Першая справа Мэгрэ (на белорусском языке)
Шрифт:
– Ну?
– запытаўся ён.
А так як Мэгрэ не ведаў, што сказаць, дадаў:
– Дэдэ - гэта я.
Мэгрэ нарыхтаваў тысячу варыянтаў сваiх паводзiн на выпадак, калi ён, нарэшце, апынецца ў прысутнасцi гэтага чалавека, але цяпер ён раптам вырашыў весцi сябе зусiм па-новаму.
– Я толькi ўчора прыехаў, - няўклюдна прамовiў ён.
– Адкуль?
– З Лiёна. Я жыву ў Лiёне.
– Вось як? Цiкава!
– Я шукаю аднаго майго сябра, таварыша па вучобе...
– Ну, у такiм выпадку гэта напэўна не я.
– Гэта граф д'Ансеваль...
– Вось як!
Дэдэ не ўсмiхнуўся. Ён прыцмокнуў, задумаўся.
– I дзе вы шукалi Боба?
– Ды ўсюды. У гатэлi яго не аказалася.
– Ну, вядома, ён жа даў вам адрас гатэля, яшчэ калi вы вучылiся ў калежы!
– Мне даў яго адзiн наш агульны знаёмы.
Дэдэ падаў ледзь прыкметны знак бармэну.
– Ну што ж! Раз вы сябар Боба, прашу вас выпiць з намi чарку. У нас сёння якраз маленькая сямейная ўрачыстасць.
I ён знакам запрасiў яго ў кабiнет. Стол быў ужо накрыты. У срэбным вядзерцы ў лёдзе халадала шампанскае. Паблiсквалi фужэры, жанчына ў чорным сядзела, узлокцiўшыся на стол, мужчына з перабiтым носам i бычынымi вачыма павольна падняўся i застыў у позе баксёра, што прыгатаваўся да раўнда.
– Гэта Альберт, наш школьны таварыш.
I Дэдэ паглядзеў на Альберта тым жа дзiўным позiркам, як i на гаспадара. Ён не ўзнiмаў голасу, па-ранейшаму не ўсмiхаўся, i, аднак, усё гэта нагадвала нейкi страшнаваты фарс.
– Люсiль - жонка Боба.
Мэгрэ ўбачыў рубец на вельмi прыгожым, вельмi выразным твары, i калi ён паклонам павiтаўся з ёю, слёзы блiснулi на вейках маладой жанчыны. Люсiль паспешлiва выцерла iх насоўкай.
– Не звяртайце ўвагi. У яе надоечы памёр папа. Вось i разбаўляе шампанскае слязьмi. Ангелiно! Фужэр i прыбор!
Было нешта дзiўна-трывожнае ў гэтай лядзянай прыязнасцi з затоенай у ёй пагрозай. Мэгрэ азiрнуўся, i яму стала абсалютна ясна, што выйсцi адсюль ён зможа толькi з дазволу невысокага мужчыны ў клятчастым гарнiтуры.
– Вы, значыць, прыехалi з Лiёна, каб сустрэцца са сваiм даўнiм прыяцелем Бобам?
– Не толькi дзеля гэтага. У мяне справы ў Парыжы. I вось адзiн з маiх сяброў сказаў, што i Боб тут. Я даўно згубiў яго сляды.
– Даўно, значыцца! Ну што ж! За ваша здароўе... Сябры нашых сяброў - нашы сябры. Пi, Люсiль!
Яна падпарадкавалася, падняла фужэр, але рука яе дрыжала, тонкае шкло дзынькала аб зубы.
– Сёння пасля поўдня яна атрымала тэлеграму. Памёр бацька! Дык дагэтуль нiяк не супакоiцца. Пакажы тэлеграму, Люсiль.
Яна здзiўлена паглядзела на яго.
– Пакажы васпану...
Яна пакорпалася ў сумачцы.
– Здаецца, я забыла яе ў нумары.
– Вы любiце макароны? Гаспадар гатуе iх для нас па спецыяльнаму рэцэпту. Дарэчы, як вас завуць?
– Жуль.
– Прыгожае iмя Жуль. Хораша гучыць. Ну, старына Жуль, дык пра што гэта мы гаварылi?
– Мне б хацелася пабачыцца з Бобам да майго ад'езду.
– Ах, праўда, вы ж спяшаецеся назад у Бардо!
– У Лiён.
– Ах, праўда, у Лiён! Слаўны горад! Я ўпэўнены, Боб вельмi засмуцiцца, калi не пабачыць
– Не ведаю.
– Падумай! Я, напрыклад, гатоў паклясцiся, што разводзiць "цыпак".
Няўжо ён сапраўды прамовiў гэта слова? Чаму менавiта "цыпак" - гэтак жа сярод крымiнальшчыны называюць палiцэйскiх! Што гэта - сiгнал Дэдэ сваiм сябрам?
– Я працую ў страхавым агенцтве, - прамармытаў Мэгрэ; ён вырашыў iграць сваю ролю да канца, бо iншага выйсця не было.
Iм падалi закусь. На стале з'явiлася новая пляшка, якую знакам заказаў Дэдэ.
– Вось сапраўды ўжо, як кажуць, гара з гарой... Прыбываеш у Парыж, i раптам усплываюць цьмяныя ўспамiны пра даўняга школьнага таварыша, i адразу ж выпадкова натрапляеш на чалавека, якi дае табе яго адрас. Iншым дзесяцiгоддзе спатрэбiлася б, каб адшукаць яго, асаблiва калi ўлiчыць, што ў квартале няма нi душы, хто б ведаў прозвiшча д'Ансеваль. Гэтаксама як i маё. Запытайцеся ў патрона, у Ангелiно, якi ўжо чортведама колькi знаёмы са мной. Вам усе скажуць - Дэдэ. Проста Дэдэ! Кiнь румзаць, Люсiль! Джэнтльмен падумае, што ты не ўмееш паводзiць сябе за сталом.
Той, другi, з носам баксёра, увесь час насуплена маўчаў, толькi раз-пораз спатайка ўхмыляўся, нiбыта "на выдатна" ацэньваў жарты гаспадара гаража.
Люсiль дастала з-за паяска маленькi залачоны гадзiннiк, прытрымала яго за крыжападобны ланцужок, зверыла час.
– Не спознiшся на свой цягнiк, не бойся, - запэўнiў яе Дэдэ.
I растлумачыў Мэгрэ:
– Зараз мне трэба будзе пасадзiць яе на таратайку, каб яна не спазнiлася на пахаванне. Не, вы толькi гляньце, што робiцца! Сёння яе патэр загнуўся, а я якраз выйграў на скачках! Грошай навалам. Вось i вырашыў адзначыць. А ўсё-такi шкада, што Боба няма, каб выпiць з намi.
– Ён у ад'ездзе?
– Ты як у ваду глядзiш, Жуль. У ад'ездзе. Але ўсё-такi трэба цябе звесцi з iм.
Люсiль зноў зарыдала.
– Пi, дзяўчынка! Толькi гэтым i можна залiць гора. Хто б падумаў, што яна такая чуллiвая? Дзве гадзiны б'юся, каб супакоiць. Хоч не хоч, але ж настае час, калi бацькам трэба сысцi са сцэны, праўда ж? Колькi гэта ты не бачылася з iм, Люсiль?
– Заткнiся!
– Яшчэ пляшку гэткага ж, Ангелiно! А суфле? Скажы гаспадару, каб ён не сапсаваў суфле. За тваё здароўе, Жуль!
Мэгрэ ўжо шмат выпiў, ягоны фужэр увесь час быў поўны, а Дэдэ падлiваў i падлiваў i амаль з пагрозай прымушаў пiць яшчэ i яшчэ.
– Як завуць твайго сябра, што даў табе адрас?
– Бертран.
– Хлопец зух, вiдаць. Не толькi расказаў табе пра старыну Боба, а нават i ў гараж паслаў.
Значыць, ён ужо ведаў, што нехта швэндаўся па вулiцы Акацый i дапытваўся пра яго. Вiдаць ён з'яўляўся туды пасля абеду.
– У якi гараж?
– паспрабаваў Мэгрэ прыкiнуцца, што ён i ведаць нiчога не ведае.