Порт у тумане (на белорусском языке)
Шрифт:
– А Луi, мусiць, ведаў, - паволi сказаў Мэгрэ, - што, калi б Жарыс памёр, вы атрымалi б у спадчыну трыста тысяч!
Усё адбылося так iмгненна, што камiсар ледзь не апынуўся на падлозе. Луi навалiўся на яго, спрабуючы схапiць за горла. Жулi заенчыла з усяе сiлы.
Камiсару ўдалося схапiць на ляту руку Луi. Павольным, але моцным рухам ён вывернуў яе матросу за спiну i прахрыпеў:
– Прымi лапы!
Жулi, прыцiснуўшыся да сцяны i закрыўшы твар рукамi, рыдала, час ад часу слаба, няўцешна ўскрыкваючы:
– Божа мой! Божа мой!
– Будзеш ты гаварыць, Луi!
– адчаканiў Мэгрэ, выпускаючы руку былога катаржнiка.
– Мне няма чаго сказаць.
– А калi я цябе арыштую?
– Арыштоўвай.
– Iдзi за мною.
Жулi ўскрыкнула:
– Пан камiсар, я прашу вас! Луi, кажы, што ведаеш, я заклiнаю цябе!
Яны ўжо стаялi каля зашклёных дзвярэй кухнi. Вялiкi Луi азiрнуўся. Твар у яго быў барвовы, вочы блiшчалi. Хочучы перадаць свае пачуццi, ён зрабiў нейкую грымасу, якую нельга апiсаць словамi, i працягнуў руку да пляча сястры.
– Жулi, клянуся табе...
– Не чапай мяне!..
Пасля кароткiх ваганняў ён ступiў у калiдор, азiрнуўся.
– Паслухай...
– Не! Не! Iдзi адсюль!
Пачуўшы гэта, ён пасунуўся ўслед за Мэгрэ, спынiўся на ганку, хацеў азiрнуцца яшчэ раз, але перасiлiў сябе. Дзверы за iмi зачынiлiся. Не прайшлi яны i некалькiх метраў, як дзверы адчынiлiся i на ганак выскачыла Жулi. Яна паклiкала:
– Луi!
Але было позна. Шквальны вецер быў такi, што мужчыны не пачулi яе.
Дождж умомант вымачыў iх дашчэнту, вецер, здалося, прадзьмуў наскрозь. Нiчога не было вiдаць, нават сцен шлюза. Раптам над iмi пачуўся голас:
– Гэта ты, Луi?
Гаварыў Ланэк, з борта шхуны. Ён пачуў крокi i высунуў галаву з люка. Пэўна, ён зразумеў, што матрос iшоў не адзiн, бо надта хутка сказаў па-брэтонску:
– Ускоквай на бак, i змываемся.
Мэгрэ зразумеў, але чакаў, бо не бачыў у цемрадзi, дзе пачынаецца i дзе канчаецца шхуна. Ён толькi няясна ўгадваў масiўную постаць Луi, яго мокрыя плечы, што блiшчалi пад дажджом.
Х. ТРОЕ СА ШХУНЫ
Вялiкi Луi зiрнуў на мора, якое ператварылася ў адну вялiзную чорную пляму, пасля ўпотайкi на Мэгрэ, пацiснуў плячыма i спытаўся ў камiсара:
– Падымецеся на борт?
Мэгрэ заўважыў, што Ланэк трымае нешта ў руках: гэта быў канец швартова. Угледзеўшыся, камiсар убачыў, як па берагавым кнехце слiзнуў, вяртаючыся на судна, трос. Значыць, трос быў проста накiнуты на кнехт, а абодва яго канцы былi замацаваны на палубе. Гэта дазваляла экiпажу "Сэн-Мiшэля" аддаць швартовы, не сыходзячы на бераг.
Камiсар ступiў на стрынгер, скочыў на палубу. Услед за iм - Луi.
Мэгрэ ведаў, што ў порце не было нiкога. Жулi, напэўна, рыдала цяпер на кухнi, трыста метраў адсюль, i калi не лiчыць яе, дык блiжэй за ўсiх да судна былi партавiкi ў цёплым шынку.
Нягледзячы на хвалярэзы, мора ў порце было неспакойнае, i "Сэн-Мiшэль" то падымаўся, то апускаўся на хвалях, нiбы падпарадкоўваўся магутнаму подыху стыхii.
У чэрнядзi ночы вiднелiся толькi слабыя жоўтыя водблiскi на вадзе i ў некаторых мясцiнах сушы. На носе судна кiвалася цьмяная капiтанава постаць: Ланэк здзiўлена паглядваў на Луi. На капiтане былi высокiя гумовыя боты, плашч-дажджавiк, зюйдвестка, у руках - канат.
Нiхто нiчога не гаварыў, усе нечагась чакалi. Трое на шхуне асцярожна назiралi за Мэгрэ, такiм дзiўным сярод iх у сваiм палiто з аксамiтным каўняром i ў капелюшы, якi ён прытрымлiваў рукою.
– Вы не адплывяце сёння ноччу!
– сказаў ён.
Нiхто не запярэчыў, хiба што Ланэк i Вялiкi Луi абмянялiся позiркамi, якiя, мабыць азначалi:
"Адплывём усё-такi?"
"Не варта".
Парывы ветру рабiлiся такiя лютыя, што цяжка было ўтрымацца на нагах. Мэгрэ накiраваўся да знаёмага яму люка:
– Пагаворым... Паклiчце таксама другога матроса...
Ён вырашыў, што будзе лепш, калi ў тыле ў яго не застанецца нiкога. Усе чацвёра спусцiлiся па стромкай лесвiцы. Маракi знялi боты i плашчы. Гарэла падвешаная лямпа, на стале побач з марскою картаю ў тлустых плямах i алоўкавых паметках стаялi шклянкi.
Ланэк кiнуў у печ два брыкеты вугалю. Ён не запрашаў госця выпiць i пазiраў на яго скрыва. Стары Сэлестэн сеў у дальнiм куце. Злы i ўстрывожаны, ён гадаў, нашто яго паклiкалi ў кубрык.
Па адных толькi паставах маракоў можна было здагадацца, што нiхто не хацеў пачынаць размову, не ведаючы, чаго хоча ад iх Мэгрэ. Капiтан дапытлiва глядзеў на Вялiкага Луi, якi адказваў яму поўнымi адчаю позiркамi.
Хiба ж мог Луi растлумачыць Ланэку тое, што ведаў, у двух словах?
Адкашляўшыся, капiтан спытаўся:
– Вы добра падумалi?
Мэгрэ сядзеў на лаўцы, паклаўшы локцi на стол, i машынальна круцiў у руках засаленую шклянку.
Вялiкi Луi стаяў, крыху нахiлiўшы галаву, каб не даставаць да столi. Ланэк рабiў выгляд, што нешта шукае ў шафе.
– Пра што?
– адказаў Мэгрэ на пытанне.
– Не ведаю, якiя ў вас правы, але магу сказаць, што асабiста я падпарадкоўваюся толькi марскiм уладам. Адны яны могуць забаранiць судну ўвайсцi ў порт або выйсцi з яго.
– Ну i што з таго?
– Вы не даяце мне адплыць з Вiстрэама, а мне трэба ў Ларашэль, дзе мяне чакае новы груз. За кожны дзень спазнення я плачу няўстойку.
Размова пачыналася блага: дужа сур'ёзны, бадай, афiцыйны тон быў у Ланэка. Мэгрэ ўжо чуў нешта падобнае: мэр пагражаў яму прыкладна гэтаксама, дый Жан Марцiно згадваў пра ўлады, толькi дыпламатычна.
Мэгрэ з шумам удыхнуў паветра, кiнуў на маракоў хуткi позiрк, якi можна было б назваць гарэзлiвым.
– Не прыкiдвайся хiтруном, - сказаў ён Ланэку па-брэтонску, - а лепш налi выпiць.