Эр ки?и уонна дьахтар

Неймохов Егор

Кэргэнин аынарыгар буолан, оо скээбэт буолбутун туунан сонуну аан маай хайдах эрэ кулгааын таынан аарбыта, билиги санаатахха, срдээх дьыала эбит – дьи бэйэтин оото суох буоллаына, бу орто дойдуга кэлэн барбыт бэлиэтэ – этэ-сиинэ, хаана-сиинэ кэлэр клнэлэргэ хайдах да хаалыа суох бэйэтэ буоллаа. Иитиэх оо диэн иитиэх оо буоллаа, саатар хаан аймахтарыттан атын, ол Дина кылгас кэмэ имэнээх тапталын тмгэр хайа кииэхэ оо оорторбутун бэйэтэ эрэ билэн эрдээ…

Бэргэн туран, остуолга тиийэн, чааскытын ылан, тымныы ууну куттан испитэ буола олордо, оттон кэргэнэ атын сир диэки хайыан сытан тохтоло суох сиигирэр хараын кистии-саба ытыын тэллэинэн

соттор, маны барытын будул-идил туманы быыынан устаныыр ыйдаа эттэн одуулаар.

8

Итинтэн ыла уонча сыл ааста. Бэргэннээх ол тухары хоту улууска лэлээн баран, болдьоспут кэмнэрин хас да бк толорон уонна кырдьыгынан эттэххэ, кэнникинэн ыраах, кытыы сиргэ олох уустугурбутуттан, ас-таас сыаната сиэрэ суох ыараабытыттан сиэттэрэн, нуучча н хооонугар «балык уу дириэр, кии чгэй олоххо тардыар» дииллэринии, киин сиргэ чугааан, куорат таынааы дэриэбинээ кн кэллилэр. Ксенья ыал буолан, училище кэнниттэн салгыы рэнэ сатаабатаа, билигин оскуолаа биэлсэрдиир, оттон геолог идэлээх кии Бэргэн сптх лэ кстбэккэ эрэйдэнэн баран, хата, куоракка биир тэрилтээ харабылынан ылбыттарыгар да рдлэр. Ксеньяа учууталлар уопсайдара диэн ааттанар – уунан ититиллэр эрээри, туалета таырдьа, ууну массыынанан аалтаран буочукаа кутар дьиээ икки хостоох квартира биэрэн абыраатылар, рэхтэрин бтэриэхтэрин эрэ иннинэ Дина уол ооломмутун кинилэр крдн ыланнар, бэйэлэрин анныларыгар суруйтаран, Эллэй диэн ааттаабыттара манна кинилэр оскуолаларыгар кыра кылааска рэнэ киирдэ.

Биэс сыл устата сылаас уйа буолбут Сэргэлээх барахсантан араас сиргэ ыыллыахтарыттан, Бэргэннээх тэйиччи улууска олохсуйаннар, бииргэ рэммит оолорун кытта крсбэтэхтэрэ быданнаата. Сэргэлээхтээи да сыллар ыраах суол тоойун кэтээр сппт курдуктар, билигин Сэргэлээи, эдэр саастарын уйатын биирдэ эмэтэ быа оустахтарына, олох атын клнэ эдэркээн уолаттар, кыргыттар сылдьаллар, хаан эрэ кинилэр курдук кн кыалата суох оонньуунан-крнэн туолбут уопсай дьиэлэргэ туран, туох баарар ааарын, умнулларын, олох олус кылгаын, сааырыы кэлэрэ тргэнин туунан курус толкуй долгуна харааыннара кууара.

Бииргэ рэммиттэриттэн гстэр куораттан барбатахтар, Эллэйдэрин ийэтэ Дина саастаах соус эрээри, улахан дуоунастаах уонна птээх-астаах кии ойоо буолбут сураын истэллэр. Ол эрэ улахан дуоунаска сылдьан, уларыта тутуу долгуна саба халыйан кэлбитигэр долгуйбакка-уолууйбакка баантан улахан иэс ылан, манай чааынай мааыын аспыт, онтон сылтан сыл улам уопутуран, Кытайынан, Турциянан, Араб дойдуларынан лэиттэрин ыытан, эргинэн-урбанан, чахчы да «кыыл кмс рччэни таба тайанан» – куоракка хас да мааыыннаммыт, массыыналаах, дьиэлээх-уоттаах «саа сахалар» кэккэлэригэр бигэтик киирбит, кини кмтнэн дуу – Дина эмиэ салайар лээ эриллэн, бэлиитик-дьахтар аатыран, республиканы сирэйдиир-харахтыыр араас делегациялар састааптарыгар киирсэн, онно-манна сотору-сотору барар-кэлэр диэни истэн, сорохтор хсэллэр, оттон гстэр ордугургуу саныыллар. Оттон Бэргэннээх Ксенья: «Ообут ийэтэ кыахтаах киилиин холбоспут уонна бэйэтэ эмиэ салайар кэккээ киирбит буоллаына, баар, биирдэ эмэ Эллээйчикпитигэр кмл», – диэн рэ саныыллар.

Бэргэннээх Ксенья хаар тн иннинэ биир субуота кн, оптуобуунан куораттаатылар, анаан-минээн мааыыннары кэрийдилэр, улахан тугу да атыыласпаталлар дааны, хас да сиргэ сылдьан, киээлик болуоссаты туораан эрдэхтэринэ, кэннилэригэр массыына бээинээтэ уонна: «Бэргэн! Бэргэн!» – диэн ыырдылар. Эргиллибиттэрэ – бас сыгынньах эрээри, нуорка саынньахтаах Дина уулусса кытыытын киэптии багдаллыбыт «Лан крузер» массыынатын сэгэппит аанын рднэн быган, мичээрдии турар, моонньугар эриммит маан былаата ала-чуо туртайар.

– Хайа, Ксенья, Бэргэн, дорооболору! – диэтэ.

– Тыый, Дина! – урукку дьгэтин крн, Ксенья саа аллайда: – хас сайын, хас кыын ааста?! Оок-сиэ, кыыс оото, лн-охтон биэрбэт, билии йэ саамай модун «Лан крузер» массыынаыттан крдхх, олох-дьаах да люкс быыылаах дии?

– Нааа улаханнык саарыма, ол эрээри мин дьылабар сэргиирим сатаммат, – Дина астыммыттыы кллэ.

– Былыргы сктэр кыыс маан атынан наскылдьыта сырыттаа, билии йэ кыргыттарын кр…

– Биир ат оннугар снэн аты миинэ сылдьыбыт ордук, йэбит оннук, хайа эиги ханна бараыт? Мин быраан биэриим.

– Бэйи, Дина, бииги мааыыа сылдьыахтаахпыт… – диэн Бэргэн аккаастыах курдук гыммытын Ксеньята хааман сылайбыт быыылааа, эгэ-дьаа сблэспитэ:

– Ээй, чэ, мааыын буоллар хааллын, хата, бэлэм массыынанан дьиэбитигэр бырахтарыахха.

– Доотторбун илдьэн б, крсбэтэхпит да ыраатта, эиги куоракка кспт сураххытын истибитим, – Дина рдэ-ктт, тирии кууркалаах дыгдаллыбыт суоппара тахсан дорооболосто уонна кэлин аанын аспытыгар, Бэргэннээх Ксенья киирэн олордулар, кинилэр миэстэлэрин булбуттарын кэнниттэн массыына оннуттан тыаа-ууа суох хоунна.

– Хайа, дооор, дьэ срдээх да массыыналаммыккын, – диэн Ксенья хатылаан чиэтэн этэн, дьгэтин эмиэ хайаата, – тэрилтэ массыыната дуу, бэйэ киэнэ дуу?

– Бэйэм… – Дина соччо дьалайбатах быыынан хоруйдаата.

– Бадарааны-идэрээни билиммэт сэп быыылаах, бииэхэ хоту дойдуга сылдьарга бэрт буолуо эбит, сыаната да тос курдук буолуохтаах, – диэн баран Бэргэн, харда эрэйэн кыыы крд.

– Тос курдук… – Дина кини саатын ой дуорааныныы хатылаата, массыына сыаната ттн чопчу эппэтэ, бука, кинилэр курдук дьон санаммат сыыппаралара буолуохтаах, ону бигэргэтэрдии кыыс сблээбэтэх быыынан: – туох ааттаах массыынаны сн хааллыгыт, массыына диэн кэлэргэ-барарга атах тардыстар эрэ аналлаах, атыны кэпсэтиэи… – диэтэ.

– ммт йэ ирдэбилин эн кэмигэр йдн спк дьааммыккын, оттон бииги, сэссиэлиисим сырдык саарыстыбатын оолоро, йбт-санаабыт уруккулуу – манай норуот туугар олоруохтаахпыт, бар дьон туугар кыаллыахтаахпыт диэн курдук… – диэтэ Ксенья, эргим-ургум крбхт-крбхт. – Дина кэргэннэммит гн дуу? Туох лэитий?

– Бизнесмен…

– Ким диэний?

– Карп… – эмиэ биир тылынан кылгастык хардараат, кинилэргэ лаппа хайыста, – бэйи эрэ, оттон эиги тугунан дьарыктанар буолаыт?

– Мин идэбинэн биэлсэрдиибин, оттон Бэргэн харабыл, – диэтэ Ксенья уонна санаатын эбии эттэ, – куоракка р буолан баран тннннэххэ, уларыйыы-тэлэрийии буолбут, бииги тыаа олорон олохтон хаалбыппыт быыылаах, оттон эн курдук доотторбут билии олох киэ хардыытын кытта тээ барсан иэр эбиккит, маладьыастар.

– Кии олоун оостуохтаах буоллаа дии, – диэтэ Дина, проспекка киирэргэ уулусса быа охсууутугар светофорга тохтообуттарыгар, суоппар хотунун диэки крд:

– Динара Игоревна, ханна барабытый?

Дина кинилэр диэки хараын быраан ылла:

– Бэйи, бу дьону манай тиэрдиэххэ, аадырыскытын эти эрэ, – уонна тиийэр сирдэрин истэн баран соуйда, – онно тугуй, ол дэриэбинээ дьиэ туттубуккут дуо?

– Суох, туох дьиэтэ кэлиэй, манна саа олохсуйбут дьоо, – диир Бэргэн, – итиннэ Ксенья оскуолаа биэлсэрдиир буолан, киниэхэ уопсайга квартира биэрбиттэрэ.