Сад Замкнёных Гор
Шрифт:
Раншай распрануў мяне, дастаў з торбы слоік з падобнай да мёду цягучай вадкасьцю, і доўга, рупліва шмараваў ёю мае цела. Я выцярпеў усю пакутліваю працэдуру бальзамаваньня. Добра, што мае ўнутранасьці ён намерваўся выразаць толькі ў сьвяшчэнны дзень поўні.
Раншай зноў мяне апрануў, прамармытаў незразумелыя мне замовы, пры гэтыя торгаў за ногі, рукі, галяву.
— Паднімайся і ідзі да сваіх сваякоў, — нарэшце сьвяточна прагнусавіў ён.
Я сьцяміў, што мне пара ўставаць, — затарможанымі рухамі падняўся і стаў побач з трымя мерцвякамі.
— Нядрэнны
Зомбі патрэбныя Раншаю, каб выконваць самую цяжкую працу, якая была ў Садзе. Мы акопвалі пладовыя дрэвы (гэта мяне выратавала ад голаду — я здолеў непрыкметна з’есьці пару булак хлебнага дрэва), цягалі сухое вецьце, што ападалі ад дрэваў, сьсякалі і адносілі на сьметніцу старыя высохлыя галіны, палівалі, саджалі, палолі.
Галоўнае, калі Раншай правяраў працу, мне трэба было рабіць усё сынхронна зь іншымі зомбі, каб ня выклікаць падазрэньне. Ноччу я плянаваў уцекчы, папярэдне перарэзаўшы хадзячым мерцвякам жылы.
Але ж пад вечар, (ужо ў гэты вечар!) я заўважыў, што ў Раншая пасівелі скроні, падалося, што ў яго на твары паглыбіліся зморшчыны, ён увесь, раптам, пастарэў, згорбіўся. Мае сурокі відавочна перамагалі.
Гэта адчуў і Раншай, бо ня мог не заўважыць перамены, што адбыліся ў яго. Калі спачатку ён апраўдваў свае няважнае адчуваньне бясоннай ноччу, барацьбой са мной і стварэньнем зь мяне «зомбі», то цяпер ён западозрыў нядобрае.
— Ах, праклятыя шаманы-далакопы! — выкрыкнуў Раншай. — Забеце яго, — загадаў ён маім «сваякам».
Аднак я быў гатовы да бойкі. У маёй руцэ я сьціскаў месяцападобны цясак, якім удзень сёк сухастой. Хаця зомбі таксама былі ўзброеныя такімі ж нажамі, але іх рухі падаліся нязграбнымі. Я пабег, і калі цяжка тупаючы за мною, мерцвякі набягу выцягнуліся адно з адным у ланцужок, я зь імклівага развароту абязгаловіў спачатку аднаго, пасьля другога зомбі-мужчын. Шэйныя пазванкі, відавочна, былі збуцвелыя, бо шыі агідна хлюпалі і пырскалі чорным брудам, калі ў іх уваходзіла лязо нажа.
Давялося паваждацца з «жардзяйкай», яе трэнераваныя цягліцы памяталі двубоі, што калісьці яна праводзіла ў падзямельлі. Я злавіў яе на падманным выпадзе і адсёк кісьць правай рукі, у якой яна трымала зброю. З чорнай кульці не палілася крыві, толькі набухла бурая вялікая кропля, «жардзяйка» нават не пачула страты, упарта наступала. Раз за разам я пагружаў лязо цясака ў яе рыхлае цела. Яна ўпарта спрабавала наваліцца на мяне, здушыць. Усё было скончана, калі і яе галава пакацілася ў кустоўе. Безгаловае, у чорных шнарах цела, пахіснуўшыся, сьпінай упала на траву.
Я паглядзеў на Раншая, у яго на абліччы я ўбачыў страх сьмерці.
— Я праклінаю цябе! — хрыпеў ён.
Раншай пражыў яшчэ тры дні. Ён ляжаў на паляне, ня могучы ўзьняцца. Я спрабаваў яго карміць, але стары адмаўляўся браць ежу з маіх рук. Ён безупынку шапатаў закляцьці і малітвы да Саду — раптам той «перадумае» і пераабярэ зноў яго.
Калі я падыходзіў да Раншая, ён траціў свае апошнія сілы, на тое, каб сквапна агледзець мяне — ці не зьявілася ў мяне прыкметаў хворасьці. Аднойчы ўсьміхнуўся, калі пачуў, як я кашлянуў…
Раншай кавэнчыўся ўсю ноч. Яго то скурчвала, то рэзка распроствала. Ён гучна стагнаў. Рэха падаўжала яго стогны, пераўтвараючы іх у бясконцае скавытаньне. Мне было страшна і агідна. Нічым дапамагчы яму ня мог, акрамя як паскорыць яго скон, але я ня мог прымусіць сябе забіць чалавека. Ці было ў мяне на тое маральнае права?
Твар Раншая прасьвятлеў, ён убачыў сонца, што ўзышло з-за скалаў, усьміхнуўся сваёй сумнай усьмешкай, закрыў вочы і заціх.
Я пахаваў яго.
І стаў гаспадаром Саду.
XXV
Як мог я пераймаў агранамічную дзейнасьць Раншая. Як мог даглядаў свой Сад.
Але ж, нягледзячы на ўсю прыгажосьць і шчодрасьць наземнай прыроды, я неўзабаве адчуў, тую бяздонную самоту, пра якую казаў Раншай.
Сад увасабленьне зямнога рая, дзе бясьпечнае лагоднае жыцьцё можа быць вечным. Але я заўсёды адчуваў вялікае падступства Саду Замкнёных Гор. Ці можа быць рай для аднаго чалавека?
Толькі спадзяваньне на прылёт з зораў продкаў, трошкі суцяшала горыч і нудную боль адзінокага існаваньня.
З прытоеным жахам і насьцярожанасьцю чакаў прыходу госьця. Я ня ведаў, як паступлю. З аднаго боку мяне б узрадавала зьяўленьне яшчэ аднаго чалавека, а з другога, я ўжо бачыў дзеяньне сурокаў. Магчыма наступная чарга «згаснуць» мая.
Але праходзілі дні нікога не было.
Самота дзікая, глыбокая, бясконцая, бязьмежная. Толькі ў сьне я зноў быў спаміж людзей. І часта побач са мною была мая каханая Руата.
У адзін дажджлівы дзень, пасьля моцнага прыступу самоты, я ўспомніў пра падарунак старога філёзафа і яго словы: «Разгарні, калі будзе вельмі адзінока».
З патаемнай кішэні я дастаў папяровы пакунак. На ім былі напісаны тры дробныя літаркі ЗСВ. Я ня ведаў, што яны азначаюць, магчыма Оярэт-С штосьці для сябе занатаваў.
Там было семя яблыка.
Я ўспомніў легенду пра запаветны плод пазнаньня. Магчыма філёзаф закадаваў гэтае зернейка на штосьці, што вылячыць мяне ад самоты, што дасьць магчымасьць жыць разам зь іншымі людзьмі?
Зернейка прарасло, дало парастак.
Я зразумеў, што проста, даглядаючы дрэўца, падоранае табе знаёмым, прыяцелем ці лепей сябрам, ты, нібы зноўку сустракаесься з тым чалавекам, зноўку размаўляеш зь ім, нават спрачаесься, крыўдзісься на яго, даруеш яму капрызы…
Прайшло чатыры гады, яблыня сталася даволі моцненькім саджанцам.
Я паліваў яго зь вялікай гарбузнай бутлі і раптам пачуў, што птушкі насьцярожана ціўкаюць у заходнім баку Саду. Не адразу прыйшла думка, што Брама, якая якраз і была на Захадзе маёй зялёнай краіны, закінула мне канкурэнта.
З трывогай і цікаўнасьцю я пайшоў да пячоры гасьцей.
Гэта быў, як ён сам пра сябе казаў, вандроўны паэт з Усходніх Галерэй. Звалі яго Мазей. Яшчэ малады, курчавы, зь вялікімі карымі вачыма і пухнатымі губамі. Ён яўна падабаўся паненкам. А зайшоў на Мост толькі дзеля экзотыкі. Я кінуў яму пас самаробнай тканіны, каб ён абматаўся вакол пояса.