Чалавек на лаўцы (на белорусском языке)
Шрифт:
Ён працаваў да сямi гадзiн з такiм iмпэтам, быццам ад ягонай працы залежаў лёс свету. Ён закончыў i давёў да ладу афармленне раней пачатых спраў, тых, што тыднямi, а некаторыя i месяцамi чакалi сваёй чаргi, i нават тых, што практычна не мелi нiякае важнасцi.
Нарэшце ён пайшоў з бюро з пачырванелымi ад доўгага i напружанага чытання-пiсання вачыма.
I тут яму здалося, нiбыта нешта вакол яго перамянiлася. Спачатку ён не мог зразумець, што менавiта. Нарэшце працягнуў руку - i зразумеў:
Камiсар адчуў, што яму ўжо яго не хапае.
6. ЖАБРАКI
Монiка Турэ сядзела ў "клетцы" - так Мэгрэ называў прыёмную. Камiсар даваў ёй "настояцца" - многiя ў гэтай чакальнi гублялi ўпэўненасць.
– Што яна там робiць?
– спытаўся Мэгрэ ў Сантонi.
– Нiчога.
– Як у яе настрой?
– Маўчыць. Змрочная.
Iдучы на ранiшнi рапарт, Мэгрэ мiмаходзь зiрнуў на дзяўчыну. Праз паўгадзiны, калi ён вяртаўся ў кабiнет, яна сядзела ў той самай паставе.
З зашклёнай чакальнi было добра вiдаць калiдор аддзялення. Сноўдалi туды-назад iнспектары з пульхнымi папкамi. Правялi арыштаванага ў кайданках, потым - нейкую заплаканую жанчыну. Аднак на дзяўчыну, здавалася, нiшто не дзейнiчала. Яна захоўвала поўны спакой, хоць за гэты час у кабiнет да Мэгрэ выклiкалi ўжо ўсiх наведнiкаў.
Праслухоўванне тэлефона Марыеты Жыбон нiчога не дало: анiводнага званка. Можа, яна што-небудзь западозрыла?
Назiраючы за домам, iнспектар з аддзела нораваў таксама нiчога не заўважыў.
– А Жарыса ўчора ў шэсць гадзiн вечара бачыў на рагу плошчы Клiшы i вулiцы Бацiньёль адзiн палiцэйскi. Жарыс выходзiў з бiстро. Схапiць яго палiцэйскi не паспеў, Жарыс знiк у натоўпе. Больш яго ў гэтым квартале не бачылi, колькi нi пiльнавалi.
Як сказаў уладальнiк бiстро, гэты клiент нiкому не тэлефанаваў, але з'еў пяць яек укрутую з булачкамi i выпiў тры кубкi кавы. Даўно, напэўна, нябога не еў як след.
Затым камiсара запрасiў да сябе суддзя Камельё.
– Нiчога новага?
– спытаўся ён.
– Спадзяюся накрыць забойцу ў блiжэйшыя днi.
– Забойства з мэтаю абрабавання?
– Думаю, што так.
Нарэшце Мэгрэ атрымаў лiст з фiрмы, дзе быў зроблены нож, якiм забiлi Турэ. Фiрма паведамляла: па нумары на дзяржаннi ўдалося высветлiць, што нож з вялiкай партыi тавару, прададзенай аптавiку ў Марселi.
Выходзiць, марна пяць iнспектараў ажно тры днi апытвалi ледзь не ўсiх парыжскiх гандляроў нажамi. Жанв'е мала не закалацiла.
– Нiчога, - супакоiў яго камiсар, - звяжыся з Марселем, няхай пашукаюць. Потым захапi Моэрса з лабараторыi i схадзi з iм на вулiцу Ангулем. Няхай Моэрс здыме ўсе адбiткi пальцаў, якiя толькi знойдзе ў пакоi Турэ. Асаблiва ўважлiва трэба агледзець верх шафы.
А Монiка ўсё чакала. Час ад часу Мэгрэ пасылаў каго-небудзь зiрнуць на яе. Дзяўчына па-ранейшаму сядзела моўчкi, нiчога не рабiла i заставалася зусiм спакойная. Камiсар дзiвiўся: пасядзеўшы гадзiну ў "клетцы", мала хто не пачынаў нервавацца.
Нарэшце, калi прайшло паўтары гадзiны, Мэгрэ загадаў запрасiць яе. Ён сустрэў дзяўчыну стоячы i папрасiў прабачэння.
– Мне хацелася б пагаварыць з вамi грунтоўна, i я быў вымушаны вырашыць спешныя справы. Сядайце, калi ласка.
Дзяўчына села, паправiла прычоску, акуратна паклала сумку на каленi.
Мэгрэ сеў за стол, узяў у рот люльку, але перш чым чыркнуць запалкаю, запытаўся:
– Дазволiце?
– Дыму я не баюся, бацька палiў i дзядзькi таксама.
Мiнулы раз яна была ўзнерваваная, устрывожаная.
– Панна Монiка, вы вельмi любiце сваю мацi?
Мэгрэ збiраўся пачаць допыт "з музыкай": паступова i непрыкметна завесцi дзяўчыну ў тупiк, каб змусiць сказаць праўду. Аднак першы ж яе адказ збянтэжыў камiсара.
– Не, - сказала яна зусiм спакойна.
– Вы хочаце сказаць, што не ладзiце з ёю?
– Я яе ненавiджу.
– А чаму, вы можаце сказаць?
Яна пацiснула плячыма.
– Вы ж былi ў нас дома. Бачылi яе.
– Дакладней можна?
– Яна думае толькi пра сябе, пра сваё становiшча ў грамадстве, пра сваю старасць. Злуецца, што выйшла замуж не так удала, як сёстры, i што ёй прыходзiцца рабiць выгляд, што яна жыве не горш.
– А бацьку вы любiлi?
Яна маўчала, i Мэгрэ перапытаў.
– Я думаю, - адказала яна, - не вельмi прыемна гаварыць пра гэта цяпер.
– I яго вы не надта любiлi?
– Яго можна было толькi пашкадаваць.
– Што вы маеце на ўвазе?
– Ён нiчога не рабiў, каб палепшыць сваё становiшча.
– У чым палепшыць?
– Ва ўсiм.
– I тут яна загаварыла з iмпэтам: - Я вось дык толькi i думаю пра тое, каб палепшыць нашае так званае жыццё. Мне яно абрыдла. У мяне адна мэта - з'ехаць.
– Выйсцi замуж?
– Выйсцi не выйсцi, але з'ехаць.
– I вы гэта збiралiся зрабiць у блiжэйшым часе?
– На днях.
– А з бацькамi вы раiлiся?
– А навошта?
– Значыцца, вы з'ехалi б, не сказаўшы нi слова?
– А чаму не? Што б гэта ў iхнiм жыццi змянiла?
Мэгрэ было ўсё цiкавей слухаць дзяўчыну. Ён нават забыўся на сваю люльку, i яму прыйшлося запальваць яе два разы.
– Скажыце, а калi вы даведалiся, што бацька не працуе болей у Капланаў? спытаўся ён раптам.
Мэгрэ чакаў, што дзяўчына расхвалюецца, але тая, вiдаць, падрыхтавалася да падобных пытанняў. Iнакш растлумачыць яе поўны спакой нiяк было нельга.