Чтение онлайн

на главную - закладки

Жанры

Чалавек на лаўцы (на белорусском языке)
Шрифт:

– Заўсёды буду вам радая.

– Дзякую.

Мэгрэ ўзяў з прылаўка свой капялюш i выйшаў.

– Куды паедзем, шэф?
– спытаўся вадзiцель.

– У блiжэйшы бар.

– Дык тут зусiм побач, насупраць крамы.

Але Мэгрэ было б няёмка, калi б ён адразу ж пасля сустрэчы зайшоў у бар на вачах у панны Леон.

– Праедзем куды-небудзь далей.

Цяпер яму трэба было патэлефанаваць пану Каплан i знайсцi па адраснай кнiзе пана Сэмброна.

А раз ужо дзень пачаўся з кальвадосу, то ён вырашыў выпiць яшчэ кiлiшак.

3.

ЯНКА ЎСМЯТКУ

Мэгрэ паабедаў у пiўной "Дэльфiн", за сваiм улюбёным кутнiм столiкам. У яго не было нiякай тэрмiновай справы, i ён мог бы паесцi дома, але хацелася пабыць аднаму. Як заўсёды ў гэты час тут пацягвалi аперытыў iнспектары з набярэжнай Арфэўр. Яны скосу пазiралi на камiсара, а ён глядзеў праз акно на Сену.

Iнспектары моўчкi пераглянулiся. Яны былi з iншага аддзела, але добра ведалi камiсара. Калi паходка ў Мэгрэ рабiлася цяжкая, позiрк - туманны, а выгляд - пануры, усе разумелi, што ён разгадвае нейкую галаваломку. Нехта мог усмiхнуцца, але кожны паважаў яго, бо ведаў: рана цi позна злачынца будзе знойдзены i прызнае сваю вiну.

– Цяляцiна ў вас сёння добрая?

– Вядома, пан Мэгрэ. Хочаце пiва?

– Не. Паўбутэлькi чырвонага бардо.

Ён заказаў вiно толькi таму, што прапанавалi пiва. Калi б яму прапанавалi вiно, ён пэўна папрасiў бы пiва. Мэгрэ быў раздражнёны пасля наведвання Сэмброна.

А было ўсё так.

Спачатку ён патэлефанаваў Максу Каплану, але яму адказалi, што той паехаў у Анцiб, на сваю прыморскую вiлу, i калi вернецца ў Парыж, невядома. Тады Мэгрэ i накiраваўся да Сэмброна, на набярэжную Межысэры. Каб прайсцi ў дом, дзе жыў стары бухгалтар, камiсару прыйшлося працiснуцца памiж клеткамi з выстаўленымi на продаж птушкамi, што займалi амаль усе ходнiкi.

– Дзе жыве пан Сэмброн?
– запытаўся ён у кансьержкi.

– На самым версе. Вы не памылiцеся.

Дарэмна ён шукаў лiфт. Яго не было. Прыйшлося ўздымацца пешшу. Дом быў стары i брудны. На апошнiм, сёмым паверсе слаба свяцiла лямпачка. Побач з адзiнымi на пляцоўцы дзвярыма вiсеў шнур. Мэгрэ пацягнуў за яго, i з кватэры пачулася слабае дзiньканне званочка, потым - крокi. Дзверы адчынiлiся, i камiсар убачыў амаль прывiдны твар - неверагодна худы i бледны, зарослы белым шчацiннем. Вочы ў старога слязiлiся.

– Пан Сэмброн?

– Ён самы. Будзьце ласкавы, заходзьце.

Нават такую кароткую фразу ён не змог прамовiць як след: пачаўся прыступ кашлю, якi глуха аддаваўся ў яго ў грудзях.

– Выбачайце. У мяне бранхiт...

У кватэры стаяў нейкi непрыемны саладжавы пах. Чулася, як шыпiць газавая гарэлка, кiпела вада.

– Камiсар Мэгрэ. Крымiнальны вышук.

– Я ведаў, што вы прыйдзеце да мяне. Вы цi хто-небудзь з вашых iнспектараў.

Пасярод стала, накрытага стракатым абрусам, якi цяпер можна было купiць хiба што ў барахольшчыка, ляжала газета, разгорнутая на той самай старонцы, дзе было кароткае паведамленне аб смерцi Турэ. Побач з газетаю стаялi талерка, шклянка з вадою, трохi падфарбаванай вiном, ляжаў

невялiкi кавалак хлеба.

– Вы, здаецца, збiралiся абедаць?

– Нiчога, я не спяшаюся.

– Я вас прашу, не звяртайце на мяне ўвагi.

– Цяпер ужо ўсё роўна: маё яйка зварылася ўкрутую.

Усё ж стары пайшоў па яго на кухню. Гарэлка перастала шыпець.

– Сядайце, пан камiсар. Толькi лепш распранiцеся. З-за свайго бранхiту, ён у мяне застарэлы, я мушу залiшне палiць грубку.

Напэўна, ён быў таго ж узросту, што i мацi панны Леон, да таго ж яго нiхто не даглядаў. Можа, сюды нiхто i не заходзiў. Адзiнай радасцю старога ў гэтым жытле мусiў быць вiд з акна на Сену i на кветкавы базар.

З-за прыступаў кашлю, дый з-за таго нават, што стары еў сваё яйка неверагодна марудна, размова з iм доўжылася сама меней паўгадзiны.

Але пра што новае даведаўся ўрэшце Мэгрэ? Стары паўтарыў усё тое, што сказалi ўжо кансьержка i панна Леон.|

Закрыццё фiрмы Капланаў для яго таксама стала катастрофаю, ён нават не стаў шукаць новае месца працы. Праўда, у яго былi сякiя-такiя грошы. Ён збiраў iх гадамi i думаў, гэтага хопiць, каб забяспечыць сабе адзiнокую старасць. Але з-за iнфляцыi яму iх цяпер хапала толькi на тое, каб не памерцi з голаду.

– Добра яшчэ, - сказаў стары, - што ў мяне ёсць дах над галавою. Я жыву тут ужо сорак гадоў.

Ён быў удаўцом, дзяцей не меў, родных не засталося.

Яйка было, магчыма, падумаў Мэгрэ, ягонай адзiнай штодзённай ежаю.

Аднак, калi пан Турэ прыйшоў да яго, ён не вагаючыся пазычыў яму грошы.

– Ён сказаў мне, што для яго гэта пытанне жыцця i смерцi, i я зразумеў, што гэта сапраўды так. Праз некалькi месяцаў ён мне ўсё аддаў.

А калi б Турэ не вярнуўся? На якiя грошы купляў бы тады стары сваё штодзённае яйка? Цi ж не баяўся ён гэтага?..

– Пан Луi да вас часта заходзiў?

– Два цi тры разы. Першы раз, калi прынёс грошы. Ён падарыў мне тады пенкавую люльку.

Стары ўзняўся, каб узяць люльку з палiцы i паказаць яе. Тытунь ён, мабыць, таксама эканомiў.

– А калi вы яго бачылi апошнi раз?

– Тыднi тры назад, на лаўцы на бульвары Бон-Нувэль.

Мабыць, стары бухгалтар прыходзiў у гэты квартал таксама як паломнiк паўспамiнаць мiнулае.

– Вы з iм тады гаварылi?

– Я прысеў побач. Ён хацеў пачаставаць мяне шкляначкай у суседняй кавярне, але я адмовiўся. Памятаю, быў сонечны дзень. Мы пагаманiлi з iм не ўстаючы.

– Скажыце, а на iм былi жоўтыя чаравiкi?

– Не звярнуў увагi.

– Ён не казаў вам, чым займаецца?

Сэмброн пакруцiў галавою. Мэгрэ адчуваў, што стары, як i панна Леон, меў да нябожчыка вельмi цёплае пачуццё. Сiмпатычны, вiдаць, быў чалавек гэты Луi Турэ, - камiсар мiжволi пачынаў шчыра яго шкадаваць, нiбыта ведаў раней, а бачыў жа толькi застылы твар, здзiўлены смерцю.

– Як жа вы развiталiся?

– Мне здалося, што нехта ходзiць вакол крамы i робiць пану Турэ нейкiя знакi.

Поделиться:
Популярные книги

Измена. (Не)любимая жена олигарха

Лаванда Марго
Любовные романы:
современные любовные романы
5.00
рейтинг книги
Измена. (Не)любимая жена олигарха

Генерал-адмирал. Тетралогия

Злотников Роман Валерьевич
Генерал-адмирал
Фантастика:
альтернативная история
8.71
рейтинг книги
Генерал-адмирал. Тетралогия

Не грози Дубровскому!

Панарин Антон
1. РОС: Не грози Дубровскому!
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Не грози Дубровскому!

Мне нужна жена

Юнина Наталья
Любовные романы:
современные любовные романы
6.88
рейтинг книги
Мне нужна жена

Третий

INDIGO
Фантастика:
космическая фантастика
попаданцы
5.00
рейтинг книги
Третий

Все ведьмы – стервы, или Ректору больше (не) наливать

Цвик Катерина Александровна
1. Все ведьмы - стервы
Фантастика:
юмористическая фантастика
5.00
рейтинг книги
Все ведьмы – стервы, или Ректору больше (не) наливать

Вечный Данж. Трилогия

Матисов Павел
Фантастика:
фэнтези
юмористическая фантастика
6.77
рейтинг книги
Вечный Данж. Трилогия

Прометей: Неандерталец

Рави Ивар
4. Прометей
Фантастика:
героическая фантастика
альтернативная история
7.88
рейтинг книги
Прометей: Неандерталец

Невеста

Вудворт Франциска
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
эро литература
8.54
рейтинг книги
Невеста

Егерь

Астахов Евгений Евгеньевич
1. Сопряжение
Фантастика:
боевая фантастика
попаданцы
рпг
7.00
рейтинг книги
Егерь

Дарующая счастье

Рем Терин
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
6.96
рейтинг книги
Дарующая счастье

Аромат невинности

Вудворт Франциска
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
эро литература
9.23
рейтинг книги
Аромат невинности

Сводный гад

Рам Янка
2. Самбисты
Любовные романы:
современные любовные романы
эро литература
5.00
рейтинг книги
Сводный гад

Чемпион

Демиров Леонид
3. Мания крафта
Фантастика:
фэнтези
рпг
5.38
рейтинг книги
Чемпион