Мроi Багны
Шрифт:
Зрнушы наперад, ён разгледзе спчастыя скалы на супрацьлеглым беразе рак. х завостраныя вяршын знмался да чорнага неба, а проста над м цьмела месяцовае сонца - згустак чарнаты, аблямаваны чырванаватай каронай. Скалы был жывыя. х стромкя сцены был спярэшчаны вачам ратам, падобным да догх расколн. Раты несупынна адчынялся зачынялся, ляскаючы зубам выкдваючы язык барвовага полымя.
Страшны М'ану сядзць у запеччы,
Па Рудзцы раскну ён сетк,
Ловць Ману грэшныя душы
Ды жалезны кацёл х кдае...
Над барвовай плынню здымася мост - рашэцстая арка, зробленая з выбеленых пазванко. Мост бы перакнуты ад берага да сярэдзны рак, дзе звышалася каменная выспа. Пасярод выспы стая высок частакол, на калах всел рог конскя
Дайшошы да сярэдзны моста, ён спынся. Валадар Рудзцы выйша з-за частаколу рушы насустрач чалавеку. Ён выгляда, як бяскрылы цмок з шасцю лапам. Яго догае кольчатае цела было пакрыта бурай калматай посцю, а рагатую галаву вянчала жалезная карона *. Ступшы на мост, цмок перавасобся. Цяпер ён ме выгляд свабародага старца з цёмным аблччам льдзстым вачам. Старац бы апрануты догую белую кашулю, пазверх якой бы накнуты плашч з бурай воны. На яго грудзях запясцях пазвоньвал жалезныя кудмен, а руцэ ён сцска посах з амелы.
Чалавек схл галаву перад Ману. Валадар крывавай рак прыпа да яго вуха пача шаптаць.
***
Яны крочыл па топкай мшары, ахутанай шчыльнай смугой. Туман поз нзка над багншчам, курэ над вокнам прорва, блытася сцёблах журавннку з буйным ягадзнам, якя начным змроку здавался чорным. Туман глушы гук. Лез у глотку, як вата, забваючы лёгкя. Цяжка дыхаць. Дзна, што ён усё яшчэ трымаецца на нагах. Жанер той стрэл проста ва пор. Прыстав да грудзей внтоку нацсну на спуск.
'Ну што, Вочак, каптуляцыя?'
х зял кальцо проста пачал адстрэльваць, як вако у загоне. Хлопцы пайшл на прары. Бегл пад свнцовым дажджом, валлся долу, тварам у жоклую траву, што пахне дымам балотнай тванню, падымался, бегл, падал зно...
"Вочак, дзе Ян? Дзе?"
Не ведаю, Лта. Коган бы апошн, хто бачы яго жывым. Хаце выцягнуць яго з-пад агню. Валок за сабою пад кулям, трымаючы за руку. А той проста адшутрхуну яго, се на зямлю - да лхаматары, Коган, далей не пайду. Тады Коган суну яму рук сваю стрэльбу - ну чорт з табой!
– пабег. Угаворваць часу не было. Халера!.. Трэ было слком цягнуць. Кухталё надаваць, у рэшце рэшт. што цяпер зробш?
– Пра х не думай, Стах. У х свой шлях.
Яна крочыла наперадзе, тонкая гонкая, як дзячына. Плыла шызай смузе, быццам не датыкаючыся зямл. У простай свтцы, спаднцы-андараку квятчастай хустцы з махрам. Так апранаюцца сельскя кабеты з Разлогу ды Сумрадз. У руцэ яна трымала старасвецк бляшаны лхтар. Агеньчык свечк за вясёлкавым шкельцам дрыжэ хстася, але не згаса. Час ад часу яе постаць гублялася, знкала тумане, тады бачны бы тольк агеньчык, як луна над дрыгвою, мгце у восеньскай ёдкай мзе, як святло маяка. Стах шо за ёй, адстаючы на некальк крока - след у след. Навокал ляжала багна. Пад тлустым мхом хсталася зыбкая глеба, сцёблы журавннку хвастал па шчыкалатках, чаплялся за ног, як зме, нбы спробе аблытаць, схапць, сцягнуць са сцяжынк да глухх прорва, над якм стабам стаяла смуга, а чорнай вадзе варушылася штосьц жывое драпежнае, глядзела мглу россыпам бляклых вачэй...
Йорхас каза: сцеражыся Валог. Нарвешся на яго людзей - май на вазе, палонных браць не будуць. Шчурок прысягну да вясны з Братчыкам пакончыць. ён ведае пра змову. Пытанне тольк тым, накольк шмат ведае. У Цытадэл жо прайшл чыстк, ляцел галовы. Агуста прыбрала многх са свайго атачэння. Ды тольк сё не тых. Мажлва, Валога яшчэ мае козыры рукаве. Дачакае на спрыяльны момант ды выкладзе Агусце сё з гакам. Назаве галоных завадатара. тады сапрады канец усяму. А Шчурок, хутчэй за сё, зробцца новым Намеснкам... Ёсць, аднак, мавернасць, што Алех Валога перакнецца на бок Севаста. Севаст можа прапанаваць значна больш, чым Агуста. Пасаду Цытадэл, напрыклад. Што да Ахмстрыньчыка, то гутарка пра яго жо нават не вядзецца. Спсал з рахунка.
Туман над балотам гусце гусце, змяняючы колер. Малочна-бялясы напачатку, ён спакваля зрабся густа-шэрым, з прожылкам чарноцця. У смузе пачал мроцца абрысы ц то вако, ц то сабак. Потым з туману вынырнул два ганчак - чорныя, як шок, з завостраным вушам - мочк, без брэху, заскакал вакол Стаха. Ён адчу, як у руку яму тыцнулася халодная мыса. Стах адхснуся.
– Не бойся. Не крануць, -
– Мне не страшна.
Страшна памраць, кал жывеш, як паскуднк. Ён веда, што хутка сё скончыцца. Яшчэ да вясны. "Пастанцы" абвесцяць "народную рэспублку" неадкладна аддадуць яе пад пратэктарат Дуумврату. На падставе з'яднання народа. Каля мльёну семгальца усё яшчэ жывуць на спрэчных тэрыторыях, якя адышл Дуумврату дванаццаць год таму... Усе будуць задаволены. Вайна скончыцца. Эверонцы заглынуць прынаду, Цытадэль атрымае зону плыву Дуумвраце. Хтры ход. Агусту ж лёс чакае незайздросны. Зачыняць у кляштары да канца жыцця. Альбо проста задушаць шнурам яе ж спачывальн. Заступнка ёй не знойдзецца. Усе будуць внавацць валадарку неабачлвай палтыцы, якая прывяла да страты тэрыторый - цэлая Паночная Правнцыя. Севаст жа пастане як ратанк мратворац. Гай Дамар. Новы мператар Раме... "А семгальца зно не спытал. Наша думка наогул нкога не цкавць. Глядзяць на нас, як на прадмет гандлю. Падзялл прадал, зрабл чужынцам на роднай зямл. Спачатку рамейцы, цяпер эверонцы. Каралества Семгален знкла з мапы сусвету, семгальца ужо выкрэслваюць з гстарычных хронк. Яшчэ трох, не застанецца нават успамна, што наш народ калсьц снава..."
– Вандронк. Вандронк так захаце, - прамовла яна, быццам адказ на яго думк. Голас яе гуча глуха.
– Пакуль жыве ваш народ, жыве Мроя. Ключ да Неба ён ужо забра. Засталася Мроя. Кал гэты дар Творцы будзе страчаны, яны прыйдуць. Тыя, што чакаюць Абшарах Цемры.
Стах пахта галавой.
– Народа жо не снуе. Штандар Каралества па дванаццаць год таму, больш няма каму падняць яго з бруду. Яны зншчыл сх. Ведаеце гэта? Трыста семгальца за адну ноч. Куля патылцу. Гэтыя забойствы не спынялся на працягу сх гадо акупацы. Яны забвал найлепшых. Тых, хто бы здольны натхнць павесц за сабою народ. Цяпер тут выпаленая пустэльня. Гэта зямля жо нкол не народзць героя.
– Ты памыляешся, Стах. Геро сё яшчэ нараджаюцца. вам ёсць за што змагацца.
– За мрою?
– за яе таксама.
Яны крочыл праз багнчша, а следам бегл два ганчак - маклвы эскорт сабак-прывда. Туман пачына патроху рассейвацца, незабаве Стах убачы наперадзе закнутую вузкакалейку, пракладзеную проста сярод балот. Напэна, там меся штучны насып. Стах нкол не чу пра рэйкавую дарогу, што пралягае праз Паночную Багну, не веда, дзе яна пачынаецца куды вядзе. Мабыць, яна была пабудавана вельм дано. вдавочна, па ёй ужо дог час не хадзл цягнк. Рэйк праржавел, памж згнлых шпал тапырыся зжацелы дзядонк. Рэйк... Ён раптам спынся, скурчышыся ад вострага болю грудзне. У роце з'явся металчны смак. Здаецца, кро хлынула горлам. Стах сцсну зубы, стрымлваючы стогн. Ног яго падагнулся, ён апусцся на кален, прыцскаючы далон да рота. Памж яго пальца сачылася кро. Жанеры рэгулярнай арм зараджаюць свае внток кулям-'аслдам', якя разрываюцца нутры цела, выдзраючы жмуты мяса крышачы костк. Болю ён тады не адчу. Жанер стая над параненым , хмылячыся, глядзе, як той курчыцца на зямл, выхаркваючы кавалк ласнага лёгкага разам з крывёй. Гэта Стах помн. Потым глеба пад м хснулася расплылася смаляной ямай, яго пацягнула некуды нз. Унз - апраметныя прорвы, дзе зввался, шыпячы, залатавокя гадзюк варушылася бледнае карэнне, цягнучыся да чорных крынц, што нкол не ведал сонечнага святла. Ён убачы падземных стот, якя прагрызал сабе лёх тлустым чарназёме сярод крохкх збялелых костак раструшчаных чарапо. Унз, унз...рэйк.
Рэйкавая дарога пралягала цераз выпалены сонцам стэп. Вакол, накольк вока сягае - бяскрайняя ранна, пляскатая, як памсак. н дрэца тут, н рачулк, тольк каменныя крушн ды пажоклая трава да самага далягляду, дзе бляклае бясколернае неба быццам злваецца з зямлёй. х везл, як жывёлу, у перапоненай цяплушцы. Ваду там давал двойчы сутк, па конацы рук. Вада была саланаватая, са шматкам ржы. Ежу давал таксама двойчы. Ранцой сух шэры хлеб, як крышыся руках, увечары нейкую калатушку, падобную да жатаватай блявоцны. Мужчын везл ншым вагоне. Тут был тольк жанчыны з дзецьм. Вочы жанчын был нежывыя чорныя, як асмалк. Дзец пражыл яшчэ вельм нядога, Вандронк не паспе авалодаць х душам. Вочы дзяцей был чыстыя мел колер. Яны памрал. Памрал яшчэ дарозе. Дарога базальтавую пустыню - таксама выпрабаванне. Не се вытрымлваюць. Спачатку памерла дзця, потым жанчына. Цягнк спынся, целы падчапл на крук павалакл да дзвярэй. Вось сё. У стэпе здож рэйкавай дарог цягнуцца моглк з безыменным маглам. У цяплушках, якя пазуць на подзень, да самерытавых шахт, увесь час нехта памрае...