў Раблэ [10] ў некаторых правінцыях Канады.
10
Рэблэ Франсуа (1495 (?) — 1533) — буйнейшы французскі пісьменнік эпохі Адраджэння.