Казкi (на белорусском языке)
Шрифт:
Калi дзяўчаты падымалiся па лесвiцы, салдат забег наперад, лёг у ложак i захроп. Стомленыя каралеўны пачулi, як моцна спiць iхнi ахоўнiк, супакоiлiся: гэтага чалавека баяцца няма чаго. Яны раздзелiся i леглi спаць.
Ранiцай салдат вырашыў нiчога не расказваць каралю. Ён задумаў пабываць з каралеўнамi на дзiвосных танцах i на другую, i на трэцюю ноч.
Усё паўтаралася, як i ў першы раз. Каралеўны танцавалi з прынцамi ў замку да таго часу, пакуль туфлiкi не стаптвалiся. За трэцiм разам салдат прыхапiў
Вось закончылася салдатава выпрабаванне, пайшоў ён на споведзь да караля.
– Ну, сказвай, дзе мае дванаццаць дачок ноччу туфлiкi стаптваюць?
– грозна запытаў уладар.
– Разам з дванаццацю прынцамi ў падземным замку.
Салдат расказаў каралю ўсё падрабязна, а ў доказ перадаў тры галiнкi з дрэваў - срэбраную, залатую i алмазную. Ды яшчэ кубак, з якога маладыя пiлi вiно. У гэты час каралеўны стаялi пад дзвярыма i ўсё чулi.
Загадаў кароль паклiкаць сваiх дачок. Спытаў у iх:
– Цi праўду расказвае салдат?
Бачаць каралеўны, што на гэты раз раскрылася iх тайна, яны i прызналiся ва ўсiм. Тады кароль кажа салдату:
– Якую ты хочаш узяць сабе за жонку?
Салдат адказаў:
– Я ўжо не малады, то аддайце мне старэйшую.
У той жа дзень i вяселле згулялi. Паабяцаў кароль салдату пасля сваёй смерцi i ўсё каралеўства.
А прынцы былi заварожаныя на столькi дзён, колькi начэй яны танцавалi з каралеўнамi.
ЗАЯЦ I ВОЖЫК
Гэтай казцы вы, бадай, не паверыце. Аднак мой дзядуля, распавядаючы яе, заўсёды падкрэслiваў:
– Не ўсё ў гэтай казцы выдумка. Ёсць у ёй i праўда. Бо чаму б тады людзi сталi расказваць яе?
Пачыналася гэта казка так:
Аднойчы ў ясны сонечны дзянёк стаяў вожык каля дзвярэй свайго дома, склаўшы рукi на жываце, i напяваў песеньку.
Спяваў ён сваю песеньку, спяваў i раптам вырашыў: "Пайду я ў поле, на сваю бручку пагляджу. Пакуль, - думае, - мая жонка-вожычыха дзяцей мые ды апранае, я паспею i ў полi пабываць, i дамоў вярнуцца".
Пайшоў ён i сустрэўся па дарозе з зайцам, якi таксама iшоў у поле - на сваю капусту паглядзець.
Убачыў вожык зайца, пакланiўся яму i гаворыць ветлiва:
– Дзень добры, паважаны заяц. Як вы маецеся?
А заяц быў вельмi важны i горды. Замест таго каб ветлiва прывiтацца з вожыкам, ён толькi галавой хiтнуў i сказаў груба:
– Чаму гэта ты, вожык, у такую рань па полi рыскаеш?
– Я пагуляць выйшаў, - кажа ён.
– Пагуляць?
– спытаў заяц насмешлiва.
– А па-мойму, на такiх кароценькiх ножках далёка не зойдзеш.
Пакрыўдзiлi вожыка гэтыя словы. Не любiў ён, калi так гаварылi пра яго ногi, якiя i сапраўды былi кароценькiя i крывыя.
– Цi не думаеш ты, - спытаўся ён у зайца, - што твае заечыя ногi бегаюць хутчэй i лепш?
– Зразумела, - кажа заяц.
– А цi не хочаш ты са мной навыперадкi пабегчы?
– пытаецца вожык.
– З табой навыперадкi?
– кажа заяц.
– Не смяшы мяне, - калi ласка. Ну няўжо ты на сваiх крывых нагах мяне абгонiш?
– А вось убачыш, - адказвае вожык.
– Убачыш, што абганю.
– Ну, давай пабяжым, - кажа заяц.
– Пачакай, - кажа вожык.
– Спачатку я схаджу дамоў, паснедаю, а праз паўгадзiны вярнуся на сваё месца. Тады i пабяжым. Добра?
– Добра, - сказаў заяц.
Пайшоў ён дадому. Iдзе i думае: "Заяц, вядома, хутчэй за мяне бегае. Але ён дурны, а я разумны. Я яго перахiтру".
Прыйшоў ён дадому i кажа жонцы:
– Жонка, збiрайся хутчэй, прыйдзецца табе са мной у поле iсцi.
– А што здарылася?
– пытаецца вожычыха.
– Ды вось мы з зайцам паспрачалiся, хто хутчэй бегае - я цi ён. Я павiнен зайца абагнаць, а ты мне ў гэтай справе дапаможаш.
– Што ты - з глузду з'ехаў?
– здзiвiлася вожычыха.
– Куды табе з зайцам цягацца? Ён цябе адразу абгонiць.
– Не твая справа, жонка, - сказаў вожык.
– Збiрайся i пойдзем. Я ведаю, што раблю.
Вожычыха пайшла з вожыкам у поле. Па дарозе ён гаворыць жонцы:
– Мы пабяжым з зайцам вось па гэтым доўгiм полi. Заяц пабяжыць па адной баразне, а я па другой. А ты, жонка, стань у канцы поля ля маёй баразны. Як толькi падбяжыць да цябе заяц, ты крыкнi: "Я ўжо тут!" Зразумела?
– Зразумела, - адказвае жонка.
Так яны i зрабiлi. Адвёў вожык вожычыху на пачатак сваёй баразны, а сам вярнуўся на тое месца, дзе пакiнуў зайца.
– Ну што, - кажа заяц, - пабяжым?
– Пабяжым, - кажа вожык.
– Раз, два, тры!
– крыкнуў заяц.
I абодва яны пабеглi з усiх ног.
Зрабiў вожык крокi тры-чатыры, а потым цiхенька вярнуўся на сваё месца i сеў. Сядзiць i адпачывае. А заяц усё бяжыць i бяжыць. Дабег да канца сваёй баразны, а тут вожычыха яму i крычыць:
– Я ўжо тут!
А трэба сказаць, што вожык i вожычыха вельмi падобныя адзiн на аднаго. Здзiвiўся заяц, што вожык яго абагнаў.
– Бяжым цяпер назад, - кажа ён вожычысе.
– Раз, два, тры!
I паiмчаўся заяц назад хутчэй, чым раней. А вожычыха засталася сядзець на сваiм месцы.
Дабег заяц да пачатку баразны, а вожык яму крычыць:
– Я ўжо тут!
Яшчэ больш здзiвiўся заяц.
– Бяжым яшчэ раз, - кажа ён вожыку.
– Добра, - адказвае вожык.
– Калi хочаш, пабеглi яшчэ раз.
Так семдзесят тры разы бегаў заяц туды i назад. А вожык усё абганяў яго.
Прыбяжыць заяц да пачатку баразны, а вожык яму крычыць: "Я ўжо тут!"
Пабяжыць заяц назад да канца баразны, а вожычыха яму крычыць: "Я ўжо тут!"