80000 кіламетраў пад вадой
Шрифт:
У гэту хвіліну ў салон увайшоў капітан Нэма.
Я падбег да яго.
— Дарога зачынена і з поўдня? — запытаў я.
— Так, спадар прафесар. Айсберг, перакуліўшыся, замкнуў нас.
— Мы ў пастцы?
— Так.
Раздзел шаснаццаты
Недахоп паветра
Такім чынам, «Наўтылус» з усіх бакоў, зверху і знізу, быў абкружаны непранікальнымі ледзянымі сценамі. Мы былі палоннікамі суцэльных ільдоў.
Канадзец стукнуў вялізным кулачышчам па стале, Кансель маўчаў. Я, не адрываючыся, глядзеў на капітана. Яго твар зноў зрабіўся
«Наўтылус» стаяў нерухома.
Капітан Нэма спакойна загаварыў:
— У тым становішчы, у якім мы цяпер знаходзімся, ёсць два спосабы развітацца з жыццём.
Гэты незразумелы чалавек вёў перад намі прамову з выглядам прафесара матэматыкі, які чытае лекцыю студэнтам.
— Першы — гэта быць раздушанымі ільдзінамі. Другі — памерці ад удушша. Я выключаю зусім небяспеку ад голаду, таму што запасы прадуктаў на «На-уцілусе» безумоўна перажывуць нас. Цяпер узважым нашы шансы на той ці іншы спосаб смерці.
— Я думаю, што нам няма чаго баяцца смерці ад удушша, капітан, — вымавіў я, — паколькі рэзервуары «Наўтылуса» поўныя сціснутым паветрам.
— Гэта правільна, — адказаў капітан, — але яны забяспечваюць нам толькі двухдзённую нармальную патрэбу паветра. А мы ўжо трыццаць шэсць гадзін знаходзімся ў вадзе, і згушчанае паветра ў сярэдзіне карабля патрабуе аднаўлення. Праз сорак восем гадзін запас будзе вычарпаны.
— З гэтага выходзіць, капітан, што мы павінны вырвацца на волю менш як за сорак восем гадзін!
— Мы паспрабуем гэта зрабіць. Паспрабуем свідраваць сцяну ільду.
— З якога боку? — запытаўся я.
— Гэта пакажа нам зонд. Я пасаджу зараз «Наўтылус» на дно нашай ледзяной клеткі, і мае матросы, надзеўшы скафандры, вызначаць, якая з ледзяных сцен найменш шчыльная.
— Ці можна адчыніць акяніцы салона?
— Вядома. Мы-ж не рухаемся цяпер.
Капітан Нэма выйшаў з салона. Неўзабаве пачуўся свіст, які сведчыў пра тое, што ў рэзервуары наліваюць ваду. «Наўтылус» павольна апусціўся на дно сваёй ледзяной клеткі, на глыбіню трыста пяцьдзясят метраў.
— Сябры мае, — сказаў я Канселю і Нэду Лэнду, — мы трапілі ў небяспечнае становішча, але я не сумняваюся, што вы не страціце ўласцівых вам бадзёрасці і энергіі.
— Спадар прафесар можа быць упэўнены, што ў такі момант я не буду лезці да яго са скаргамі і лямантам, — сказаў канадзец. — Я гатоў зрабіць усё, што патрэбна для агульнага збавення.
— Добра сказана, Нэд! — адказаў я, паціскаючы руку канадца.
Дадам, — сказаў ён, — што я таксама добра валодаю кіркаю, як і гарпуном, і калі я магу быць карысным капітану Нэма, ён можа распараджацца мною.
— Не сумняваюся, што ён не адмовіцца ад вашай дапамогі. Хадземце, Нэд.
Я прайшоў разам з канадцам у гардэробную, дзе матросы «Наўтылуса» апраналіся ў скафандры. Я сказаў капітану Нэма аб прапанове канадца. І ён зараз-жа прыняў яго. Нэд Лэнд надзеў скафандр адначасова з усімі матросамі. Кожны з іх начапіў на плечы апарат Рукверойля, напоўнены свежым паветрам з рэзервуараў, — гэта памяншала агульны запас паветра на «Наўтылусе», але такую страту нельга было лічыць непатрэбнай. Што тычыцца лямп Румкорфа, дык яны былі зусім непатрэбныя ў гэтым ярка асветленым асяроддзі.
Калі Нэд апрануўся ў скафандр, я вярнуўся ў салон, акяніцы
Праз некалькі хвілін мы ўбачылі, як дванаццаць чалавек вадалазаў узышлі на ледзяную падлогу. Сярод іх лёгка было пазнаць Нэда Лэнда, які вызначаўся сваім высокім ростам. Капітан Нэма таксама быў у гэтай групе.
Перш чым калоць лёд, ён загадаў прасвідраваць некалькі дробных дзірак, каб выявіць найвыгаднейшы кірунак пралому. Даўгія свердлы былі ўтыркнуты ў бакавыя сцены, але, прасвідраваўшы пятнаццаць метраў ў тоўшчы ільда, яны ўсё яшчэ не дайшлі да вады. Было-б зусім недарэчна спрабаваць сячы столь тунеля, бо гэта была ніжняя паверхня суцэльнага лёду, таўшчынёй не менш як чатырыста метраў. Тады капітан Нэма загадаў свідраваць падлогу тунэля. Выявілася, што ў гэтым кірунку таўшчыня ледзянога пласта не перавышала дзесяці метраў. Трэба было, значыцца, выразаць з гэтага ледзянога поля каля шасці з паловай тысяч кубічных метраў лёду, каб атрымалася адтуліна, скрозь якую «Наўтылус» змог-бы апусціцца ў ніжнія, вызваленыя ад лёду пласты вады.
Да гэтай працы вадалазы прыступілі неадкладна і павялі яе з неаслабнай энергіяй. Капітан Нэма распарадзіўся сячы лёд не непасрэдна пад «Наўтылусам», што значна ўскладніла-б працу, а ў васьмі метрах лявей корпуса судна. Вадалазы начарцілі гіганцкі авал на лёдзе і ўзяліся за працу ў некалькіх месцах адразу. Іхнія кіркі адначасова ўрэзваліся ў пласт лёду, высякаючы з іх вялікія глыбы. Цікавая дэталь гэтай працы: высечаныя кавалкі, дзякуючы таму, што ўдзельная вага лёду менш як вады, самі ўсплывалі да столі тунеля, які патаўшчаўся настолькі, наколькі патанчалася яго падлога. Але гэта ніколькі не трывожыла нас, бо таўшчыня падлогі ўсё-ж змяншалася!
Нэд Лэнд вярнуўся ў салон, стаміўшыся пасля двухгадзіннай напружанай працы. На змену яму і яго таварышам на лёд выйшла новая партыя матросаў «Наўтылуса», да якой далучыліся я і Кансель. Памочнік капітана кіраваў нашай працай.
Вада здавалася мне спачатку вельмі халоднай, але, папрацаваўшы кіркай, я хутка нагрэўся. Я не адчуваў ніякага сціску ў руках, не гледзячы на ціск у трыццаць атмасфер.
Вярнуўшыся на «Наўтылус» пасля двух гадзін працы, каб пад’есці і крышку адпачыць, я тут-жа адчуў рэзкую розніцу паміж чыстым паветрам апарата Рукверойля і згушчанай, перанасычанай вуглекіслатой атмасферай «Наўтылуса». Паветра не аднаўлялася ў сярэдзіне карабля амаль сорак восем гадзін і было ўжо мала прыгоднае для дыхання.
За дванаццаць гадзін бесперапыннай працы мы здолелі высячы з абрысаванага на лёдзе авала пласт таўшчынёй толькі ў адзін метр. Калі кожны наступны метр патрабуе таксама дванаццацігадзіннай працы, нам спатрэбіцца яшчэ пяць начэй і чатыры дні, каб давесці да канца працу.
— Пяць начэй і чатыры дні! — сказаў я сваім таварышам. — А ў нас у рэзервуарах запас паветра ўсяго на двое сутак!
— Не кажучы ўжо пра тое, — дадаў Нэд Лэнд, — што вырваўшыся з гэтай праклятай турмы, мы павінны будзем яшчэ некаторы час ісці пад суцэльным лёдам, не маючы магчымасці падняцца на паверхню.