Першая справа Мэгрэ (на белорусском языке)

Сименон Жорж

– Гэта каля Вiра!
– дадаў ён.
– Дазвольце пазванiць яшчэ раз.

Было каля паловы адзiнаццатай, i Мэгрэ, ужо асвойтаўшыся з абставiнамi, пачынаў адчуваць сябе вальней i нават весялей. Вiдаць, даволi пацешна было глядзець з вулiцы ў гэтае высознае, ад падлогi да столi, акно, у якiм вiднелiся толькi ногi едакоў.

– Алё! Дом месье Жандро-Бальтазара?

На гэты раз азваўся голас злоснага Луi.

– Папрасiце, калi ласка, мадэмуазель Жандро.

– Мадэмуазель няма. Хто пытаецца?

Як i ў першы

раз, Мэгрэ павесiў слухаўку i спусцiўся ў залу на першы паверх, дзе гаспадар надзвычай засяроджана выводзiў на грыфельнай дошцы меню, доўга абдумваючы кожнае слова.

Цяпер шмат у якiх дамах былi расчынены вокны i з iх проста на вулiцу выпыльвалiся дыванчыкi. Немаладая дама ў чорным, з лiловай вуалькай на твары, прагульвала шчанюка, якi прыпыняўся ля кожнага парога i задзiраў заднюю ножку, але нiчога не рабiў.

– Цi не забыўся, часам, мой прыяцель пра наша спатканне?
– з вымушаным смяшком сказаў Мэгрэ.

Цi паверыў яму гаспадар? Цi здагадаўся, што Мэгрэ з палiцыi?

У адзiнаццаць гадзiн у двары Жандро з'явiўся фурман; ён там запрог у двухмесную карэту гнядога жарабка. Але ж фурман не заходзiў у браму! Наўрад цi жыў ён у асабняку. Значыць, дзесьцi меўся яшчэ адзiн уваход.

У чвэрць дванаццатай з'явiўся Фелiсьен Жандро-бацька, - у пiнжаку, у лайкавых пальчатках, светлым капелюшы i з трысцiнай у руцэ. Якiя ў яго адмыслова нафарбаваныя вусы! Фурман памог старому сесцi ў карэту i скiраваў яе ў бок вулiцы Бланш. Несумненна, стары месье адправiўся на пагулянку ў Булонскi лес, а адтуль паедзе снедаць у свой клуб.

"... iнспектарам рэкамендуецца мець фрак, смокiнг i пiнжак..."

Мэгрэ агледзеў сябе ў люстра, прымацаванае на стойцы памiж пляшак, i горка пасмiхнуўся. I лайкавыя пальчаткi, канешне? I трысцiну з залатой булдавешкай?! I светлыя гетры да лакавых туфель!

Як для першай справы, дык яму дужа пашанцавала! Ён змог бы пранiкнуць у любое асяроддзе - да дробных мяшчан, крамнiкаў, бадзяг. I, як здавалася, яму зрабiць гэта было б няцяжка. Але гэты асабняк з параднымi дзвярыма, што здаюцца яшчэ больш унушальнымi, чым дзверы ў храм, гэты мармуровы цокаль, гэты двор, дзе, перш чым запрэгчы пародзiстага жарабка для аднаго гаспадара, мылi лiмузiн для другога!

Кальвадос! Адступаць не было куды. Ён будзе трымацца да пераможнага канца. Прабудзе тут, у "Старым Кальвадосе", столькi часу, колькi спатрэбiцца!

Ён не заўважыў, каб мадам Луi выходзiла з двара. Вiдаць, яна не кожны дзень хадзiла за пакупкамi; у доме, мабыць, ёсць запасы. Да таго ж гэтыя арыстакраты, мусiць, снедаюць не дома.

Жустэну Мiнару пашчасцiла. Ён цяпер у вёсцы. Шукае Жэрмену Бабёф - яе прозвiшча ён даведаўся ад малочнiцы...

– Вы ж думаеце, што ваша жонка...

– Гэта не мае значэння.

А мадам Мэгрэ якраз сёння наважылася наводзiць у кватэры генеральны парадак!

– "I табе не шкада ўкладаць тут гэтулькi

працы?
– сказаў ён ёй перад адыходам.
– Мы ж тут не зажывёмся! Знойдзем кватэру ў больш прыемным квартале".

Хто б мог падумаць, што i праз трыццаць год яны па-ранейшаму будуць жыць усё ў той жа кватэры на бульвары Рышар-Ленуар, адно толькi, што жылплошча пабольшае на суседнюю кватэру.

А палове дванаццатай у "Старым Кальвадосе" з'явiлiся нарэшце першыя клiенты - двое мастакоў у белых камiзэльках, вiдаць, пастаяльцы гэтага бара, таму што адзiн з iх па-свойску прывiтаў гаспадара:

– Салют, Памэль!

Яны заказалi гарэлкi, стоячы, выпiлi, адначасова вывучаючы меню, выпiсанае на грыфельнай дошцы, i толькi пасля гэтага селi за столiк ля акна.

Апоўднi ўсе столiкi былi заняты, i мадам Памэль раз-пораз выплывала з кухнi з падносам у руках, а яе муж у гэты час забяспечваў клiентаў пiтвом, то знiкаючы ў склепе, то паднiмаючыся на антрэсолi. Большасць прысутных былi рабочыя з суседняй будоўлi, але траплялiся сярод iх i рамiзнiкi, чые фiякры стаялi каля тратуара.

Мэгрэ вельмi хацелася пазванiць месье Лё Брэ, параiцца з iм. Ён зашмат з'еў, зашмат выпiў i адчуваў сябе атупелым, i калi б ён быў цяпер ва Ўазе на месцы флейтыста, то напэўна павалiўся б проста на траву пад якiм-небудзь дрэвам i, закрыўшы твар газетай, соладка падрамаў.

Ён пачынаў трацiць веру ў сябе, дакладней, у сваю прафесiю, якая часам здавалася яму проста нiкчэмнай. Хiба гэта мужчынская работа - цэлы дзень прападаць у нейкiм "бiстро" i цiкаваць за домам, дзе пануе поўны спакой? Усе яго насельнiкi мелi пэўны занятак. Парыж кiшма кiшыць людзьмi, i большасць з iх ведае, навошта i куды яны спяшаюцца!

Ва ўсякiм разе, нiхто з iх не быў змушаны праз кожныя паўгадзiны асушваць чарку кальвадосу з нейкiм дзiвакаватым тыпам, вочы якога ўсё больш i больш мутнелi, а ўхмылкi рабiлiся занадта загадкавымi.

Мэгрэ быў перакананы, што Памэль здзекуецца з яго. А што яму заставалася рабiць? Пайсцi i слупам стаяць пад адкрытым небам навiдавоку ўсёй вулiцы?

Яму прыгадаўся адзiн непрыемны выпадак, бязглуздая прыгода, якая ледзь не прывяла яго да ўцёкаў з палiцыi. Гэта здарылася гадоў два таму. Ён тады выконваў абавязкi палiцэйскага агента, якому было даручана сачыць галоўным чынам за зладзеямi-кiшэннiкамi, што арудавалi ў метро.

"Кепка, хусцiнка-кашнэ на шыi, ношаная куртка..." У той час ён яшчэ свята верыў ва ўсе гэтыя iсцiны. Па сутнасцi, i дагэтуль верыў у iх. Дык вось, усё адбылося тады на станцыi метро, што якраз насупраць унiверсальнай крамы "Самарытэн". Ён паднiмаўся па эскалатары. Проста перад iм нейкi тып у кацялку спрытным рухам зрэзаў рыдыкюль у нейкай немаладой дамы. Мэгрэ кiнўўся на яго, выхапiў чорную аксамiтавую сумачку i паспрабаваў затрымаць мужчыну, але той раптоўна залямантаваў: