80000 кіламетраў пад вадой
Шрифт:
Гэтак мы ціханька прасоўваліся сярод усё новых і новых цудаў: Кансель глядзеў ва ўсе вочы і класіфікаваў бясконца ўсё новых зоафітаў, членістаногіх, малюскаў і рыб.
Дні цяклі хутка, і я перастаў іх лічыць. Нэд, з уласцівай яму прывычкай, імкнуўся ўнесці разнастайнасць у наша харчаванне.
Мы не пакідалі сваёй ракавіны, як слімакі. Я на сабе самім упэўніўся, што быць слімаком зусім няцяжка.
Такім чынам, мы прызвычаіліся да свайго спосабу жыцця, лічылі яго лёгкім і прыемным і зусім забыліся на тое, што на паверхні зямнога шара жыццё ідзе зусім па-іншаму.
18 студзеня «Наўтылус» знаходзіўся пад 105° даўгаты і 15° паўднёвай шыраты. Надвор’е было навальнічнае, мора лютавала высокімі хвалямі. Вецер дзьмуў з усходу з вялікай, бадай, ураганнай сілай. Барометр ужо некалькі дзён безупынна падаў і абяцаў блізкую буру.
Я падняўся на палубу ў тую хвіліну, калі памочнік капітана рабіў назіранні. Я чакаў, што ён, як звычайна, скажа сваю таямнічую фразу. Але ў гэты дзень ён сказаў іншую, хоць і ў такой-жа ступені незразумелую фразу. Амаль зараз-жа ўслед за гэтым на палубу выйшаў капітан Нэма і, прыставіўшы да вачэй бінокль, пачаў углядацца ў кругавід.
На працягу некалькіх хвілін капітан стаяў, не адводзячы бінокля ад нейкай кропкі на кругавідзе. Першым, апусціўшы бінокль, ён сказаў памочніку некалькі слоў на незразумелай мне мове.
Памочнік здаваўся нечым узбуджаным і ледзь стрымліваў хваляванне. Капітан Нэма лепш уладаў сабою і захоўваў спакой.
Мне здалося, што ён зрабіў заўвагу памочніку, на што той адказаў палкім абяцаннем. Прынамсі гэткае ўражанне засталося ў мяне ад інтанацыі іх галасоў і жэстаў.
Я ўважлівейшым чынам углядаўся ў тое месца на кругавідзе, куды глядзелі капітан Нэма і яго памочнік, але нічога не бачыў. Вада і неба злучаліся здалёк у адну рысу, ідэальная прамізна якой нідзе не парушалася.
Тым часам капітан Нэма хадзіў па палубе з канца ў канец, не гледзячы, а магчыма, і не заўважаючы мяне. Яго крокі былі такімі-ж упэўненымі, толькі можа крыху менш раўнамернымі, як звычайна. Часам ён спыняўся і, скрыжаваўшы рукі на грудзях, аглядаў мора.
Што ён шукаў у вялізнай воднай пустыні? «Наўтылус» знаходзіўся на адлегласці некалькіх міль ад бліжэйшай зямлі.
Памочнік капітана зноў паднёс бінокль да вачэй і паглядзеў у тым-жа кірунку. Пасля ён замітусіўся па палубе ўперад, назад, раптам спыняўся, тупаў нагой і зноў пачынаў бегаць. Яго хваляванне асабліва рэзка вызначалася ў параўнанні са стрыманасцю капітана.
Тайна, відаць, павінна была хутка высветліцца, бо па загаду капітана Нэма машыны пусцілі поўным ходам, і вярчэнне вінта адразу паскорылася.
У гэтую хвіліну памочнік зноў гукнуў свайго начальніка. Той спыніў хаду па палубе і ўтаропіў бінокль ва ўказаную кропку. Ён доўга не адымаў бінокль ад вачэй.
Зацікаўлены дзіўнымі паводзінамі гэтых звычайна спакойных людзей, я спусціўся ў салон і ўзяў там надзвычай добрую падзорную трубу, якой звычайна карыстаўся. Затым, вярнуўшыся на палубу, я ўсеўся на ўзвышэнні, дзе змяшчаўся пражэктар, і паднёс трубу да вока, каб агледзець кругавід. Але не паспеў я наставіць трубу, як яе раптам вырвалі ў мяне з рук.
Я жвава абярнуўся. Перада мной стаяў капітан Нэма, але я не пазнаў
Няўжо гэта я выклікаў гэты выбух гневу? Можа гэты дзівак падумаў, што я разгадаў нейкую тайну, якую нельга было ведаць палонніку «Наўтылуса».
Але не, не я быў прычынай яго нянавісці. Ён нават не глядзеў на мяне. Вочы яго ўтаропіліся ў тую-ж нябачную кропку на гарызонце.
Але капітан Нэма ўжо зноў аўладаў сваімі пачуццямі. Яго скажоны твар расправіўся і набыў звычайны выгляд халоднага спакою. Ён кінуў некалькі слоў на незразумелай мове свайму памочніку і тады звярнуўся да мяне:
— Спадар прафесар, — сказаў ён уладна, — я павінен патрабаваць ад вас выканання аднае з умоў майго дагавора з вамі.
— Якой іменна, капітан?
— Вам і вашым спадарожнікам прыйдзецца прасядзець пад замком да таго часу, пакуль я не знайду магчымым вярнуць вам волю.
— Я вымушаны падпарадкавацца вашаму загаду, — адказаў я, уважліва гледзячы на яго, — але дазвольце задаць вам адно пытанне…
— Не, не дазваляю!
Спрачацца было бескарысна, таму што супраціўляцца яму ў мяне не было сілы.
Прыйшлося падпарадкавацца.
Я спусціўся ў каюту да Нэда Лэнда і Канселя і паведаміў ім загад капітана. Прадастаўляю чытачу самому здагадацца, якое ўражанне зрабіла маё паведамленне на канадца. Аднак на доўгія размовы ў нас не хапіла часу. Чатыры матросы ўжо чакалі нас каля дзвярэй і павялі ў тую каюту, дзе нас замкнулі ў першы дзень пражывання на «Наўтылусе». Нэд Лэнд хацеў быў пратэставаць, але замест адказу дзверы зачыніліся перад самым яго носам.
— Ці не скажа нам гаспадар, што ўсё гэта азначае? — запытаўся Кансель.
Я расказаў сваім таварышам усё, што здарылася на палубе. Яны таксама здзівіліся, як і я, але ад гэтага мы нічога не даведаліся болей.
Я аддаўся панураму разважанню. Дзіўны выраз твара капітана Нэма не выходзіў у мяне, з галавы. Я знаходзіўся ў такім становішчы, што не мог звязаць нават і двух думак, блытаўся ў самых бессэнсоўных здагадках і дапушчэннях. Раптам мяне вывелі з развагі словы Нэда Лэнда:
— Глядзіце, снеданне на стале!
Сапраўды, стол быў застаўлены стравамі. Відаць, капітан Нэма аддаў распараджэнне аб гэтым адначасова з загадам паскорыць ход «Наўтылуса».
— Ці дазволіць гаспадар даць яму адну параду? — запытаўся Кансель.
— Вядома, сябар мой, — адказаў я.
— Дык вось, я раю гаспадару паснедаць. Гэтага патрабуе і асцярожнасць. Невядома-ж, што здарыцца.
— Твая праўда, Кансель.
— Ох, — уздыхнуў Нэд Лэнд, — нам падалі толькі рыбную страву і нічога з нашых запасаў…
— Падумайце, Нэд, што-б вы сказалі, каб нам не далі ніякай стравы?