Чтение онлайн

на главную

Жанры

Тры таварышы

Ремарк Эрих Мария

Шрифт:

Было восем гадзін вечара. З вуліцы пачуўся гук клаксона.

— Гэта Готфрыд на таксі, — сказаў я. — Ён павязе нас павячэраць.

Я ўстаў, падышоў да акна і крыкнуў, што мы ідзём. Потым я ўключыў настольную лямпу і накіраваўся ў свой пакой. Ён мне здаўся непазнавальна чужым. Я дастаў бутэльку рому і хуценька выпіў чарку. Потым я сеў у крэсла і ўтаропіўся на шпалеры. Праз хвіліну я зноў устаў і пайшоў да ўмывальніка прычасацца. Але ўбачыўшы свой твар у люстэрку, я забыўся пра свой намер. Я разглядаў сябе з

халоднай цікаўнасцю. Я скрывіў вусны і ўсміхнуўся сам сабе. У адказ я ўбачыў нацягнутую бледную ўсмешку.

— Здароў, — моўчкі сказаў я. Потым вярнуўся да Пат.

— Пайшлі, сябрук? — спытаў я.

— Пайшлі, — сказала яна. — Але я хачу яшчэ раз зазірнуць у твой пакой.

— Навошта? — здзівіўся я. — Старая буда…

— Пачакай, — сказала яна. — Я зараз вярнуся.

Я крыху пачакаў, а потым пайшоў за ёй. Яна стаяла пасярэдзіне пакоя і, убачыўшы мяне, уздрыгнула. Я ніколі не бачыў яе такой. Яна была зусім пагаслая. Але гэта цягнулася толькі секунду, потым яна зноў заўсміхалася.

— Пайшлі, — сказала. — Цяпер можна адпраўляцца.

Каля кухні нас чакала фраў Залеўскі. Яе сівыя локаны калыхаліся. На чорнай шаўковай сукенцы свяцілася брошка з картачкай нябожчыка Залеўскага.

— Сцеражыся! — шапнуў я Пат. — Яна будзе цябе абдымаць.

У наступны момант Пат ужо знікла, патануўшы ў агромністым бюсце. Над ёй сутаргава крывіўся вялізны твар. Яшчэ некалькі секунд, і Пат бясследна прапала б. Калі матухна Залеўскі плакала, у вачах яе быў ціск, як у сіфонах.

— Прабачце, — сказаў я. — Мы спяшаемся. Нам пара!

— Пара? — Фраў Залеўскі змерыла мяне знішчальным позіркам. — Цягнік адпраўляецца праз дзве гадзіны! За гэты час вы, відаць, хочаце напаіць беднае дзіця?

Пат не стрымалася ад смеху.

— Не, фраў Залеўскі. Нам жа трэба развітацца з сябрамі.

Матухна Залеўскі з недаверам пахітала галавой.

— Вы паглядаеце на гэтага маладога чалавека як у залаты гаршчок, фройляйн Хольман. А ён не больш чым пазалочаная бутэлька.

— Выдатны вобраз, — сказаў я.

— Дзіця маё! — фраў Залеўскі зноў захвалявалася. — Вяртайцеся хутчэй! Пакой чакае вас заўжды! Калі б там аказаўся нават кайзер, я выселіла б яго дзеля вас!

— Сардэчна дзякую, фраў Залеўскі, — сказала Пат. — Вялікі дзякуй за ўсё. І за варажбу. Я ўсё буду помніць.

— Добра. Адпачывайце і папраўляйцеся на здароўе.

— Вядома, — адказала Пат. — Паспрабую. Да пабачэння, фраў Залеўскі. Да пабачэння, Фрыда.

Мы пайшлі. Дзверы калідора стукнулі за намі. На лесвічнай пляцоўцы панаваў паўзмрок — некалькі лямпачак перагарэла. Пат моўчкі, ціха і мякка ступаючы, спускалася па лесвіцы. У мяне было такое адчуванне, быццам скончыўся водпуск і мы цяпер шэрым ранкам ідзём на вакзал, каб адправіцца на фронт.

Ленц адчыніў дзверцы таксі.

— Асцярожна! — сказаў ён.

Машына ўся была запоўнена

ружамі. Два вялізныя букеты белых і чырвоных бутонаў ляжалі на задніх сядзеннях. Я адразу пазнаў, адкуль яны — з царкоўнага кветніка.

— Апошнія! — заявіў Готфрыд самазадаволена. — Запатрабавалі пэўных намаганняў. Давялося правесці даволі працяглую дыскусію пра іх са святаром.

— У яго светлыя дзіцячыя вочкі? — спытаў я.

— Ага, значыць, гэта быў ты, брат! — адказаў Готфрыд. — Значыць, ён расказваў мне пра цябе. Бедалага быў вельмі расчараваны, калі зразумеў, што ў цябе за малітвы. А яму ўжо здалося, што набожнасць мужчынскай часткі насельніцтва зноў пайшла ўгору.

— Няўжо ён цябе так і выпусціў з кветкамі? — спытаў я.

— Мы з ім паразмаўлялі. А потым ён дапамог мне нарэзаць ружаў.

Пат засмяялася.

— Няўжо праўда?

Готфрыд усміхнуўся.

— Вядома. Карціна была казачная: духоўны айцец скача ў паўзмроку, каб дастаць самыя высокія галінкі. Яго апанаваў спартовы азарт. Расказваў мне, што раней, у гімназіі, быў добрым футбалістам. Здаецца, правым нападаючым.

— Ты спакусіў пастара на крадзеж, — сказаў я. — Гэта абыдзецца табе ў пару сотняў гадкоў пекла. А дзе Ота?

— Ён ужо ў Альфонса. Мы ж ідзём вячэраць да Альфонса?

— Ну, вядома, — сказала Пат.

— Дык наперад!

У Альфонса нам падалі шпігаванага зайца з чырвонай капустай і печанымі яблыкамі. На заканчэнне вячэры ён паставіў на патэфон пласцінку з хорам данскіх казакоў. Гэта была вельмі ціхая песня, хор вёў яе стрымана, як далёкі арган, а над ім плыў адзінокі светлы голас. Мне здалося, быццам нячутна адчыніліся дзверы, у пакой увайшоў стары змораны чалавек, моўчкі сеў за столік і заслухаўся песняй сваёй маладосці.

— Дзеці, — сказаў Альфонс, калі хор, паступова заціхаючы, лёгка выдыхнуў апошні гук. — Дзеці, вы ведаеце, пра што я заўсёды думаю, калі чую гэтую песню? Пра Іпр. Памятаеш, Готфрыд, сакавік 1917 года, вечар з Бертэльсманам?

— Так, — сказаў Ленц, — я ўсё помню, Альфонс… Вечар і вішнёвыя дрэвы…

Альфонс кіўнуў.

Кёстэр устаў.

— Здаецца, пара. — Ён зірнуў на гадзіннік. — Трэба ехаць.

— Па чарцы каньяку, — сказаў Альфонс. — Сапраўднага «Напалеона». Я ж прынёс яго спецыяльна для вас.

Мы выпілі каньяк і падняліся.

— Да пабачэння, Альфонс! — сказала Пат. — Я так любіла бываць тут. — Яна падала яму руку.

Альфонс зачырванеўся. Ён сціснуў яе даланю ў сваіх лапах.

— Ну, калі што якое… проста дайце знаць. — Ён глядзеў на яе разгублена. — Вы цяпер належыце да нас. Ніколі не падумаў бы, што жанчына можа стаць сваім хлопцам.

— Дзякую, — сказала Пат. — Дзякую, Альфонс. Вы сказалі мне самае прыемнае, што толькі можна. Да пабачэння і ўсяго найлепшага.

— Да пабачэння! Да хуткага!

Поделиться:
Популярные книги

Золушка по имени Грейс

Ром Полина
Фантастика:
фэнтези
8.63
рейтинг книги
Золушка по имени Грейс

Отмороженный 6.0

Гарцевич Евгений Александрович
6. Отмороженный
Фантастика:
боевая фантастика
постапокалипсис
рпг
5.00
рейтинг книги
Отмороженный 6.0

Заставь меня остановиться 2

Юнина Наталья
2. Заставь меня остановиться
Любовные романы:
современные любовные романы
6.29
рейтинг книги
Заставь меня остановиться 2

Бальмануг. (не) Баронесса

Лашина Полина
1. Мир Десяти
Фантастика:
юмористическое фэнтези
попаданцы
5.00
рейтинг книги
Бальмануг. (не) Баронесса

Седьмая жена короля

Шёпот Светлана
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
5.00
рейтинг книги
Седьмая жена короля

Камень. Книга вторая

Минин Станислав
2. Камень
Фантастика:
фэнтези
8.52
рейтинг книги
Камень. Книга вторая

Неудержимый. Книга IX

Боярский Андрей
9. Неудержимый
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Неудержимый. Книга IX

Вперед в прошлое!

Ратманов Денис
1. Вперед в прошлое
Фантастика:
попаданцы
5.00
рейтинг книги
Вперед в прошлое!

6 Секретов мисс Недотроги

Суббота Светлана
2. Мисс Недотрога
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
эро литература
7.34
рейтинг книги
6 Секретов мисс Недотроги

Приручитель женщин-монстров. Том 3

Дорничев Дмитрий
3. Покемоны? Какие покемоны?
Фантастика:
юмористическое фэнтези
аниме
5.00
рейтинг книги
Приручитель женщин-монстров. Том 3

Странник

Седой Василий
4. Дворянская кровь
Фантастика:
попаданцы
альтернативная история
5.00
рейтинг книги
Странник

На границе империй. Том 7. Часть 4

INDIGO
Вселенная EVE Online
Фантастика:
боевая фантастика
космическая фантастика
5.00
рейтинг книги
На границе империй. Том 7. Часть 4

В зоне особого внимания

Иванов Дмитрий
12. Девяностые
Фантастика:
попаданцы
альтернативная история
5.00
рейтинг книги
В зоне особого внимания

Назад в СССР: 1985 Книга 2

Гаусс Максим
2. Спасти ЧАЭС
Фантастика:
попаданцы
альтернативная история
6.00
рейтинг книги
Назад в СССР: 1985 Книга 2