Nauka Holenderskiego przez Literatur?: Analiza i T?umaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej

Shcheholevatyi Nikita

Het meisje zag ik niet: ik zag niets! Alles werd me groen en geel voor de oogen. (Nie widzialem dziewczyny: nie widzialem nic! Wszystko stalo sie zielone i zolte przed moimi oczami; het meisje zag ik niet – nie widzialem dziewczyny, ik zag niets! – nie widzialem nic, alles werd me groen en geel voor de oogen – wszystko stalo sie zielone i zolte przed moimi oczami).

Ik stamelde een aoristus primus van ik weet niet welk werkwoord… (Belkotalem aoryst primus jakiegos czasownika, ktorego nie pamietam…; ik stamelde een aoristus primus van ik weet niet welk werkwoord – belkotalem aoryst primus jakiegos czasownika, ktorego nie pamietam).

Plait-il? zeide zy. (– Slucham? powiedziala; plait-il – slucham, zeide zy – powiedziala).

Ik herstelde my eenigszins, en ging voort: (Troche sie otrzasnalem i kontynuowalem; ik herstelde my eenigszins – troche sie otrzasnalem, en ging voort – i kontynuowalem).

Meenin aeide thea, en…dat Egypte een geschenk van den Nyl was. (– Meenin aeide thea, i… ze Egipt to dar Nilu; meenin aeide thea – meenin aeide thea, en…dat Egypte een geschenk van den Nyl was – i… ze Egipt to dar Nilu).

Ik ben overtuigd dat ik in de kennismaking zou geslaagd zyn, indien niet op dat oogenblik een myner makkers uit kinderachtige baldadigheid my een zoo harden stoot in den rug had gegeven, dat ik heel onzacht tegen de uitstalkast aanvloog, die op halvemanshoogte de voorzy van de kraam afsloot. (Jestem przekonany, ze udaloby mi sie nawiazac znajomosc, gdyby nie to, ze w tym momencie jeden z moich kolegow z dziecinnej zlosliwosci pchnal mnie tak mocno w plecy, ze uderzylem gwaltownie w lade, ktora na wysokosci pol czlowieka zamykala front straganu; ik ben overtuigd dat ik in de kennismaking zou geslaagd zyn – jestem przekonany, ze udaloby mi sie nawiazac znajomosc, indien niet op dat oogenblik een myner makkers uit kinderachtige baldadigheid – gdyby nie to, ze w tym momencie jeden z moich kolegow z dziecinnej zlosliwosci, my een zoo harden stoot in den rug had gegeven – pchnal mnie tak mocno w plecy, dat ik heel onzacht tegen de uitstalkast aanvloog – ze uderzylem gwaltownie w lade, die op halvemanshoogte de voorzy van de kraam afsloot – ktora na wysokosci pol czlowieka zamykala front straganu).

Ik voelde een greep in myn nek…een tweeden greep veel lager…ik zweefde een oogenblik…en voor ik recht begreep hoe de zaken stonden, was ik in de kraam van den Griek, die in verstaanbaar fransch zei dat ik een gamin was, en dat hy de policie roepen zou. (Poczulem uchwyt na mojej szyi… drugi uchwyt znacznie nizej… unosilem sie przez chwile… i zanim zrozumialem, jak sie rzeczy maja, bylem w straganie Greka, ktory w zrozumialym francuskim powiedzial, ze jestem gaminem i ze wezwie policje; ik voelde een greep in myn nek – poczulem uchwyt na mojej szyi, een tweeden greep veel lager – drugi uchwyt znacznie nizej, ik zweefde een oogenblik – unosilem sie przez chwile, en voor ik recht begreep hoe de zaken stonden – i zanim zrozumialem, jak sie rzeczy maja, was ik in de kraam van den Griek – bylem w straganie Greka, die in verstaanbaar fransch zei dat ik een gamin was – ktory w zrozumialym francuskim powiedzial, ze jestem gaminem, en dat hy de policie roepen zou – i ze wezwie policje).

Nu was ik wel dicht by het meisje, maar genoegen deed het me niet. (Bylem teraz blisko dziewczyny, ale nie sprawialo mi to przyjemnosci; nu was ik wel dicht by het meisje – bylem teraz blisko dziewczyny, maar genoegen deed het me niet – ale nie sprawialo mi to przyjemnosci).

Ik schreide, en bad om genade, want ik zat vreeselyk in angst. (Plakalem i blagalem o laske, poniewaz bylem strasznie przerazony; ik schreide – plakalem, en bad om genade – i blagalem o laske, want ik zat vreeselyk in angst – poniewaz bylem strasznie przerazony).

Maar het baatte niet. (Ale to nie pomoglo; maar het baatte niet – ale to nie pomoglo).

De Griek hield me by den arm, en schopte my. (Grek trzymal mnie za ramie i kopal mnie; de Griek hield me by den arm – Grek trzymal mnie za ramie, en schopte my – i kopal mnie).

Ik zocht naar myn makkers – we hadden juist dien morgen veel over Scaevola te doen gehad, die zyn hand in 't vuur stak, en in hun latynsche opstellen hadden ze dit zoo heel mooi gevonden – jawel! (Szukajac moich kolegow – wlasnie tego ranka duzo rozmawialismy o Scaevoli, ktory wlozyl reke do ognia, a w swoich lacinskich wypracowaniach uznali to za bardzo piekne – tak!; ik zocht naar myn makkers – szukajac moich kolegow, we hadden juist dien morgen veel over Scaevola te doen gehad – wlasnie tego ranka duzo rozmawialismy o Scaevoli, die zyn hand in 't vuur stak – ktory wlozyl reke do ognia, en in hun latynsche opstellen hadden ze dit zoo heel mooi gevonden – a w swoich lacinskich wypracowaniach uznali to za bardzo piekne, jawel – tak).

Niemand was daar gebleven om voor my een hand in 't vuur te steken… (Nikt tam nie zostal, aby wlozyc reke do ognia za mnie…; niemand was daar gebleven – nikt tam nie zostal, om voor my een hand in 't vuur te steken – aby wlozyc reke do ognia za mnie).

Zoo meende ik. (Tak myslalem; zoo meende ik – tak myslalem).

Maar zie, daar vloog op-eens myn Sjaalman door de achterdeur de kraam in. (Ale zobacz, nagle moj Sjaalman wpadl przez tylne drzwi do straganu; maar zie – ale zobacz, daar vloog op-eens myn Sjaalman door de achterdeur de kraam in – nagle moj Sjaalman wpadl przez tylne drzwi do straganu).

Hy was niet groot of sterk, en pas een jaar of dertien oud, maar hy was een vlug en dapper mannetje. (Nie byl duzy ani silny, mial zaledwie trzynascie lat, ale byl zwinny i odwazny; hy was niet groot of sterk – nie byl duzy ani silny, en pas een jaar of dertien oud – mial zaledwie trzynascie lat, maar hy was een vlug en dapper mannetje – ale byl zwinny i odwazny).

Nog zie 'k zyn oogen flikkeren – anders zagen ze flauw – hy gaf den Griek een vuistslag, en ik was gered. (Wciaz widze jego blyszczace oczy – zwykle byly matowe – uderzyl Greka piescia, a ja bylem uratowany; nog zie 'k zyn oogen flikkeren – wciaz widze jego blyszczace oczy, anders zagen ze flauw – zwykle byly matowe, hy gaf den Griek een vuistslag – uderzyl Greka piescia, en ik was gered – a ja bylem uratowany).

Later heb ik gehoord dat de Griek hem duchtig geslagen heeft, maar omdat ik een vast principe heb, me nooit te bemoeien met dingen die me niet aangaan, ben ik terstond weggeloopen. (Pozniej dowiedzialem sie, ze Grek go solidnie pobil, ale poniewaz mam stala zasade, aby nigdy nie mieszac sie w sprawy, ktore mnie nie dotycza, natychmiast ucieklem; later heb ik gehoord dat de Griek hem duchtig geslagen heeft – pozniej dowiedzialem sie, ze Grek go solidnie pobil, maar omdat ik een vast principe heb – ale poniewaz mam stala zasade, me nooit te bemoeien met dingen die me niet aangaan – aby nigdy nie mieszac sie w sprawy, ktore mnie nie dotycza, ben ik terstond weggeloopen – natychmiast ucieklem).

Ik heb het dus niet gezien. (Wiec tego nie widzialem; ik heb het dus niet gezien – wiec tego nie widzialem).

Ziedaar de reden waarom zyn trekken me zoo aan reukwerk herinnerden, en hoe men in Amsterdam twist kan krygen met een Griek. (Oto powod, dla ktorego jego rysy przypominaly mi zapachy i jak mozna w Amsterdamie wdac sie w klotnie z Grekiem; ziedaar de reden waarom zyn trekken me zoo aan reukwerk herinnerden – oto powod, dla ktorego jego rysy przypominaly mi zapachy, en hoe men in Amsterdam twist kan krygen met een Griek – i jak mozna w Amsterdamie wdac sie w klotnie z Grekiem).