Казкi (на белорусском языке)
Шрифт:
– А што будзе, калi я здзяру з цябе панцыр?
– асцярожна спытаўся Ягуар i пацягнуў носам паветра.
– Не ведаю, бо да гэтага часу нiхто яшчэ не здзiраў з мяне панцыра, але кажу табе праўду: калi ты хочаш паглядзець, як я паплыву ад цябе, - кiнь мяне, калi ласка, у ваду.
– Я табе не веру!
– сказаў Плямiсты Ягуар.
– Мама мая казала адно, а ты казала, што яна казала другое, i цяпер усё ў мяне так пераблыталася, што я не ведаю, дзе ў мяне хвост, дзе галава. А цяпер ты сказала простыя словы, якiя я разумею, i гэта блытае мяне болей за ўсё. Мама вучыла мяне,
– Добра, я скочу, але ведай: мама твая будзе вельмi незадаволена. Калi ласка, не кажы ёй, што я не казала табе, што яна казала...
– Калi ты скажаш яшчэ хоць адно слова пра тое, што казала мая мама!.. ускрыкнуў Ягуар, але не паспеў дагаварыць, бо Чарапаха як нi ў чым не бывала нырнула ў мутную ваду ракi Амазонкi.
Доўга яна плыла пад вадою i выплыла на бераг, дзе яе чакаў Злючка-Калючка Вожык.
– Мы ледзь не загiнулi!
– сказаў Вожык.
– Не падабаецца мне гэты Ягуар. Што ты сказала яму пра сябе?
– Я сказала яму праўду. Я шчыра сказала яму, што я Чарапаха, але ён не паверыў, прымусiў мяне скочыць у ваду i вельмi здзiвiўся, калi ўбачыў, што я i сапраўды Чарапаха. Цяпер ён пайшоў скардзiцца сваёй мацi. Ты чуеш?
Было чуваць, як сярод хмызняку i дрэў, над мутнай ракой Амазонкай, раве Ягуар i клiча да сябе мацi Ягуарыху. I яна прыйшла.
– Ах, сыночак, сыночак!
– загаварыла яна, зграбна памахваючы грацыёзным хвастом.
– Ты, здаецца, рабiў такое, чаго табе не трэба было рабiць.
– Я сустрэў над ракою аднаго звярка i хацеў выдрапаць яго з-пад панцыра; ён сам сказаў, - што ён хоча гэтага, вось цяпер у мяне ўся лапа ў стрэ-э-э-эмках!
– Ах, сыночак, сыночак!
– сказала мацi, зграбна памахваючы грацыёзным хвастом.
– Па гэтых стрэмках, якiя ўпiлiся ў тваю лапу, бачу я, што гэта быў Вожык. Табе трэба было кiнуць яго ў ваду.
– У ваду я кiнуў другога звярка. Ён сказаў, што яго завуць Чарапаха, але я не паверыў яму. А выявiлася, што гэта i сапраўды была Чарапаха. Яна нырнула ў ваду, у мутную раку Амазонку, i болей я не бачыў яе. I вось я астаўся галодны, i думаю, што нам трэба перасялiцца адсюль у iншыя месцы. Тут, на мутнай рацэ Амазонцы, усе звяры такiя разумныя. Мне, небараку, не справiцца з iмi.
– Ах, сыночак, сыночак!
– сказала яго мацi, зграбна памахваючы грацыёзным хвастом.
– Слухай уважлiва i запомнi, што я скажу. Вожык згортваецца ў клубок, i яго калючкi тырчаць ва ўсе бакi. Па гэтых адзнаках ты заўсёды пазнаеш Вожыка.
– Не падабаецца мне гэтая старая, ах як не падабаецца!
– сказаў Злючка-Калючка Вожык.
– Што яшчэ яна скажа яму?
– А Чарапаха не можа згортвацца, - гаварыла далей Ягуарыха, зграбна памахваючы грацыёзным хвастом.
– Чарапаха ўцягвае галаву i ногi пад панцыр. Па гэтых адзнаках ты заўсёды пазнаеш Чарапаху.
– Не падабаецца мне гэтая старая, ах як не падабаецца!
– сказала Чарапаха Няспешная.
– Нават Плямiсты Ягуар i той не забудзе такой простай лекцыi. Ах, Злючка-Калючка, як шкада, што ты не ўмееш плаваць!
– Хопiць клапацiцца
– Табе таксама сяго-таго не хапае. Падумай: як было б цудоўна, каб ты ўмела згортвацца ў клубок! Ах, i ў якую бяду мы папалi! Прыслухайся, што кажа Ягуар!
А Плямiсты Ягуар сядзеў над мутнай ракой Амазонкай, высмоктваў з лапы калючкi i цiха мармытаў:
– Хто згорнецца клубком,
Той завецца Вожыкам.
Хто ў вадзе паплыве,
Той Чарапахай завецца.
– Гэтага ён нiколi не забудзе, нават пасля дожджыку ў чацвер!
– сказаў Вожык.
– Падтрымай мяне за падбародак, Няспешная, - я хачу навучыцца плаваць. Гэта можа спатрэбiцца потым.
– З прыемнасцю!
– сказала Чарапаха.
I яна падтрымала Калючку за падбародак, пакуль той боўтаўся ў мутнай рацэ Амазонцы.
– З цябе выйдзе вельмi добры плывец!
– сказала яна Вожыку.
– А цяпер, зрабi ласку, распусцi ў мяне на спiне тыя шнуркi, якiмi сцягнуты мой панцыр, я паспрабую згарнуцца ў клубок.
Злючка-Калючка распусцiў на спiне ў Чарапахi шнуркi, i Чарапаха пачала так згiнацца i курчыцца, што ёй нарэшце ўдалося крышачку сагнуцца, - не зусiм, а крышачку.
– Вельмi добра!
– сказаў Вожык.
– Але хопiць, болей не трэба. У цябе нават твар пасiнеў. А цяпер, калi ласка, падтрымай мяне ў вадзе яшчэ разок! Я паспрабую плаваць бокам. Ты казала, што гэта вельмi лёгка.
I Вожык зноў паплыў, - гэта было яго другое практыкаванне. Чарапаха плыла побач з iм.
– Вельмi добра!
– сказала яна.
– Яшчэ крыху, i ты будзеш плаваць не горш за Кiта. А цяпер, зрабi ласку, распусцi шнуркi на маiм панцыры яшчэ на дзве дзiрачкi, я паспрабую нахiлiцца ўперад. Ты кажаш, што гэта вельмi лёгка. Вось здзiвiцца Плямiсты Ягуар!
– Вельмi добра!
– ускрыкнуў Вожык, увесь мокры пасля купання ў мутнай рацэ Амазонцы.
– Ты згортваешся так добра - зусiм як мае браты i сёстры. Дзве дзiрачкi, ты кажаш? Добра, толькi не трэба так моцна сапцi, а то пачуе Плямiсты Ягуар. Смялей! Калi ты скончыш, я паспрабую нырнуць i даўжэй пратрымацца пад вадою. Ты кажаш, гэта вельмi лёгка. Вось здзiвiцца Плямiсты Ягуар! Але як стулiлiся шчыткi ў цябе на панцыры! Раней яны былi побач, а цяпер адзiн на другiм.
– Гэта таму, што я згортвалася, - сказала Чарапаха.
– Але i ты змянiўся. Раней ты быў падобны на каштанавы арэх, а цяпер зрабiўся нiбы яловая шышка. Усе калючкi склеiлiся i зрабiлiся лускою.
– Няўжо?
– ускрыкнуў Вожык.
– Гэта таму, што я вымак у вадзе. Вось здзiвiцца Плямiсты Ягуар!
Так да самай ранiцы яны памагалi адно аднаму, а калi сонца паднялося высока над зямлёй, яны селi адпачыць i абсушыцца. I, пазiраючы адно на аднаго, заўважылi, што зрабiлiся зусiм на сябе не падобныя.
Потым яны паснедалi, i Чарапаха сказала:
– Мiлы Вожык, я ўжо не такая, якая была ўчора. Але я думаю, што цяпер мне ўдасца пазабаўляць Ягуара як след.
– Я хацеў сказаць якраз тое ж самае. Слова ў слова!
– ускрыкнуў Вожык. Па-мойму, луска лепш за ўсякiя калючкi, да таго ж я цяпер умею плаваць. Вось здзiвiцца Плямiсты Ягуар! Пойдзем i знойдзем яго.